Przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w prawo własności

4.2.2009

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 25.11.2008 r. (data wpływu 28.11.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu - jest nieprawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 28.11.2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa posiada w swoich zasobach budynki mieszkalne wybudowane w latach 1958 ? 1998. Przydzielanie lokali mieszkalnych (pierwsze zasiedlenie) odbywało się w tamtym czasie na zasadach przydziału spółdzielczego lokatorskiego prawa, bądź też spółdzielczego własnościowego prawa. Ustanawianie przez Spółdzielnię spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego po 1 maja 2004 roku dotyczyło wyłącznie sytuacji:

zamiany lokali mieszkalnych pomiędzy członkami Spółdzielni,
zamiany lokalu mieszkalnego pomiędzy członkiem Spółdzielni a osobą zamieszkałą w zasobach komunalnych gminy,
spadku po zmarłych członkach rodziny zgodnie z postanowieniami sądu w sprawie spadkowej,
darowizny lokalu mieszkalnego zawartej w formie aktu notarialnego,
odzyskania lokalu mieszkalnego w sposób naturalny tj. w wyniku śmierci członka Spółdzielni,
utraty członkostwa w Spółdzielni w związku z zaleganiem w opłatach, a następnie ponownym przyjęciem w poczet członków po uregulowaniu zadłużenia z czym wiązało się ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,
nabycia lokalu mieszkalnego powstałego z adaptacji pomieszczeń strychów.

Zgodnie z ustawą z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 lipca 2007 r., na podstawie art. 12 ust. 1 tejże ustawy - Spółdzielnia zobowiązana jest na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu, po spełnieniu przewidzianych w ustawie warunków.

Począwszy od sierpnia ubiegłego roku Spółdzielnia realizowała wnioski dotyczące przeniesienia własności lokali mieszkalnych składane przez członków, którzy spółdzielcze prawa lokatorskie do lokali mieszkalnych ustanowione mieli zarówno przed jak i po dniu 1 maja 2004 roku.

W przypadkach gdy spółdzielcze prawo lokatorskie do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie lokalu miało miejsce przed 1 maja 2004 roku, Spółdzielnia traktuje czynność przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności jako czynność nie podlegającą przepisom ustawy VAT, zgodnie z zapisami art. 153 ust. 2 ustawy o VAT w nawiązaniu do art. 29 ust. 8 tejże ustawy. W sytuacji, gdy po raz pierwszy spółdzielcze lokatorskie prawo zostało ustanowione oraz lokal zasiedlony przed 1 maja 2004 r., a następnie na tym samym lokalu ustanowiono ponownie spółdzielcze lokatorskie prawo po 1 maja 2004 r. Spółdzielnia przyjęła, że art. 153 ust. 2 ustawy o VAT nie ma zastosowania, a w związku z tym przekształcenie ustanowionego po raz kolejny po 1 maja 2004 roku spółdzielczego prawa lokatorskiego do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Od 1 stycznia 2008 roku, w związku z wygaśnięciem art. 146 ust. 1 pkt 3 lit. c ustawy o VAT, wg którego do powyższego przekształcenia miała zastosowanie stawka 0%, czynność tę opodatkowujemy podatkiem VAT w wysokości 7%, jeżeli przekształcenie w prawo odrębnej własności następuje w ciągu 5 lat od ponownego ustanowienia spółdzielczego prawa lokatorskiego. Podstawę opodatkowania ustalamy zgodnie z art. 29 ust. 8 jako różnicę między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszoną o kwotę podatku i od tak ustalonej podstawy obliczamy podatek należny. Koszty zobowiązań z tytułu podatku VAT pokrywa w całości wnioskodawca, który zobowiązany jest przed zawarciem umowy notarialnej wnieść środki na zabezpieczenie powyższych zobowiązań. Spółdzielnia począwszy od 1 stycznia 2008 roku wystawiła osiemnaście faktur, gdzie w powyższy sposób opodatkowane zostało przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności. Kwota podatku należnego wyniosła łącznie 71 983,22 zł. Dotyczyło to lokali gdzie po 1 maja 2004 roku miało miejsce kolejne ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy po 1 stycznia 2008 roku powstaje obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług, w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, jeżeli prawo to ustanowione zostało na rzecz wnioskującego o jego przekształcenie po 1 maja 2004 roku w wyniku:

zamiany lokali mieszkalnych pomiędzy członkami Spółdzielni,
zamiany lokalu mieszkalnego pomiędzy członkiem Spółdzielni a osobą zamieszkałą w zasobach komunalnych gminy,
spadku po zmarłych członkach rodziny zgodnie z postanowieniami sądu w sprawie spadkowej,
darowizny lokalu mieszkalnego zawartej w formie aktu notarialnego,
odzyskania lokalu mieszkalnego w sposób naturalny tj. w wyniku śmierci członka Spółdzielni,
utraty członkostwa w Spółdzielni w związku z zaleganiem w opłatach, a następnie ponownym przyjęciem w poczet członków po uregulowaniu zadłużenia z czym wiązało się ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego...

W każdym z wyżej wymienionych przypadków pierwsze ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz pierwsze zasiedlenie miało miejsce przed 1 maja 2004 roku.

Zdaniem Spółdzielni, w przedstawionych przypadkach wystąpił obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług, ponieważ zapisy art. 153 ust. 2 ustawy o VAT mówią że przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 roku. Spółdzielnia przyjęła, iż powołany przepis wyłącza spod działania ustawy o VAT przekształcenia spółdzielczych praw lokatorskich w prawo własności, jeżeli łącznie zostały spełnione dwa warunki, a mianowicie ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 roku. Skoro z różnych przyczyn po 1 maja 2004 roku ponownie dochodziło do ustanawiania spółdzielczych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych to Spółdzielnia przyjęła, że do czynności przekształcenia tych praw nie można zastosować art. 153 ust. 2 ustawy o VAT, jak również nie ma zastosowania w tych przypadkach zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Przepis ten zwalnia z podatku ?dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone i zamieszkane po raz pierwszy(..)?. Zacytowane zwolnienie nie znajdzie zastosowania, ponieważ art. 43 ust.7 ustawy o VAT wprost stanowi, iż zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 nie ma zastosowania w przypadku o którym mowa w art. 29 ust 8. Uwzględniając powyższe przepisy Spółdzielnia przyjęła, że przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, jeśli następuje w ciągu 5 lat od ustanowienia spółdzielczego prawa nie może również korzystać z wymienionego zwolnienia od podatku od towarów usług.

Reasumując, dokonując przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność, w przypadku gdy prawo to zostało ustanowione na rzecz wnioskodawcy przekształcenia po raz kolejny po 1 maja 2004 roku Spółdzielnia począwszy od 1 stycznia 2008 roku opodatkowywała tę czynność stawką 7% na podstawie art. 41 ust. 12-12c ustawy o podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Stosownie do art. 29 ust. 8 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r.) ? jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 i ust 7 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Powyższe zwolnienie nie ma zastosowania również w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8 ustawy.

Natomiast, w myśl art. 153 ust. 2 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r.

Z powyższego przepisu wynika, iż wyłączeniu spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, na mocy art. 153 ust. 2 tej ustawy, podlegają czynności przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r., i które zostały zasiedlone przed tą datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Do przekształcenia zaś tego prawa lokatorskiego w prawo własności ma zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce jednak przed dniem 1 maja 2004 r.

Z przedstawionych przez Wnioskodawcę okoliczności wynika, iż w każdym z wymienionych przypadków pierwsze ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz pierwsze zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 roku. Ponowne ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu miało miejsce po 1 maja 2008 r.

Biorąc powyższe po uwagę stwierdza się, iż w przedstawionym stanie faktycznym ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego (po 1 maja 2008 r.), korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Natomiast, przekształcenie tego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ? zgodnie z art. 153 ust. 2 ustawy, ponieważ pierwsze ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu i jego zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 r.

A zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Tut. Organ informuje, iż z dniem 1 grudnia 2008 r. (z wyjątkami określonymi w art. 15 tej ustawy) weszła w życie ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320).

W myśl art. 1 ww. ustawy w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) wprowadzono m. in. zmianę art. 29 ust. 8 (art. 1 pkt 21 lit. d ustawy o zmianie). Od dnia 1 grudnia 2008 r. przepis ten otrzymuje brzmienie ?jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu tego przekształcenia, pomniejszona o kwotę należnego podatku?.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.