W zakresie konsekwencji podatkowych w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi

24.9.2014

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z 2 lipca 2014 r. (data wpływu 3 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie konsekwencji podatkowych w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lipca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie konsekwencji podatkowych w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest rolnikiem. Od 1979 roku posiada gospodarstwo rolne o powierzchni 10.16 ha, przez wszystkie lata powiększył je do powierzchni 11,78 ha, wyspecjalizowane w hodowli bydła mlecznego.

Od 1 kwietnia 2011 roku Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT na zasadach ogólnych.

We wrześniu 2011 roku Wnioskodawca zakupił maszyny rolnicze: opryskiwacz - 6 900 zł, siewnik zbożowy poznaniak - 18 800 zł, mieszalnik pasz sypkich ? 4 920 zł, rozdrabniacz bijakowy ? 6 273 zł. Następnie w grudniu 2011 roku Wnioskodawca zakupił Ciągnik Rolniczy Deutz-fahr 196 800, w styczniu 2012 roku zakupił ładowacz czołowy ? 34 428,93 oraz kosiarkę dyskową - 16 549,65 zł, w lutym 2012 kupił pług zagonowy ? 13 284 zł, w marcu agregat uprawowy ? 23 370 zł. W grudniu 2012 roku Wnioskodawca kupił: przyczepę rolniczą 43 296 zł, przyczepę do przewozu bel ? 32 472 zł, wóz paszowy ? 74 415 zł, bronę talerzową - 17 220 zł, agregat aktywny ? 36 777 zł oraz zgrabiarkę karuzelową - 15 867 zł. W styczniu 2013 roku Wnioskodawca zakupił rozrzutnik obornika - 68 880 zł. Od tych maszyn został odliczony podatek naliczony. Dzięki tym maszynom Wnioskodawca unowocześnił gospodarstwo rolne, które pozwoliło zwiększyć produkcję mleka.

Pracę samorządową Wnioskodawca rozpoczął w 1991 roku w Urzędzie Gminy, w którym pracuje nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Na stanowisku Kierownika Referatu Wnioskodawca został zatrudniony w 1991 roku, w latach 1991-1998 Wnioskodawca był delegatem do Sejmiku Wojewódzkiego, w latach 1994-2009 był radnym Powiatu a od 2010 roku pełni funkcję Wójta Gminy.

Po 35 latach rozwijania gospodarstwa 1 Października Wnioskodawca planuje przekazać aktem notarialnym w formie darowizny całe gospodarstwo rolne synowi, gdyż trudno jest pogodzić pracę w gospodarstwie z pracą samorządową. W skład przekazywanego gospodarstwa wchodzić będzie:

cały areał gruntów występujący w przekazywanym gospodarstwie,
całe stado hodowlane krów i młodzieży wg. stanu ARiMR na dzień przekazania,
wszystkie maszyny i urządzenia, które były zakupione na podstawie umów z ARiMR,
budynki znajdujące się na posesji,
kwota mleczna.

Syn ma ukończone studia wyższe. Od 2009 roku pomaga w gospodarstwie rolnym i jest ubezpieczony w nim jako domownik. Po przejęciu gospodarstwa zamierza nadal prowadzić gospodarstwo rolne w kierunku przez Wnioskodawcę zaczętym, rozwijać i unowocześniać gospodarstwo oraz rozliczać VAT na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy rezygnacja Wnioskodawcy z podatnika podatku VAT, w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi, nie spowoduje konsekwencji finansowych wobec Urzędu Skarbowego?

Stanowisko Wnioskodawcy,

W oparciu o rozmowę z Panią z infolinii Krajowej Infolinii Podatkowej oraz,

art. 6 i 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm.)
art. 55¹ i 55² ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

uznając gospodarstwo Wnioskodawcy jako przedsiębiorstwo - gdyż te cechy posiada - istnieje możliwość nie naliczania korekty i przejęcie zobowiązań przez następcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Ponadto, stosownie do treści art. 7 ust. 2 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W przepisie tym wskazano te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, lecz z uwagi na stosowne wyłączenie czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z treścią art. 6 pkt 1 ww. ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie ?transakcji zbycia? należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Z tej przyczyny, dla celów określenia zakresu pojęcia ?przedsiębiorstwo? wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie natomiast z art. 55² ustawy Kodeks cywilny czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 55³ ustawy Kodeks cywilny za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Wprawdzie w przepisach ustawy Kodeks cywilny gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa to jednak można przyjąć, że spełnia ono określone w tej ustawie wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa. Należy więc przyjąć, że gospodarstwo rolne (pomimo jego odrębnego zdefiniowania zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w ustawie Kodeks cywilny) stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tj. odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 91 ust. 1 ww. ustawy po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Stosownie do art. 91 ust. 2 ww. ustawy w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Szczegółowy sposób dokonywania korekt określony został w art. 91 ust. 3-9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie natomiast z treścią art. 91 ust. 9 powołanej ustawy w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z przedstawionej treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest rolnikiem. Posiada on gospodarstwo rolne wyspecjalizowane w hodowli bydła mlecznego. Od 1 kwietnia 2011 roku Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT na zasadach ogólnych. Wnioskodawca dokonywał wydatków inwestycyjnych w postaci zakupu maszyn rolniczych wykorzystywanych przez niego w prowadzonym gospodarstwie rolnym. Od nabytych maszyn został odliczony podatek naliczony. Po 35 latach prowadzenia gospodarstwa 1 Października Wnioskodawca planuje przekazać aktem notarialnym w formie darowizny całe gospodarstwo rolne synowi. W skład przekazywanego gospodarstwa wchodzić będzie cały areał gruntów występujący w przekazywanym gospodarstwie, całe stado hodowlane krów i młodzieży wg. stanu ARiMR na dzień przekazania, wszystkie maszyny i urządzenia, które były zakupione na podstawie umów z ARiMR, budynki znajdujące się na posesji i kwota mleczna. Syn po przejęciu gospodarstwa zamierza nadal prowadzić gospodarstwo rolne w kierunku przez Wnioskodawcę zaczętym, rozwijać i unowocześniać gospodarstwo oraz rozliczać VAT na zasadach ogólnych.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do konsekwencji podatkowych w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi.

W świetle przywołanych przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że planowana przez Wnioskodawcę czynność przekazania synowi w formie darowizny przedsiębiorstwa w postaci gospodarstwa rolnego, spełniającego warunki określone w art. 55¹ i art. 55³ ustawy Kodeks cywilny - w skład którego wchodzić będzie cały areał gruntów występujący w przekazywanym gospodarstwie, całe stado hodowlane krów i młodzieży wg stanu ARiMR na dzień przekazania, wszystkie maszyny i urządzenia, które były zakupione na podstawie umów z ARiMR, budynki znajdujące się na posesji i kwota mleczna - wyłączona będzie spod działania ustawy na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, czynność ta na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT - nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto obowiązek ewentualnej korekty podatku naliczonego od zakupionych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa - stosownie do art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług ? zostanie przeniesiony na nabywcę (obdarowanego). Korekty, o której mowa powyżej dokonuje więc nabywca przedsiębiorstwa, o ile poszczególne składniki majątku nie będą wykorzystywane przez nabywcę wyłącznie do wykonywania czynności w stosunku do których nabywcy przysługiwało będzie prawo do odliczenia podatku tj. będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub wyłącznie do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dlatego też należy stwierdzić, że czynność przekazania synowi analizowanego gospodarstwa rolnego nie będzie związana się z obowiązkiem naliczenia przez Wnioskodawcę podatku VAT. Ponadto przekazanie gospodarstwa rolnego nie będzie się wiązało dla przekazującego (Wnioskodawcy) z obowiązkiem dokonania korekty w zakresie podatku naliczonego związanego z nabytymi środkami trwałymi gospodarstwa, gdyż ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego ciążyć będzie na nabywcy (synu), o czym stanowi art. 91 ust. 9 ww. ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.