Czy sprzedaż Nieruchomości będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) (...)

Czy sprzedaż Nieruchomości będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) w rozumieniu ustawy o VAT, a w związku z tym, czy ich zbycie będzie wyłączone od opodatkowania VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki komandytowo-akcyjnej Spółka z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 28 sierpnia 2013 r. (data wpływu 30 sierpnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 listopada 2013 r. (data wpływu 6 listopada 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dnia 6 listopada 2013 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu sprawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka komandytowo-akcyjna (dalej: ?SKA? lub ?Wnioskodawca?) zamierza sprzedać nieruchomości (dalej: ?Nieruchomości?) niezabudowane oraz zabudowane na rzecz Sp. z o.o. (dalej: ?Nabywca?), w szczególności, grunty/udział w gruntach (własność/współwłasność/prawo wieczystego użytkowania), budynek/udział w budynkach, lokale mieszkalne wraz z pomieszczeniami przynależnymi (garaż/miejsce postojowe/miejsce parkingowe/komórka lokatorska). Lokal mieszkalny w jednej z Nieruchomości jest wynajmowany na cele mieszkaniowe. Przedmiotem wynajmu jest również jedno miejsce postojowe zlokalizowane w innej Nieruchomości. Nabycie Nieruchomości nastąpi po cenie odpowiadającej ich wartości rynkowej.

Nieruchomości nie stanowią odrębnych jednostek organizacyjnych w strukturze SKA, w szczególności działu, wydziału, oddziału, zgodnie z treścią statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze.

Nieruchomości będące przedmiotem transakcji stanowią odrębne składniki majątku i znajdują się w różnych lokalizacjach. Nie tworzą one całości gospodarczej, gdyż, co do zasady, są to lokale mieszkalne i działki niezabudowane i zabudowane.

Nieruchomości będące przedmiotem transakcji zostaną objęte właściwymi stawkami VAT, z uwzględnieniem okoliczności, że każda z nich podlega odrębnej analizie pod kątem opodatkowania VAT.

Z uwagi na fakt, że jedna z Nieruchomości (lokal mieszkalny) jest wynajmowana na cele mieszkaniowe, a także wynajmowane jest jedno miejsce postojowe, z powodu regulacji prawnych (okoliczności zasadniczo niezależne od SKA), na Nabywcę przejdą również prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu. Zgodnie z art. 678 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej: KC), najem przechodzi na nowego właściciela wraz ze zbyciem przedmiotu najmu (art. 678 § 1 KC).

Jednocześnie, poza sprzedawanymi Nieruchomościami, SKA posiada również inny majątek, m.in. udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz roszczenia wekslowe, które nie będą przedmiotem rozważanej transakcji pomiędzy SKA i Nabywcą. SKA nie wyklucza, że składniki te będą w przyszłości zbyte na rzecz innego nabywcy niż Wnioskodawca.

Analogiczny wniosek o wydanie interpretacji podatkowej został złożony przez Nabywcę, który zadał pytanie, czy przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z opisanymi transakcjami.

Dnia 6 listopada 2013 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego wskazując, że:

Spółka stoi na stanowisku, że będące przedmiotem dostawy Nieruchomości (w dwóch przypadkach wraz z umową najmu), nie tworzą zespołu wyodrębnionych organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie składników majątkowych pozwalających na samodzielną realizację zadań gospodarczych w ramach przedsiębiorstwa, zdaniem Wnioskodawcy przedmiotowa transakcja nie stanowi zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, Spółka we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej odniosła się pomocniczo do regulacji zawartych w Kodeksie Cywilnym, stwierdzając że przedmiotem sprzedaży na rzecz Nabywcy nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 KC.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż Nieruchomości będzie stanowiła zbycie przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) w rozumieniu ustawy o VAT, a w związku z tym, czy ich zbycie będzie wyłączone od opodatkowania VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, Sprzedaż Nieruchomości nie będzie stanowiła zbycia przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) w rozumieniu ustawy o VAT, a w związku z tym, ich zbycie będzie podlegało opodatkowaniu VAT według właściwych stawek tego podatku.

W ocenianej sytuacji dostawa Nieruchomości obejmie jedynie wyodrębnione składniki majątkowe, które nie będą stanowiły przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) w rozumieniu ustawy o VAT. Przejście praw i obowiązków wynikających z niektórych umów wraz z przeniesieniem własności Nieruchomości wynika bezpośrednio z przepisów prawa powszechnie obowiązującego bądź z umów zawartych przez zbywcę (SKA). Przykładowo, przejście praw i obowiązków na nowego właściciela przedmiotu najmu wynika z przepisów prawa cywilnego. Zgodnie z art. 678 KC, z mocy samego prawa, w wyniku zbycia Nieruchomości, na Nabywcę przejdzie umowa najmu (z mocy prawa Wnioskodawca wstąpi we wszelkie prawa i obowiązki SKA z tytułu umowy najmu). Z uwagi więc na fakt, że zbyciu Nieruchomości towarzyszy przejście wyłącznie określonych praw i obowiązków (tj. m.in. z umowy najmu jednego lokalu mieszkalnego i miejsca postojowego), a nie sukcesji wszelkich praw i obowiązków przysługujących/ciążących na zbywcy, zbycie Nieruchomości nie jest zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Bez znaczenia dla powyższych tez pozostaje okoliczność ewentualnego zbycia przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów trzecich również innych składników majątkowych (np. udziałów w spółkach). Na gruncie VAT transakcje te należy traktować odrębnie od sprzedaży Nieruchomości, tym bardziej że dokonywane będą na rzecz zupełnie innych nabywców. Nie można więc przyjąć, że w tej sytuacji ma miejsce zbycie przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W ocenie Wnioskodawcy, każda z tego rodzaju transakcji stanowić będzie wyprzedaż poszczególnych składników majątku, a nie jednorazowe zbycie całego przedsiębiorstwa wraz z przejściem praw i obowiązków z nim związanych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Nieruchomości stanowią poszczególne składniki majątkowe SKA i nie powinny być uznane za przedsiębiorstwo (zorganizowaną część przedsiębiorstwa). W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega VAT. Wyłączenie stosowania ustawy przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje zatem tylko te czynności, zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa. Gdyby więc przeniesienie Nieruchomości na Nabywcę w zamian za umorzenie zobowiązań z tytułu objęcia obligacji za wynagrodzeniem było zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to nie stanowiłoby czynności opodatkowanej VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, zorganizowana część przedsiębiorstwa oznacza organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W świetle powyższego, zorganizowana część przedsiębiorstwa jest:

  • zespołem składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  • istniejącym w ramach danego przedsiębiorstwa,
  • wyodrębnionym organizacyjnie,
  • wyodrębnionym finansowo,
  • mogącym stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze, które realizuje w ramach przedsiębiorstwa.

Natomiast w myśl art. 551 KC, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

  • oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
  • własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
  • prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
  • wierzytelności,
  • prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
  • koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej,
  • majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
  • tajemnice przedsiębiorstwa,
  • księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W świetle powołanej definicji, w skład przedsiębiorstwa wchodzą takie składniki materialne i niematerialne, które w sposób zorganizowany służą prowadzonej w ramach tego przedsiębiorstwa działalności gospodarczej. Ważne jest zatem, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w ten sposób, aby przekazany zespół składników majątkowych mógł posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że, aby mówić o transferze przedsiębiorstwa, przenoszone składniki majątkowe muszą umożliwiać prowadzenie samodzielnej działalności wyłącznie w oparciu o te składniki. Jednocześnie, katalog składników materialnych i niematerialnych wchodzących do przedsiębiorstwa nie jest zamknięty, o czym świadczy użyte w art. 551 KC sformułowanie ?w szczególności?.

Tymczasem, w przypadku planowanej transakcji nie można mówić o zdolności przenoszonego majątku do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Wnioskodawca podkreśla, że przedmiotem zbycia będą jedynie niezwiązane ze sobą Nieruchomości, a w przypadku jednej z nich także prawa i obowiązku wynikające z umowy najmu lokalu na cele mieszkalne. Fakt, że w ramach jednorazowej sprzedaży zbytych zostanie kilka Nieruchomości nie prowadzi jednak do wykreowania zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. O tym, czy dane składniki tworzą zorganizowaną część przedsiębiorstwa nie świadczy ich ilość, a funkcja i rola, jaką pełniły i mogą pełnić w wyniku transakcji.

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w Nieruchomościach, niezbędne jest aby Nabywca wykorzystał własną strukturę organizacyjną (w tym formę prawną), gdyż nie powiązane ze sobą Nieruchomości nie stanowią samodzielnie funkcjonującego przedsiębiorstwa. Przedmiotowa transakcja nie obejmuje zespołu ludzi zapewniających finansową, administracyjną i zarządczą obsługę działalności gospodarczej w Nieruchomościach. Same Nieruchomości, jako składniki majątkowe, nie mają również żadnej podmiotowości prawnej, co również stanowi argument przemawiający za tym, że nie stanowią one zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że prowadzenie przedsiębiorstwa wymaga zapewnienia co najmniej obsługi administracyjno-księgowej. W opisywanym stanie sprawy wszelkie obowiązki organizacyjne będą spoczywać na Nabywcy, jako że zbyciu Nieruchomości nie będzie towarzyszyć zbycie/przeniesienie ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez SKA.

Zatem, w związku z tym, że będące przedmiotem dostawy Nieruchomości (w dwóch przypadkach wraz z umową najmu), nie tworzą zespołu wyodrębnionych organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie składników majątkowych pozwalających na samodzielną realizację zadań gospodarczych w ramach przedsiębiorstwa, zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowa transakcja nie stanowi zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nabycie Nieruchomości wymaga od Nabywcy szeregu dodatkowych czynności, w tym wykorzystania własnej struktury organizacyjno-technicznej, zaplecza personalnego oraz własnej formy prawnej, aby prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem Nieruchomości było możliwe.

Przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Przykładowo, NSA w wyroku z dnia 5 lipca 2007 r. (sygn. akt II FSK 874/06) orzekł, że: ?(...) element ?zorganizowania? przedsiębiorstwa obejmuje jego wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne /możność realizacji określonych zadań gospodarczych, pozwalający przypisać prowadzonej działalności cechy samodzielności/. Tak pojmowane atrybuty muszą występować łącznie?.

Zaprezentowany pogląd został również wielokrotnie potwierdzony przez organy podatkowe.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 stycznia 2013 r. (sygn. IPPP1/443-1109/12-2/EK) przychylił się do następującego stanowiska podatnika: ?Należy zauważyć, iż zgodnie z interpretacjami organów podatkowych, wyodrębnienie organizacyjne oznacza, iż zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział oraz, że takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze?. W interpretacji tej, organ podatkowy potwierdził, że zbycie nieruchomości wraz z przyporządkowanymi do niej umowami najmu nie stanowi in abstracto zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Jak już wspomniano w stanie sprawy, Nieruchomości nie będą stanowiły odrębnych jednostek organizacyjnych w strukturze SKA, w szczególności działu, wydziału, oddziału na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Poza tym, zlokalizowane będą w różnych miejscach, często dość odległych od siebie, co dodatkowo potwierdza fakt braku związku gospodarczego (poza właścicielskim) między poszczególnymi obiektami będącymi przedmiotem transakcji.

Podobnie, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 18 czerwca 2012 r. (sygn. IPPP2/443-284/12-3/RR) potwierdził, że: ?Jakkolwiek istnieje możliwość wyodrębnienia strumieni przychodów i kosztów związanych z wynajmem powierzchni w Budynkach B i C, to nie ulega wątpliwości, że Przedmiot Transakcji nie będzie posiadał przymiotu samodzielności finansowej i nie będzie w stanie prowadzić działalności gospodarczej oraz rozliczeń finansowych w niezależny sposób. W szczególności do Przedmiotu Transakcji nie zostanie przypisany (ani wraz z nim przeniesiony) zespół ludzi podejmujących decyzje o charakterze finansowym, których działania umożliwiałyby funkcjonowanie Przedmiotu Transakcji jako odrębnego źródła przychodów i centrum kosztów oraz zarządzanie ww. strumieniami z myślą o generowaniu zysku w sposób zaplanowany, zorganizowany i efektywny, przy uwzględnieniu uwarunkowań ekonomicznych i rynkowych?.

W opinii Wnioskodawcy, sprzedaż Nieruchomości stanowi odpłatną dostawę towarów, ponieważ wiąże się to z przeniesieniem prawa do rozporządzania Nieruchomościami jak właściciel z SKA na Wnioskodawcę. W związku z tym, że transakcja ta będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwych stawek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ?ustawą?, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie art. 6 ustawy, wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem ?transakcji zbycia?. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia ?dostawy towarów? w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia ?przedsiębiorstwo? wykorzystuje się regulację zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Ponadto art. 552 Kodeksu cywilnego stanowi, że czynność prawna, mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W związku z powyższym, jeżeli przedmiotem transakcji sprzedaży jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, to należy uznać, że w sytuacji tej znajdzie zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa.

Natomiast, zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ustawy - organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, posiada wewnętrzną samodzielność finansową, ale także która mogłaby samodzielnie jako niezależne przedsiębiorstwo realizować zadania gospodarcze.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego (niezależnego) funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) oraz pozwolą na samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej.

Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Podkreślić również należy, że tak rozumiana zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest towarem w świetle definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy.

Z treści wniosku oraz uzupełnienia do niego wynika, że Spółka zamierza sprzedać nieruchomości (?Nieruchomości?) niezabudowane oraz zabudowane na rzecz Nabywcy, w szczególności, grunty/udział w gruntach (własność/współwłasność/prawo wieczystego użytkowania), budynek/udział w budynkach, lokale mieszkalne wraz z pomieszczeniami przynależnymi (garaż/miejsce postojowe/miejsce parkingowe/komórka lokatorska). Lokal mieszkalny w jednej z Nieruchomości jest wynajmowany na cele mieszkaniowe. Przedmiotem wynajmu jest również jedno miejsce postojowe zlokalizowane w innej Nieruchomości. Nabycie Nieruchomości nastąpi po cenie odpowiadającej ich wartości rynkowej. Nieruchomości nie stanowią odrębnych jednostek organizacyjnych w strukturze SKA, w szczególności działu, wydziału, oddziału, zgodnie z treścią statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Nieruchomości będące przedmiotem transakcji stanowią odrębne składniki majątku i znajdują się w różnych lokalizacjach. Nie tworzą one całości gospodarczej, gdyż, co do zasady, są to lokale mieszkalne i działki niezabudowane i zabudowane. Jednocześnie, poza sprzedawanymi Nieruchomościami, SKA posiada również inny majątek, m.in. udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz roszczenia wekslowe, które nie będą przedmiotem rozważanej transakcji pomiędzy SKA i Nabywcą. SKA nie wyklucza, że składniki te będą w przyszłości zbyte na rzecz innego nabywcy niż Wnioskodawca. Będące przedmiotem dostawy Nieruchomości nie tworzą zespołu wyodrębnionych organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie składników majątkowych pozwalających na samodzielną realizację zadań gospodarczych w ramach przedsiębiorstwa, zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowa transakcja nie stanowi zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto, Spółka stwierdza że przedmiotem sprzedaży na rzecz Nabywcy nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 KC.

Jak wskazano wyżej podstawowym wymogiem do uznania zbycia majątku za przedsiębiorstwo jest spełnienie warunków określonych w art. 551 Kodeksu cywilnego. Natomiast w przypadku uznania składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne jest to, aby stanowiły one zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środki pieniężne), podlegające wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Istotnym jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że przedmiotem dokonanej transakcji zbycia Nieruchomości na rzecz Nabywcy nie jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, jak również zorganizowana część przedsiębiorstwa zdefiniowana w art. 2 pkt 27e ustawy, bowiem nieruchomości (zabudowane i niezabudowane) nie są zorganizowanym zespołem ?składników?, gdyż w ich skład wchodzą wyłącznie materialne składniki w postaci gruntu i udział w gruntach, budynki, lokale i miejsce postojowe oraz niematerialne składniki w postaci tytułu własności, prawa użytkowania wieczystego oraz prawa najmu wynikające z zawartej umowy. Z opisu sprawy nie wynika, aby na Nabywcę miały przejść zobowiązania (co jest warunkiem sine qua non uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa) i należności pieniężne wygenerowane przez nieruchomości. Ponadto z treści wniosku wynika, że nie stanowią one odrębnych jednostek organizacyjnych w strukturze Spółki, co wyklucza istnienie wyodrębnienia organizacyjnego. A sama transakcja - w odczuciu Wnioskodawcy - nie stanowi zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 KC.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz elementy opisu zdarzenia przyszłego potwierdzić należy, że dostawa nieruchomości opisanych we wniosku nie może zostać wyłączona od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Brak takiego uprawnienia wynika z faktu, że dostawa ww. nieruchomości nie może być uznana za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego oraz za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. Przedmiotem zbycia nie będą bowiem składniki określone w art. 551 KC lub zespół składników wyodrębniony funkcjonalnie, finansowo i organizacyjnie gotowy realizować samodzielnie zadania gospodarcze. W takim kształcie sprawy brak jest przesłanek prawnych do zastosowania względem opisanej transakcji art. 6 pkt 1 ustawy, uprawniający do dokonania transakcji bez uwzględniania obowiązków wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując, sprzedaż Nieruchomości nie będzie stanowiła zbycia przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) w rozumieniu ustawy, a w związku z tym, zbycie ich nie będzie wyłączone od opodatkowania VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika