Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług czynności obciążenia kontrahenta wartością różnic (...)

W dniu 15.12.2006 r. do tutejszego urzędu wpłynął wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności obciążenia kontrahenta wartością różnic kursowych wynikających z wyceny przejętego przez Spółkę długu kontrahenta według kursu EURO z dnia przejęcia długu w stosunku do kursu EURO z dnia uruchomienia przejmowanych kredytów - w świetle przepisów ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.).

Z w/w wniosku o udzielenie interpretacji wynika, iż Spółka jest m.in. producentem naczep, przyczep, nadwozi pojazdów mechanicznych. W dniu 20.01.2004 r. w formie aktu notarialnego została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości pomiędzy sprzedawcą - firmą X, a nabywcą - Wnioskodawcą. Na mocy w/w umowy sprzedawca zbył przedmiotowe nieruchomości za cenę netto 18.000.000 zł. (brutto: 21.960.000 zł.). Podatnik zobowiązany był do dokonania zapłaty kwoty należnej za nabyte nieruchomości bezpośrednio na rzecz banku, na poczet spłaty kredytów zaciągniętych przez firmę X. Spłata kredytów następowała zgodnie z harmonogramem spłat umów kredytowych. Jednocześnie Wnioskodawca był również poręczycielem spłacanych w powyższy sposób kredytów firmy X. W celu ostatecznego rozliczenia powyższej transakcji zakupu nieruchomości, w dniu 10.10.2005 r. została zawarta umowa o przejęcie długu, na mocy której Spółka stała się stroną wszystkich czterech umów kredytowych, z których dwie wyrażone były w PLN, a dwie w EURO. Na dzień przejęcia długu, zobowiązanie Podatnika wobec firmy X z tytułu nabytych nieruchomości wynosiło 11.740.739,35 zł., natomiast wartość przejętych kredytów wraz z odsetkami naliczonymi na dzień przejęcia długu, tj. 10.10.2005 r. wyniosła 15.487.813,50 zł. (przeliczając kredyty wyrażone w EURO według kursu z dnia uruchomienia kredytu). Dodatkowo, w dniu 31.10.2005 r. zostało zawarte pomiędzy firmami porozumienie kompensacyjne do umowy przejęcia długu, w wyniku którego nastąpiła kompensata pozostałego zobowiązania Podatnika z tytułu nabycia nieruchomości (11.740.739,35 zł.) oraz należności, jaka powstała wskutek zawarcia umowy przejęcia długu. W związku z dokonaniem na dzień bilansowy wyceny kredytów wyrażonych w walucie obcej (pomiędzy kursem z dnia uruchomienia kredytów, a dniem 31.12.2005 r.) okazało się, iż u Podatnika powstały niezrealizowane ujemne różnice kursowe w kwocie 1.001.989,65 zł., które spowodowały powstanie niekorzystnej sytuacji wynikowej Spółki. Z uwagi na powyższe, w dniu 31.12.2005 r. została zawarta umowa pomiędzy Spółką a firmą X, na podstawie której Podatnik obciążył w/w kontrahenta różnicami kursowymi, jakie powstały pomiędzy dniem uruchomienia kredytów, a dniem zawarcia umowy przejęcia długu. Kwota obciążenia wyniosła 1.131.919,79 zł. Wnioskodawca załączył do przedmiotowego wniosku kserokopie następujących dokumentów:

- Umowy o przejęcie długu z dnia 10.10.2005 r.,

- Porozumienia kompensacyjnego do umowy przejęcia długu z dnia 31.10.2005 r.,

- umowy z dnia 31.12.2005 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym, Podatnik we wniosku pyta, czy wyżej opisane różnice kursowe w kwocie 1.131.919,79 zł, jakimi obciążył swojego kontrahenta podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podatnik uważa, iż różnice kursowe, którymi obciążył firmę X w kwocie 1.131.919,79 zł, powstałe pomiędzy dniem uruchomienia kredytów a dniem zawarcia umowy przejęcia długu, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wskazuje Spółka, różnice kursowe nie są towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, tym samym nie można mówić o dokonaniu dostawy towarów. Różnice te nie mieszczą się również w definicji świadczenia usług, bowiem przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości, która nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wobec powyższego, Spółka twierdzi, iż różnice kursowe, którymi obciążyła swojego kontrahenta nie mogą zostać zakwalifikowane jako usługa w rozumieniu ustawy. Zdaniem Podatnika, nie ma miejsca świadczenie usługi, gdyż nie ma zobowiązania do świadczenia. Poza tym, w opinii Jednostki opodatkowaniu podatkiem podlegają czynności wykonywane w ramach tzw. profesjonalnej aktywności podatnika, która co do zasady pozostaje w zgodzie z profilem jego działalności, co w tym przypadku nie ma zastosowania. Tylko taką działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny działalności jednostki należy uznawać za rodzącą obowiązek w podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydawanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Podatnik uregulował w całości kwotę należną z tytułu nabycia nieruchomości. Zapłata za w/w towary następowała bezpośrednio na rzecz banku, na poczet kredytów zaciągniętych przez sprzedawcę nieruchomości i była dokonywana przez Podatnika zgodnie z postanowieniami harmonogramu spłat umów kredytowych. W celu przeprowadzenia ostatecznego rozliczenia pomiędzy firmami pozostałej kwoty należności z tytułu nabycia nieruchomości (11.740.739,35 zł.), zawarto w dniu 10.10.2005 r. umowę o przejęcie przez Spółkę długu firmy X z tytułu zaciągniętych przez nią kredytów bankowych. Następnie w dniu 31.10.2005 r. dokonano kompensaty wzajemnych wierzytelności na wartość 11.740.739,35 zł. W ten sposób uregulowana została przez Spółkę cała wartość przedmiotowej nieruchomości. Różnic kursowych, powstałych w okresie pomiędzy dniem uruchomienia kredytów a dniem zawarcia umowy przejęcia długu, którymi Wnioskodawca ma obciążyć firmę X, nie można więc powiązać z w/w transakcją dostawy nieruchomości, nie stanowią one bowiem zmniejszenia ustalonej pomiędzy stronami kwoty należnej z tytułu tej sprzedaży.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia trzeba wskazać, że obciążenia kontrahenta przez Spółkę wartością powstałych ujemnych różnic kursowych, niekorzystnych z punktu widzenia sytuacji wynikowej Spółki, nie można analizować w powiązaniu z opisaną we wniosku dostawą nieruchomości. Przedmiotowe obciążenie trzeba potraktować jako odrębną czynność, której ewentualne opodatkowanie podatkiem od towarów i usług należy rozpatrywać na podstawie przywołanych powyżej przepisów podatkowych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż przedmiotem dostawy towarów, o której jest mowa w w/w przepisie art. 7 ust. 1 ustawy musi być towar w rozumieniu jego ustawowej definicji wyrażonej w art. 2 pkt 6 ustawy. Wśród wymienionych w tej regulacji dóbr nie wymieniono pieniądza, w tym również kwot pieniężnych wynikających z różnic kursowych. Tym samym w przedstawionym stanie faktycznym nie można mówić o dokonywaniu dostawy towarów podlegającej podatkowi od towarów i usług.

Jednocześnie należy stwierdzić, iż czynność obciążenia kontrahenta wartością różnic kursowych, wynikających z wyceny przejętego przez Spółkę długu według kursu EURO z dnia przejęcia długu w stosunku do kursu EURO z dnia uruchomienia przejmowanych kredytów, nie stanowi również świadczenia usług, o którym jest mowa w art. 8 ust.

1 w/cyt. ustawy. Aby dana czynność stanowiła usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem, musi mieć ona m.in. charakter wzajemny (odpłatny). Tymczasem samo wpłacenie kwoty pieniężnej będącej rezultatem powstania różnic kursowych, nie powoduje obowiązku świadczenia wzajemnego ze strony Spółki, zatem nie jest spełniona w/w przesłanka odpłatności. Samo zaś obciążenie kontrahenta określoną kwotą pieniężną, nie związaną z ekwiwalentnym świadczeniem polegającym na określonym działaniu lub zaniechaniu podjętym przez Podatnika nie może być świadczeniem usługi rozpatrywanej jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro nie występuje w przedstawionym stanie faktycznym zobowiązanie do świadczenia ze strony Podatnika, nie można mówić również o istnieniu jakiegokolwiek beneficjenta, a więc podmiotu korzystającego z danego świadczenia. Kwota obciążenia ma charakter płatności związanej ze wzajemnymi rozliczeniami kontrahentów, wynikającymi ze zmian wartości pieniądza w czasie, nie jest natomiast związana z żadną transakcją podlegającą opodatkowaniu podatkiem.

Zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 w/cyt. ustawy, przez sprzedaż należy rozumieć m.in. odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z w/w regulacji wynika, że aby uznać określoną kwotę należną za obrót podlegający opodatkowaniu, musi być ona otrzymana z tytułu dokonania sprzedaży, w rozumieniu w/cyt. art. 2 pkt 22 ustawy. Jak wykazano powyżej, kwoty obciążenia kontrahenta przez Spółkę nie można powiązać z dostawą towarów, czy też świadczeniem usługi przez Spółkę, a tym samym kwota ta nie stanowi obrotu podlegającego opodatkowaniu podatkiem.

Podsumowując, przedmiotowe obciążenie kontrahenta przez Podatnika nie stanowi żadnej z czynności podlegających opodatkowaniu, wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy. Tym samym wyżej opisana kwota różnic kursowych w wysokości 1.131.919,79 zł., jaką Wnioskodawca obciążył swojego kontrahenta (wynikająca z wyceny przejętego przez Spółkę długu kontrahenta według kursu EURO z dnia przejęcia długu w stosunku do kursu EURO z dnia uruchomienia przejmowanych kredytów), nie jest obrotem podlegającym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, stanowisko wyrażone przez Podatnika we wniosku z dnia 12.12.2006 r. jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej ? do czasu jej zmiany lub uchylenia.