Skutki podatkowe umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą w RP nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawca jest wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: ?Spółka A).

Oprócz Wnioskodawcy wspólnikiem w Spółce A jest inna osoba fizyczna.

Spółka A planuje wnieść do Spółki B aportem wyodrębnioną jednostkę stanowiącą zorganizowaną część przedsiębiorstwa w zamian za udziały. Do tej jednostki (będącej zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa) jako składniki majątkowe przypisane są m.in. nieruchomości.

Niewykluczone, że w przyszłości udziały innego wspólnika (osoby fizycznej) w Spółce A, zostaną w części umorzone, w drodze dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia, regulowanego przez art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94 poz. 1037 ze zm., dalej ?KSH?).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym dobrowolne umorzenie udziałów w Spółce A (należących do drugiego wspólnika tej Spółki) bez wynagrodzenia, w trybie przewidzianym w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94 poz. 1037 ze zm.) spowoduje powstanie przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT po stronie wspólnika (Wnioskodawcy) pozostającego w Spółce A?

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy o PIT, po stronie Wnioskodawcy, będącego wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (Spółka A), nie wystąpi przychód (dochód) do opodatkowania w związku z dobrowolnym umorzeniem części udziałów Spółki A należących do innego wspólnika (osoby fizycznej).

W opinii Wnioskodawcy do rozważenia jako potencjalne źródła przychodów należy przedstawić: udziały w zyskach osób prawnych, pozarolniczą działalność gospodarczą, kapitały pieniężne.

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ?PIT?), dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie otrzymany, w tym dochód z umorzenia udziałów.

Z literalnego brzmienia cytowanego przepisu wynika, że dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód uzyskany z umorzenia udziałów. Należy podkreślić, że nieodpłatne umorzenie udziałów nie wiąże się z konkretnym przysporzeniem majątkowym po stronie pozostałych wspólników. W związku z powyższym bezpłatne umorzenie udziałów przez jednego ze wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest neutralne podatkowo dla pozostałych wspólników.

Zdaniem Wnioskodawcy, również na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, w przypadku umorzenia udziałów bez wynagrodzenia, nie dochodzi do powstania przychodu u wspólnika pozostającego w spółce.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, chociażby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT wskazuje jednak, że dla powstania przychodu z kapitałów pieniężnych musi wystąpić przychód należny z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną. W sytuacji, gdy udziały jednego ze wspólników są umarzane bez wynagrodzenia, nie dochodzi do powstania przychodu u wspólnika pozostającego w spółce.

Należy więc uznać, że w przedstawionym stanie faktycznym nie dojdzie do powstania przychodu na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT.

Reasumując, należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o PIT po stronie Wnioskodawcy, będącego wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, nie wystąpi przychód (dochód) do opodatkowania w związku z umorzeniem udziałów tej spółki należących do innego wspólnika (osoby fizycznej).

Wnioskodawca podkreśla, że podobne do Wnioskodawcy stanowisko, wyraził Minister Finansów m.in. w interpretacji indywidualnej z 30 lipca 2009 r. sygn. ILPB1/415-545/09-6/IM oraz w interpretacji indywidualnej z 16 czerwca 2011 r. sygn. IPPB2/415-380/11-2/AS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Instytucja umorzenia udziałów wspólnika spółki kapitałowej została uregulowana w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeksu spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1030).

Przepis art. 199 § 1 ww. ustawy stanowi, że udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Zgodnie z art. 199 § 3 ww. ustawy, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której udziałowcem jest Zainteresowany dokona bezpłatnego ? dobrowolnego umorzenia części udziałów należących do innego wspólnika (osoby fizycznej).

Umorzenie dobrowolne dokonywane jest za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę. W rzeczywistości więc nie chodzi w takiej sytuacji w pierwszym rzędzie o umorzenie, ale o czynność prawną nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia (art. 200 Kodeksu spółek handlowych).

Z powyższego wynika, że umorzenie udziałów co do zasady odbywa się za wynagrodzeniem. Jednak w ramach umorzenia dobrowolnego dopuszcza się umorzenie nieodpłatne. Tryb umorzenia ma istotne znaczenie dla podatku dochodowego od osób fizycznych. Na gruncie tego podatku umorzenie dobrowolne i przymusowe traktowane są zgoła odmiennie. W przypadku umorzenia dobrowolnego udziałów dochodzi najpierw do zbycia tychże udziałów przez udziałowca ? w takim przypadku następuje nabycie udziałów przez spółkę ? a dopiero w drugiej kolejności do ich umorzenia przez spółkę. Umorzenie nastąpi w przyszłości. Zatem, w przypadku umorzenia dobrowolnego dochodzi do nabycia udziałów przez spółkę i odrębnie do ich umorzenia ? w dwóch etapach działań. Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego.

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Jednakże, przytoczony przepis art. 24 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy, nie obejmuje swą dyspozycją zbycia udziałów (akcji) w celu umorzenia, czyli umorzenia dobrowolnego.

Tym samym, dochód (przychód) ze zbycia udziałów w celu umorzenia jest traktowany jako przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Przychód ten nie jest rozliczany przez płatnika, lecz podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli jest samodzielnie wykazywany w zeznaniu i opodatkowany przez podatnika.

Zatem, osiągnięty przychód ze zbycia udziałów w celu umorzenia należy zakwalifikować, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kapitałów pieniężnych. Przy czym wskazać należy, że dyspozycją tego przepisu objęte jest wyłącznie zbycie o charakterze odpłatnym.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Z przepisu tego wynika zatem, że opodatkowaniu podlega przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Fakt zbycia przez jednego z udziałowców udziałów w spółce kapitałowej nie jest jednak tożsamy z dokonaniem (w ogóle) zbycia udziałów przez pozostałych udziałowców, którzy takiego zbycia nie dokonują, a co więcej (w szczególe) ? zbycia odpłatnego.

Ponadto, wyżej wymieniona ustawa podatkowa nie zawiera żadnych innych regulacji, które pozwalałyby na uznanie, że w związku ze zbyciem udziałów (celem umorzenia) przez jednego z udziałowców po stronie pozostałych udziałowców (których udziały nie są zbywane i umarzane) powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Mając na uwadze zacytowane przepisy oraz opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie w wyniku zbycia bez wynagrodzenia udziałów na rzecz spółki dokonanego przez innego udziałowca po stronie Wnioskodawcy (jako udziałowca, którego udziały nie będą podlegały umorzeniu) nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć bowiem należy, że w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego.

Reasumując, w związku z umorzeniem przez innego udziałowca udziałów w Spółce kapitałowej bez wynagrodzenia, zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, po stronie Wnioskodawcy (pozostającego w Spółce) nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że wydane one zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.