prawo do odliczenia podatku VAT w przypadku realizacji zadania pn. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w (...)

UZASADNIENIE

W dniu 24 listopada 2008r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku realizacji zadania pn. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Y, Z i X ul. P?. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 stycznia 2009r. (data wpływu 26 stycznia 20009r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. organu z dnia 8 stycznia 2009r. znak: IBPP4/443-137/08/JP, pismem z dnia 6 lutego 2009r. (data wpływu 11 lutego 2009r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. organu z dnia 30 stycznia 2009r. znak: IBPP4/443-137/08/JP oraz pismem z dnia 12 lutego 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina złożyła wniosek o dofinansowanie zadania pn. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Y, Z i X ul. P?.

Budowa obejmuje budowę sieci grawitacyjnej i tłocznej kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami ścieków oraz przyłączy sanitarnych do budynków.

W ramach realizacji inwestycji zakupione zostaną usługi budowlane w zakresie instalacji sanitarnych polegające na zakupie rur i kompletnych studni kanalizacyjnych oraz ich wbudowanie w miejscu przeznaczenia zgodnie z projektem budowlanym. Dodatkowo zostaną również zakupione i wbudowne kompletne przepompownie ścieków.

Realizacja inwestycji wynika z wykonywania zadań własnych gminy na podstawie ustawy o samorządach gminnych - art. 7 ust. 1 pkt 3.

Inwestycja będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT - przedsiębiorstwo, które będzie eksploatować wybudowaną sieć kanalizacji sanitarnej będzie pobierać opłaty za odprowadzane ścieki na podstawie faktur VAT.

Planowany termin rozpoczęcia inwestycji to czerwiec 2009r. a planowane zakończenie inwestycji to grudzień 2011r.

Inwestycja po zrealizowaniu będzie stanowiła środek trwały Gminy X oraz będzie przekazana nieodpłatnie do eksploatacji spółce gminnej PUH ? Sp. z o. o. na podstawie umowy użyczenia.

Ponadto z pisma z dnia 6 lutego 2009r. wynika, że w trakcie budowy sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Y, Z i X ul. P będą również wykonywane przyłącza sanitarne z włączeniem do istniejących instalacji wewnętrznych w budynkach. Kilkanaście lat temu w miejscowościach objętych inwestycją mieszkańcy utworzyli Społeczny Komitet Budowy kanalizacji, które gromadziły fundusze na budowę przyłączy kanalizacyjnych. Każdy mieszkaniec zainteresowany przyłączeniem swojej posesji do sieci kanalizacyjnej wpłacił na rzecz Komitetu jednakową dla wszystkich kwotę ryczałtową w wysokości ok. 1.000 zł. Zgromadzone pieniądze Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji wpłacił na konto Gminy, celem wykonania za nie przyłączy sanitarnych do budynków zainteresowanych mieszkańców przy realizacji przez Gminę sieci kanalizacyjnej. Koszt wykonania przyłączy przy realizacji dużej inwestycji związanej z budową sieci kanalizacyjnej jest nieporównywalnie mniejszy niż koszt wykonywania przyłącza indywidualnie. Z uwagi na powyższe nie były zawierane umowy cywilnoprawne z mieszkańcami a wpłatę SKBK Gmina traktuje jako udział mieszkańców w budowie kanalizacji w części przyłączy sanitarnych. Z uwagi na to, że opłaty mieszkańców mają charakter ryczałtowy nie jest przewidywane rozliczenie, a wpłaty nie będą dokumentowane fakturami VAT.

Gmina nie uzależnia możliwości przyłączenia się do planowanej sieci kanalizacji sanitarnej od dokonania wpłaty na Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji. Osoby, które nie przystąpiły do Społecznego Komitetu Budowy Kanalizacji i nie wpłaciły kwoty za wykonanie przyłącza sanitarnego, będą mogły się przyłączyć do sieci kanalizacyjnej po jej wybudowaniu na własny koszt.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gminie X przysługuje prawo odliczenia podatku VAT w przypadku realizacji ww. zadania...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego Gminie X nie przysługuje.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego uregulowane zostały w dziale IX ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., ost. zm. Dz. U. z 2008r. Nr 209, poz. 1320) zwanej dalej ustawą o VAT oraz zgodnie z dyspozycją ustawową w rozdziale 9 i 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336).

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008r. przepisem § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zdania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w ramach realizacji swoich zadań zamierza wybudować sieć kanalizacji. Budowa obejmuje budowę sieci grawitacyjnej i tłocznej kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami ścieków oraz przyłączy sanitarnych do budynków.

W ramach realizacji inwestycji zakupione zostaną usługi budowlane w zakresie instalacji sanitarnych polegające na zakupie rur i kompletnych studni kanalizacyjnych oraz ich wbudowanie w miejscu przeznaczenia zgodnie z projektem budowlanym. Dodatkowo zostaną również zakupione i wbudowne kompletne przepompownie ścieków.

W trakcie budowy sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Y, Z i X ul. P będą również wykonywane przyłącza sanitarne z włączeniem do istniejących instalacji wewnętrznych w budynkach.

W miejscowościach objętych inwestycją były gromadzone fundusze na budowę przyłączy kanalizacyjnych. Każdy mieszkaniec zainteresowany przyłączeniem swojej posesji do sieci kanalizacyjnej wpłacił na rzecz budowy kanalizacji jednakową dla wszystkich kwotę ryczałtową w wysokości ok. 1.000 zł. Zgromadzone pieniądze zostały wpłacone na konto Gminy, celem wykonania za nie przyłączy sanitarnych do budynków zainteresowanych mieszkańców, przy realizacji przez Gminę sieci kanalizacyjnej.

Gmina nie zawierała umów cywilnoprawnych z mieszkańcami a wpłaty były traktowane jako udział mieszkańców w budowie kanalizacji w części przyłączy sanitarnych. Z uwagi na to, że opłaty mieszkańców mają charakter ryczałtowy nie jest przewidywane rozliczenie, a wpłaty nie będą dokumentowane fakturami VAT. Ponadto Gmina nie uzależnia możliwości przyłączenia się do sieci kanalizacji sanitarnej od dokonania wpłaty na Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji. Osoby, które nie przystąpiły do Społecznego Komitetu Budowy Kanalizacji i nie wpłaciły kwoty za wykonanie przyłącza sanitarnego, będą mogły się przyłączyć do sieci kanalizacyjnej po jej wybudowaniu na własny koszt.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że skoro powyższe wpłaty były traktowane jako udział mieszkańców w budowie kanalizacji i od ich dokonania nie było uzależnione przyłączenie się do sieci kanalizacji sanitarnej brak jest podstaw do ich opodatkowania podatkiem VAT bowiem nie dochodzi tutaj do odpłatnego świadczenia usługi przyłączenia do sieci kanalizacyjnej (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT), która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Zatem w myśl powyższych przepisów nabywane towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu korzystają ze zwolnienia, o którym stanowi przepis § 13 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia, a zatem nie będą służyły czynnościom opodatkowanym.

Mając na uwadze powyższe Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją przedmiotowej inwestycji.

Z treści wniosku wynika, iż mienie powstałe w wyniku realizacji projektu (wybudowana sieć kanalizacji sanitarnej) zostanie przekazane na podstawie umowy użyczenia gminnej spółce PUH Sp. z o. o. w Praszce, które będzie eksploatować wybudowaną siecią kanalizacji sanitarnej i będzie pobierać opłaty za odprowadzane ścieki na podstawie faktur VAT.

Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Przedmiotem użyczenia mogą być tylko rzeczy, a więc przedmioty materialne (art. 45 Kodeksu cywilnego). Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zatem przesłanką do opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych nieodpłatnie jest istnienie prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów i usług, które są związane ze świadczoną usługą, a także realizowanie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością.

W myśl cytowanych przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu gospodarki komunalnej, dotyczące odprowadzania ścieków tj. budowa sieci kanalizacyjnych oraz ich wykorzystanie w celu wykonywania tych zadań, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność przekazania tych sieci podmiotowi, które te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z rowadzeniem przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego, nieodpłatne przekazanie do użytkowania i eksploatacji gminnej spółce PUH Sp. z o. o. sieci kanalizacyjnej nie podlega opodatkowaniu VAT.

Reasumując, przy realizacji projektu pn. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Y, Z i X ul. P? Wnioskodawca nie będzie miał możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją przedmiotowej inwestycji.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Tut. organ zaznacza, że nie dokonał oceny prawnej sposobu rozliczeń dokonywanych pomiędzy Społecznym Komitetem Budowy Kanalizacji a Gminą, ponieważ nie było to przedmiotem zapytania we wniosku o wydanie interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.