Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. (data wpływu: 19 października 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 stycznia 2011 r. (data wpływu: 10 stycznia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 30 grudnia 2010 r., nr ILPB2/415-1179/10-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 30 grudnia 2010 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 3 stycznia 2011 r.), zaś w dniu 10 stycznia 2011 r. (data nadania: 7 stycznia 2011 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie umowy kupna-sprzedaży z dnia 2 marca 2006 r. Wnioskodawca nabył mieszkanie (44,6 m²) położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z założeniem rodziny w sierpniu 2006 r. i narodzinami dwóch córek (2008 i 2010 r.), Zainteresowany zmuszony był do decyzji o budowie większej nieruchomości ? domku jednorodzinnego.

W związku z powyższym, na podstawie umowy przedwstępnej zawartej 22 stycznia 2010 r., doszło do umówienia się na sprzedaż mieszkania z kupującą. Kupująca wpłaciła, zgodnie z umową przedwstępną, pieniądze w pięciu ratach, co było niezbędne do budowy ww. domku.

Pieniądze w całości trafiały na cele budowlane domku (na co Zainteresowany posiada faktury). Po wpłacie wszystkich rat doszło do podpisania 27 września 2010 r. aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości. Sprzedaż mieszkania nie nastąpiła w wykonaniu działalności gospodarczej, a tylko w celach mieszkaniowych.

W innych okolicznościach nie byłoby możliwe powiększenie powierzchni mieszkaniowej. Odbyło się to tylko dzięki tak skonstruowanej umowie przedwstępnej i wyrozumiałości klientki, która umożliwiła pozyskanie środków niezbędnych do budowy domku. Budowa przedmiotowego budynku mieszkalnego jest położona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy jest możliwość zaliczenia dwuletniego okresu wydatkowania pieniędzy ze sprzedaży mieszkania na budowę domu jednorodzinnego od momentu otrzymania pierwszej zaliczki (zgodnie z umową przedwstępną; luty 2010 r.), które to pieniądze Wnioskodawca wydatkował na cele mieszkaniowe budowy domu, a nie od daty podpisania aktu notarialnego kupna sprzedaży (27 września 2010 r.)...

Zdaniem Wnioskodawcy, bez otrzymania wcześniej pieniędzy niż w momencie podpisania aktu notarialnego, nie byłby On w stanie przystosować domu do przeprowadzenia się z żoną i dwójką małych dzieci bezpośrednio ze sprzedawanego mieszkania do budowanego domu. Faktury VAT na materiały budowlane Zainteresowany zbierał już od wpłaty pierwszej zaliczki, czyli od lutego 2010 r.

Dom jest jeszcze nie w pełni wykończony, a pozyskana kwota zostanie spożytkowana na wykończenie budynku w okresie pozostałym z dwóch lat możliwych na wydatkowanie na cele mieszkaniowe ? liczone od momentu otrzymania pierwszych pieniędzy (zaliczki w lutym 2010 r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego wynika, że w przypadku sprzedaży nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment ich nabycia.

Z uwagi na to, iż mieszkanie, ze sprzedaży którego część środków Wnioskodawca przeznaczył na budowę domu jednorodzinnego, zostało zakupione w 2006 r., w przedmiotowej sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady określone w tej ustawie w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.

Na mocy art. 28 ust. 2 i 2a ww. ustawy ? w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. ? podatek od przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika. Zasada ta nie ma zastosowania do podatników, którzy w terminie 14 dni od dnia dokonania zbycia złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e).

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży:

• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
• na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
• na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację ? na cele mieszkalne ? własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  
  

Ww. zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.

Z powyższego wynika, że warunkiem skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego dochodu ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w ustawie jest wyłącznie wydatkowanie otrzymanych środków pieniężnych na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit a) lub lit. e) ustawy.

Możliwość ta jest jednak wyłączona, gdy przychód zostanie wydatkowany na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, modernizację, adaptację lub remont budynku albo jego części ? przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Stosownie bowiem do art. 21 ust. 2 ww. ustawy, przepisy ust. 1 pkt 32 i 32a nie mają zastosowania, jeżeli:

1. budowa i sprzedaż budynków i lokali oraz sprzedaż gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów jest przedmiotem działalności gospodarczej podatnika,
2. przychód ze sprzedaży lub zamiany jest wydatkowany na:
   1. nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
   2. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, modernizację, adaptację lub remont budynku albo jego części
      - przeznaczonych na cele rekreacyjne,
3. przychód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 1.
   
   

Wyjaśnić należy, że z zacytowanych przepisów wynika, że skutek prawny w postaci zwolnienia określonego przychodu od podatku dochodowego od osób fizycznych jest związany również z terminem wydatkowania środków ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na cel określony w ustawie. Momentem wydatkowania przez Wnioskodawcę kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości ? lokalu mieszkalnego, jest dzień faktycznego poniesienia wydatków na budowę budynku mieszkalnego.

Z istoty rozwiązania zawartego w ww. art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że aby kwota uzyskana ze sprzedaży mogła być przeznaczona na ww. cele, sprzedaż ta powinna nastąpić wcześniej lub co najmniej jednocześnie z poniesieniem wydatku na to nabycie.

W określonych przypadkach zwolnieniem, o którym wyżej mowa, mogą być objęte również przychody wydatkowane na cele mieszkaniowe przed zawarciem definitywnej umowy sprzedaży, jeżeli ich otrzymanie przez sprzedawcę zostało udokumentowane w sposób przyjęty w obrocie cywilnoprawnym.

Zwolnieniem, o którym mowa, mogą być więc objęte również przychody uzyskane na poczet ceny sprzedaży (zadatek, przedpłata, zaliczka) i wydatkowane na cele wskazane w ustawie przed zawarciem definitywnej umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego, jeżeli ich otrzymanie przez sprzedawcę zostało udokumentowane umową przedwstępną, a na poczet ceny sprzedaży jest zaliczony zadatek (zaliczka, przedpłata).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż kupująca mieszkanie wpłaciła Wnioskodawcy, zgodnie z umową przedwstępną, pieniądze w pięciu ratach, co było niezbędne do budowy domu jednorodzinnego. Pieniądze w całości trafiały na cele budowlane domku (na co Zainteresowany posiada faktury). Po wpłacie wszystkich rat doszło do podpisania 27 września 2010 r. aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości. Sprzedaż mieszkania nie nastąpiła w wykonaniu działalności gospodarczej, a tylko w celach mieszkaniowych.

Jeżeli zatem ? jak to miało miejsce w niniejszej sprawie ? okoliczność wcześniejszego otrzymania części ceny umówionej z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego została udokumentowana oraz potwierdzona definitywną umową sprzedaży w formie aktu notarialnego, to kwota odpowiadająca tej części ceny wydatkowana na cele mieszkaniowe wskazane w ustawie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na warunkach określonych w powołanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż uzyskany przez Wnioskodawcę na podstawie umowy przedwstępnej w pięciu ratach przychód z tytułu sprzedaży przedmiotowego mieszkania, w części wydatkowanej na budowę budynku mieszkalnego uznać należy za wydatkowany w wymaganym ustawą terminie, w konsekwencji czego podlega zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

Wskazać jednakże należy, iż ? celem skorzystania ze zwolnienia od podatku ? owo wydatkowanie wymagane terminem uregulowanym ww. przepisem winno nastąpić nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży, a nie od otrzymania zadatku (zaliczki, przedpłaty) co ? mając na względzie specyfikę skutków prawnych zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży mieszkania ? nie wyklucza możliwości wydatkowania wcześniej niż w okresie dwóch lat od dnia rzeczonej sprzedaży, przy założeniu, że otrzymane przez Wnioskodawcę środki w postaci zadatku (zaliczki, przedpłaty) są środkami (jak już wykazano to wyżej) z rzeczonej sprzedaży.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.