Skutki podatkowe otrzymania w drodze darowizny lokalu mieszkalnego

UZASADNIENIE

W dniu 4 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem w dniu 9 stycznia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania w drodze darowizny lokalu mieszkalnego.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Matka Wnioskodawczyni planuje podarować Jej wiosną 2012 r. mieszkanie, które zostało zakupione w październiku 2008 r. za kwotę około 180.000 zł. Przedmiotowe mieszkanie Wnioskodawczyni chciałaby sprzedać, dołożyć trochę oszczędności a następnie kupić nowy, droższy lokal mieszkalny. Ponieważ Wnioskodawczyni nie zamierza zmieniać obecnego miejsca zamieszkania, planuje przekształcić nowe mieszkanie na lokal użytkowy (pod działalność biurową). Na nowe mieszkanie chce wydać około 300.000 zł. Matka Wnioskodawczyni nie jest i nie była zameldowana w mieszkaniu, które zamierza Jej podarować.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z otrzymaniem mieszkania Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić podatek od spadków i darowizn?
2. Czy będzie miało znaczenie, że Wnioskodawczyni przekształci całe zakupione mieszkanie lub też jego część na lokal użytkowy?
3. Czy musi być zameldowana w nowym mieszkaniu?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna płacić podatku od spadków i darowizn, ponieważ sprzedaż darowanego mieszkania nie przyczyni się do wzbogacenia a w przeciągu dwóch lat zostanie zakupione nowe mieszkanie, które będzie droższe. Samo przekształcenie miałoby miejsce już po jego zakupie. Wnioskodawczyni uważa, że nie musi być zameldowana w nowym mieszkaniu, jak również nie ma znaczenia to, czy mieszkanie zostanie przekształcone w całości na lokal biurowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane we wniosku.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zmianami) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Z uwagi na fakt, iż ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, interpretując to pojęcie odwołać się należy do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 ww. ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy więc do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Darowizna może polegać przede wszystkim na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych oraz środków pieniężnych, jak również na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Przyjmuje się również, że darowizna jest umową konsensualną, jednostronnie zobowiązującą, której istotną cechą jest to, że świadczenie w niej określone pochodzi z majątku darczyńcy i jest bezpłatne tzn. nie może mieć odpowiednika w świadczeniu drugiej strony.

Natomiast z treści art. 890 § 1 ustawy Kodeks cywilny wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 § 2 Kodeksu cywilnego).

Wskazać również należy, iż stosownie do art. 158 Kodeksu cywilnego umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że matka Wnioskodawczyni planuje podarować Jej wiosną 2012 r. mieszkanie. Przedmiotowe mieszkanie Wnioskodawczyni chciałaby sprzedać, dołożyć trochę oszczędności i w przeciągu pół roku kupić nowy, droższy lokal mieszkalny. Ponieważ Wnioskodawczyni nie zamierza zmieniać obecnego miejsca zamieszkania, planuje przekształcić nowe mieszkanie na lokal użytkowy (pod działalność biurową).

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Jednakże w myśl art. 4a ust. 4 ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż w przypadku otrzymania od matki lokalu mieszkalnego w drodze umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, nabycie tego lokalu będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, spełnione bowiem zostaną przesłanki wskazane w tym przepisie. W konsekwencji, w związku z nabyciem lokalu, Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Ponieważ umowa darowizny lokalu mieszkalnego zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, w myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy, Wnioskodawczyni w celu skorzystania ze zwolnienia nie będzie zobowiązana do złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn bez znaczenia pozostanie późniejsze zbycie przedmiotu darowizny, ponieważ ustawodawca w tym przepisie nie zawarł żadnych ograniczeń co do dysponowania nabytym majątkiem warunkujących zastosowanie zwolnienia. Na zwolnienie z opodatkowania nie będzie miał również wpływu fakt, iż Wnioskodawczyni nie będzie zameldowana w nowo nabytym lokalu mieszkalnym lub, że przekształci nowo nabyty lokal mieszkalny w lokal biurowy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.