Czy wniesione do spółki środki pieniężne na zakup nieruchomości pochodzące z darowizn i pożyczek (...)

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zmiany umowy spółki cywilnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca ? Spółka cywilna (dalej: Spółka) prowadzi działalność w zakresie wynajmu nieruchomości. W momencie powstania spółki wspólnicy zgodnie z umową wnieśli wkłady po 5 000 zł każdy. W grudniu 2008 r. Spółka aktem notarialnym zakupiła lokal użytkowy, który wprowadziła do ewidencji środków trwałych i począwszy od stycznia zaczęła wynajmować. Pieniądze na zakup lokalu pochodziły z darowizn, które wspólnicy otrzymali od swoich rodziców (przedmiotowe darowizny zostały zgłoszone do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ? zgłoszenie SD-Z2) i pożyczek, które również zgłoszono do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz odprowadzono od nich należy podatek. Na pozostałą część spółka zaciągnęła kredyt bankowy. W księdze wieczystej nieruchomości ujawniono jako właścicieli wspólników Spółki cywilnej we współwłasności łącznej.

Po uzyskaniu płynności finansowej wprowadzone środki pochodzące z darowizn i pożyczek będą wycofane.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wniesione do spółki środki pieniężne na zakup nieruchomości pochodzące z darowizn i pożyczek należy opodatkować podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako zmianę umowy spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy, podwyższenie wkładu wymaga zmiany umowy spółki. Niemniej jednak nie może być mowy o podwyższeniu wkładu bez wyraźnego oświadczenia woli wspólników, którego wyrazem jest podpisanie aneksu spółki. Ponieważ wspólnicy nie dokonali takiej czynności, a przez to nie wyrazili zgody na podwyższenie kapitału, zatem nie ma zastosowania art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Co prawda powyższe zdarzenie wpłynęło na zwiększenie majątku spółki, niemniej jednak nie było woli podwyższenia kapitału.

Zainteresowany wskazuje, że powyższy pogląd znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (wyrok z 8 października 1992 r., sygn. akt III SA 1115/92), w którym stwierdzono, iż ?Brak jest podstaw prawnych do tego, by traktować jako kapitał zakładowy spółki cywilnej ? art. 10 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. nr 4, poz. 23 ze zm.) majątek spółki niebędący wkładem?

Zdaniem Wnioskodawcy ww. wyrok pomimo tego, że wydany w poprzednim stanie prawnym, zachowuje swoją aktualność na gruncie obecnie obowiązującej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż w powyższej sprawie - zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1319) - będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy spółki (akty założycielskie) oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy w przypadku umowy spółki za zmianę umowy przy spółce osobowej - uważa się wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika lub akcjonariusza, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika lub akcjonariusza spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 9 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie spółki cywilnej ciąży na wspólnikach.

Zauważyć należy, że wśród czynności cywilnoprawnych skutkujących powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych wymieniono również pożyczkę udzieloną spółce osobowej przez wspólnika, która na podstawie art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy traktowana jest jako zmiana umowy spółki.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia ?pożyczka?, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Na podstawie art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu ? który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Wskazać należy, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w grudniu 2008 r. Spółka aktem notarialnym zakupiła lokal użytkowy, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Natomiast od stycznia 2009 r. zaczęła go wynajmować. Z kolei zakup przedmiotowego lokalu został sfinansowany z darowizn, otrzymanych od rodziców wspólników, pożyczek oraz kredytu bankowego. W księdze wieczystej nieruchomości ujawniono jako właścicieli wspólników Spółki cywilnej we współwłasności łącznej.

We wniosku wskazano również, że po uzyskaniu płynności finansowej wprowadzone do Spółki środki pieniężne pochodzące z darowizn i pożyczek będą wycofane.

Z uwagi na fakt, że wniesione do spółki, przez wspólników, środki pieniężne pochodzące z darowizn i pożyczek zostaną w przyszłości wycofane ze spółki, w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, miała miejsce umowa pożyczki ,opisana w ww. przepisie Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji zmiana umowy spółki cywilnej zdefiniowana w art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych są tylko i wyłącznie czynności wymienione w art. 1 tej ustawy. Zaznaczyć jednak należy, że pożyczka udzielona spółce cywilnej przez wspólnika na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest traktowana jako umowa pożyczki podlegająca opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy, lecz jako zmiana umowy spółki osobowej.

W konsekwencji zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opisaną w stanie faktycznym czynność należało zakwalifikować jako zmianę umowy spółki osobowej i stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. d) i art. 7 ust. 1 pkt 9 od kwoty pożyczki uiścić podatek wg stawki wynoszącej 0,5%.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 kwietnia 2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 77, poz. 457) na formularzu zgłoszenia SD-Z2 zgłasza się nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn, a nie jak wskazano we wniosku podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, tut. organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.