W złożonym zapytaniu Spółka A wyjaśnia, że zawarła transakcję w wyniku której sprzedała posiadane (...)

31.5.2004

W złożonym zapytaniu Spółka A wyjaśnia, że zawarła transakcję w wyniku której sprzedała posiadane udziały w Spółce B Sp. z o.o. w zamian za zwolnienie z długu względem firmy Y w związku z tym pyta, czy różnice kursowe od przejmowanych zobowiązań naliczone na dzień potrącenia ? kompensaty ? może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Mając na uwadze powyższe Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego zauważa, iż w przedmiotowej transakcji nie mamy do czynienia z kompensatą wierzytelności.
Zgodnie bowiem z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Zatem, by zachodziły przesłanki do dokonania potrącenia na mocy art. 498 kodeksu cywilnego musi wystąpić:

Wzajemność wierzytelności polega na tym, że potrącający jest równocześnie dłużnikiem oraz wierzycielem swego wierzyciela.
W opisanej natomiast przez Spółkę A sytuacji taka okoliczność nie zachodzi.
W wyniku transakcji sprzedaży udziałów w Spółce B wierzycielem jest jedynie Spółka A a dłużnikiem firma X, która w celu zaspokojenia wierzyciela przejmuje jego dług względem Spółki Y.
Należy jednak stwierdzić, iż w niniejszej sprawie mamy doczynienia nie z potrąceniem wierzytelności ale z przejęciem długu w rozumieniu art. 519 i dalszych kodeksu cywilnego.
Dla oceny skutków podatkowych powyższego, mając na uwadze, iż wartość przejętego zobowiązania była wyrażona w walucie Euro, niezbędne jest odwołanie się do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 ze zm.) zgodnie, z którym jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.
Powyższa zasada uwzględnia więc element zapłaty jako jedną z przesłanek do naliczania różnic kursowych. Należy jednak zauważyć, iż w opisanej przez Spółkę A sytuacji uregulowanie należności wobec firmy Y następuje nie na skutek zapłaty ale poprzez zwolnienie z długu. Tym samym nie ma podstaw do naliczania przez Spółkę A zrealizowanych różnic kursowych dających prawo do podwyższenia lub obniżenia kosztów uzyskania przychodów ponieważ nie występuje tutaj zapłata w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Osobnego wyjaśnienia wymaga określenie wartości przychodu ze sprzedaży udziałów w Spółce B dla celów podatkowych.
Stosownie do treści art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochdowym od osób prawnych za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich z dnia uzyskania przychodu, ogłoszonych przez Narodowy Bank Polski.
Jeżeli więc wartość udziałów sprzedanych przez Spółkę A została wyrażona w walucie Euro to dla celów rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych niezbędne jest przeliczenie wartości uzyskanego przychodu przez spółkę na PLN według kursów średnich EURO ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski w dniu uzyskania przychodu.