Czy sprzedaż działek nabytych 9 lat temu w darowiźnie, nie z zamiarem sprzedaży, podlega opodatkowaniu (...)

UZASADNIENIE

W dniu 1 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 grudnia 2012 r. (data wpływu 10 grudnia 2012 r.) o doprecyzowanie przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Działki gruntu rolnego, w tym działka o pow. 1,0173 ha zostały przekazane Wnioskodawczyni w 2003 r. w darowiźnie przez ojca, nie z zamiarem sprzedaży (nie ma charakteru handlowego podlegającego opodatkowaniu). Nabywając w darowiźnie te grunty, Zainteresowana stała się rolnikiem. Od 2003 r. działki były i są obsiewane, mają charakter rolny.

Na wniosek Gminy w 2005 r. mocą uchwały Rady Gminy z dnia 31 marca 2005 r. dokonano przekształcenia działki gruntu rolnego na działkę przeznaczoną pod zabudowę jednorodzinną i zagrodową. W dalszym ciągu działka była wykorzystywana do działalności rolniczej, była obsiewana. Wnioskodawczyni opłacała od tych gruntów podatek rolny.

W 2012 r. na wniosek Zainteresowanej, mocą decyzji ostatecznej nr 75/2012 z dnia 5 czerwca 2012 r. działka nr 80 została podzielona na działki mniejsze: nr ? pow. 0,0057 ha, nr ? pow. 0,0911 ha, nr ? pow. 0,0969 ha, nr ? pow. 0,0918 ha, nr ? pow. 0,937 ha, nr ? pow. 0,0918 ha, nr ? pow. 0,1778 ha, nr ? pow. 0,0904 ha, nr ? pow. 0,0927 ha, nr ? pow. 0,0911 ha, nr ? pow. 0,0943 ha.

Na mocy protokołu uzgodnień z dnia 5 czerwca 2012 r. działka nr o pow. 0,057 ha została przekazana na własność Gminy. celem poszerzenia drogi. Wnioskodawczyni nie podejmowała czynności doprowadzenia mediów do powstałych działek, nie zgłaszała oferty sprzedaży działek do biura pośrednictwa handlu nieruchomościami. W okresie od 13 lipca 2012 r. do 25 września 2012 r. dokonała sprzedaży 9 działek powstałych z podzielenia działki nr. Działka została przekazana jako droga dojazdowa do powstałych działek, udział w drodze wewnętrznej został odsprzedany w równych częściach nabywcom pozostałych działek. Podziału działek Zainteresowana dokonała z uwagi na potrzebę pozyskania środków na remont domu, a w przyszłości na budowę nowego domu, a nie w celu prowadzenia działalności polegającej na obrocie nieruchomościami. W opinii Wnioskodawczyni, sprzedaż działek z powodu potrzeby uzyskania środków pieniężnych nie świadczy o tym i nie wskazuje na to, że czynność tą ma ona zamiar wykonywać w sposób częstotliwy dla celów zarobkowych.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że z przedmiotowych działek dokonywała zbioru płodów rolnych i ich sprzedaży oraz że posiada status rolnika ryczałtowego w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o VAT. Grunt ten nigdy nie był udostępniany innym osobom na podstawie umowy najmu, dzierżawy itp. Poza sprzedażą wskazanych we wniosku działek w przeszłości Wnioskodawczyni nie dokonywała dostaw gruntów. Przekształcenia działki gruntu rolnego na działkę przeznaczoną pod zabudowę jednorodzinną i zagrodową dokonano na wniosek Gminy w 2005 r. mocą uchwały Rady Gminy z dnia 31 marca 2005 r. Zainteresowana nie podejmowała czynności przygotowawczych zmierzających do zbycia przedmiotowych działek, nie ogrodziła terenu, nie doprowadziła mediów do powstałych działek, nie zgłaszała oferty sprzedaży działek do biura pośrednictwa handlu nieruchomościami. Wnioskodawczyni nie planuje sprzedaży kolejnych działek w przyszłości. Pozostałe grunty (działki), które posiada są regularnie obsiewane i mają charakter rolny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż działek nabytych 9 lat temu w darowiźnie, z dn. 23 kwietnia 2003 r. nie z zamiarem sprzedaży, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ otrzymując w darowiźnie w 2003 r. działki nie planowała ona ich sprzedaży, nie mają one charakteru handlowego. Działki były i są obsiewane. Zainteresowana sprzedała działki w celu uzyskania środków pieniężnych na remont i budowę domu, a nie w celu prowadzenia działalności polegającej na obrocie nieruchomościami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Wyjaśnić jednocześnie należy, iż przedmiotami stosunków prawnych są dobra materialne i niematerialne. Wśród dóbr materialnych wyróżniamy m. in. rzeczy (Bednarek Małgorzata, ?Mienie?, ?Komentarz do art. 44-55³ Kodeksu cywilnego?, Zakamycze 1997, komentarz do art. 45 k.c.). Rzeczy dzieli się na nieruchomości i rzeczy ruchome (Piasecki Kazimierz, ?Kodeks cywilny, Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz?, Zakamycze 2003, komentarz do art. 45 k.c.).

Natomiast w myśl art. 46 § 1 ww. Kodeksu, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Podatnikami, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze ? dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie ? czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą również zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawczyni w celu dokonania sprzedaży gruntu podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania ją za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ? Dz. U. UE L 347.1 ze zm. ? (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180 i C-181, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Przy spełnieniu powyższych warunków nie ma znaczenia fakt, iż podmiot dokonujący dostawy jest ?rolnikiem ryczałtowym?.

W tym miejscu ? dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności ? konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. powołanej wcześniej ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ww. Kodeksu, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, iż ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego (?) (Edward Gniewek ?Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z opisu sprawy wynika, iż działki gruntu rolnego, w tym działka nr 80 o pow. 1,0173 ha zostały przekazane Wnioskodawczyni w 2003 r. w darowiźnie przez ojca, nie z zamiarem sprzedaży (nie mają charakteru handlowego podlegającego opodatkowaniu). Nabywając w darowiźnie te grunty, Zainteresowana stała się rolnikiem. Od 2003 r. działki były i są obsiewane, mają charakter rolny. Z przedmiotowych działek Zainteresowana dokonywała zbioru płodów rolnych i ich sprzedaży a sama posiada status rolnika ryczałtowego w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o VAT. Na wniosek Gminy w 2005 r. mocą uchwały Rady Gminy z dnia 31 marca 2005 r. dokonano przekształcenia działki gruntu rolnego na działkę przeznaczoną pod zabudowę jednorodzinną i zagrodową. W dalszym ciągu działka była wykorzystywana do działalności rolniczej, była obsiewana. Wnioskodawczyni opłacała od tych gruntów podatek rolny.

W 2012 r. na wniosek Zainteresowanej, mocą decyzji ostatecznej z dnia 5 czerwca 2012 r. działka nr została podzielona na działki mniejsze: nr ? pow. 0,0057 ha, nr ? pow. 0,0911 ha, nr ? pow. 0,0969 ha, nr ? pow. 0,0918 ha, nr ? pow. 0,937 ha, nr ? pow. 0,0918 ha, nr ? pow. 0,1778 ha, nr ? pow. 0,0904 ha, nr ? pow. 0,0927 ha, nr ? pow. 0,0911 ha, nr ? pow. 0,0943 ha.

Na mocy protokołu uzgodnień z dnia 5 czerwca 2012 r. działka nr o pow. 0,057 ha została przekazana na własność Gminy celem poszerzenia drogi. Wnioskodawczyni nie podejmowała czynności doprowadzenia mediów do powstałych działek, nie zgłaszała oferty sprzedaży działek do biura pośrednictwa handlu nieruchomościami. W okresie od 13 lipca 2012 r. do 25 września 2012 r. dokonała sprzedaży 9 działek powstałych z podzielenia działki. Działka została przekazana jako droga dojazdowa do powstałych działek, udział w drodze wewnętrznej został odsprzedany w równych częściach nabywcom pozostałych działek. Podziału działek Zainteresowana dokonała z uwagi na potrzebę pozyskania środków na remont domu, a nie w celu prowadzenia działalności polegającej na obrocie nieruchomościami. Grunt ten nigdy nie był udostępniany innym osobom na podstawie umowy najmu, dzierżawy itp. Poza sprzedażą wskazanych we wniosku działek w przeszłości Wnioskodawczyni nie dokonywała dostaw gruntów. Zainteresowana nie podejmowała czynności przygotowawczych zmierzających do zbycia przedmiotowych działek, nie ogrodziła terenu, nie doprowadziła mediów do powstałych działek, nie zgłaszała oferty sprzedaży działek do biura pośrednictwa handlu nieruchomościami. Wnioskodawczyni nie planuje sprzedaży kolejnych działek w przyszłości. Pozostałe grunty (działki), które posiada są regularnie obsiewane i mają charakter rolny.

Z zawartego we wniosku opis stanu faktycznego nie wynika jakiekolwiek aktywne działanie Wnioskodawczyni, tj.: wystąpienie z wnioskiem o zmianę przeznaczenia gruntu na budowlany, jego uzbrojenie, poniesienie jakichkolwiek nakładów w celu przygotowania działki do sprzedaży, zgłoszenie oferty sprzedaży działek do biura pośrednictwa handlu nieruchomościami itd., które wskazywałoby na jej aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami.

A zatem, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać Zainteresowaną za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie, iż nastąpiła dostawa towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takich przesłanek brak.

Powyższe wynika z faktu, iż sprzedaż przez osobę fizyczną działki otrzymanej w darowiźnie (bez zamiaru sprzedaży), stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności. Ponadto jak wskazano powyżej, Zainteresowana nie dokonała żadnych aktywnych działań, które mogłyby świadczyć o zamiarze profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Zatem, zbywane działki stanowią jej majątek prywatny (osobisty). Skutkiem powyższego ? stosownie do obowiązującego orzecznictwa ? transakcja zbycia przedmiotowych działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowo należy podkreślić, iż poza sprzedażą wskazanych we wniosku działek, w przeszłości Wnioskodawczyni nie dokonywała dostaw gruntów, ani nie planuje sprzedaży kolejnych działek w przyszłości. Wobec tego Zainteresowaną, w związku z dokonanym zbyciem ww. gruntu, nie można w odniesieniu do tej transakcji uznać za profesjonalnego handlowca.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż dokonana przez Wnioskodawczynię sprzedaż przedmiotowych działek otrzymanych w darowiźnie w 2003 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 14b § 3 ww. ustawy, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Tym samym, wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.