Gmina wnosi o wydanie interpelacji indywidualnej w sprawie możliwości prawnej odzyskania podatku od (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy X, przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2010 r. (data wpływu 10 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości prawnej odzyskania podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. ?Budowa sieci wodociągowej z przejściem przez rzekę xxx? ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości prawnej odzyskania podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. ?Budowa sieci wodociągowej z przejściem przez rzekę xxx?.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina X ubiega się o częściowe umorzenie pożyczki w roku 2010 z WFOŚiGW udzielonej na zadania ?Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów?. Kwota umorzenia zostanie przeznaczona na ?Budowę sieci wodociągowej i będzie służyć celom budownictwa mieszkaniowego oraz usługowego, podniesie standard życia mieszkańców prawobrzeżnej części Y, ponieważ umożliwi pobór wody wg zapotrzebowania mieszkańców. Powstała sieć zostanie przekazana protokołem zdawczo - odbiorczym Zakładowi Budżetowemu - Zakładowi Usług Komunalnych w Y.

Budowa sieci wodociągowej finansowana będzie z programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 w ramach działania ?Podstawowe Usługi dla Gospodarki i Ludności Wiejskiej?. Wykonanie projektu nastąpi w latach 2011 - 2012. Zadanie objęte projektem należy do zadań własnych Gminy, określonych w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. u. z 2001 Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Gmina będzie właścicielem sieci wodociągowej powstałej po realizacji projektu oddanej protokołem zdawczo - odbiorczym Zakładowi Budżetowemu - Zakładowi Usług Komunalnych, który prowadzi samodzielną gospodarkę finansową łącznie z odrębnym rozliczeniem podatku VAT. Sprzedażą wody będzie zajmował się Zakład Usług Komunalnych. Przekazanie sieci wodociągowej nastąpi nieodpłatnie protokołem zdawczo - odbiorczym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jaka jest możliwość prawna odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. ?Budową sieci wodociągowej z przejściem przez rzekę xxx?.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług przyjmuje zasadę, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. w związku z realizacją tej inwestycji Gmina nie będzie wykonywała żadnych czynności opodatkowanych. w ramach tych prac powstanie sieć wodociągowa. Budowa sieci wodociągowej będzie służyć celom budownictwa mieszkaniowego oraz usługowego, podniesie standard życia mieszkańców prawobrzeżnej części Y, umożliwiając właściwy pobór wody. Wybudowana sieć zostanie przekazana Zakładowi Budżetowemu ZUK, który będzie się zajmował sprzedażą wody.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ? na mocy ust. 2 powołanego artykułu ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 246, poz. 1649 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. u. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, stosownie do treści art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m. in. zadania obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz ? art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca ubiega się o częściowe umorzenie pożyczki w roku 2010 z WFOŚiGW udzielonej na zadania ?Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów?. Kwota umorzenia zostanie przeznaczona na ?Budowę sieci wodociągowej z przejściem przez rzekę xxx? i będzie służyć celom budownictwa mieszkaniowego oraz usługowego, podniesie standard życia mieszkańców prawobrzeżnej części Y, ponieważ umożliwi pobór wody wg zapotrzebowania mieszkańców. Powstała sieć zostanie przekazana nieodpłatnie, protokołem zdawczo - odbiorczym Zakładowi Budżetowemu - Zakładowi Usług Komunalnych w Y. Budowa sieci wodociągowej finansowana będzie z programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 w ramach działania ?Podstawowe Usługi dla Gospodarki i Ludności Wiejskiej?. Wykonanie projektu nastąpi w latach 2011 - 2012. Zadanie objęte projektem należy do zadań własnych Gminy, określonych w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina będzie właścicielem sieci wodociągowej powstałej po realizacji projektu oddanej protokołem zdawczo - odbiorczym Zakładowi Budżetowemu - Zakładowi Usług Komunalnych, który prowadzi samodzielną gospodarkę finansową łącznie z odrębnym rozliczeniem podatku VAT. Sprzedażą wody będzie zajmował się Zakład Usług Komunalnych.

Wskazać przy tym należy, iż przekazanie towarów w nieodpłatne użytkowanie jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte ? w przypadku dostawy towarów ? w art. 7 ust. 2 oraz ? w przypadku świadczenia usług ? w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego wynika, iż aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

• brak związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,
• istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl cytowanych powyżej przepisów ustawy o samorządzie gminnym, zadania z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, tj. w przedmiotowej sprawie budowa sieci wodociągowej, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność udostępnienia tego obiektu jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego majątku związanego z realizacją przedmiotowej inwestycji, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy ? nieodpłatne przekazanie inwestycji do użytkowania odbędzie się w związku z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych, wskazanych w art. 7 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o samorządzie gminnym).

W konsekwencji, z uwagi na niespełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu.

W zakresie przedmiotowego projektu Zainteresowany nie będzie miał również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 9 powołanego wyżej rozporządzenia. Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów przysługuje zarejestrowanym podatnikom podatku VAT i obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m. in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i ust. 4 cyt. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Zainteresowany nie spełnia tych warunków, zatem nie ma możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 9 rozporządzenia.

Reasumując, Wnioskodawca nie będzie miał prawnej możliwości odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. ?Budowa sieci wodociągowej z przejściem przez rzekę xxx?.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.