Czy opisana w art. 112 par. 1 ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność solidarna nabywcy składników (...)

U Z A S A D N I E N I E

W dniu 16.10.2006r. do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Pismem z dnia 18.10.2006r. organ podatkowy wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Strona uzupełniła pismo w dniu 24.10.2006r.

Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

W rozpatrywanej sprawie przedstawiono następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca jest zainteresowany nabyciem rzeczy stanowiących aktywa trwałe, których wartość jednostkowa wynosi co najmniej 15.000,00 zł, należących do spółki ?E...? S.A. , w stosunku do którego Komornik Sądowy Rewiru II przy Sądzie Rejonowym w C. prowadzi liczne postępowania egzekucyjne, m.in. pod sygn. akt II KM 442/97 i inne. Nabycie rzeczy przez Stronę nastąpiłoby na skutek ich sprzedaży przez Komornika Sądowego, w ramach prowadzonego przez niego postępowania egzekucyjnego.
Wnioskodawca uzyskał informacje, że spółka ?E...? S.A. w likwidacji posiada zaległości podatkowe związane z prowadzoną przez tą spółkę działalnością gospodarczą.

Wnioskodawca pyta czy opisana w art. 112 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność solidarna nabywcy składników majątku podatnika wraz z tym podatnikiem za jego zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, dotyczy także nabycia składników majątku na skutek ich sprzedaży przez Komornika Sądowego w postępowaniu egzekucyjnym toczącym się przeciwko podatnikowi.

Według stanowiska Wnioskodawcy - przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, a w szczególności art. 112, nie traktują odrębnie sytuacji nabycia rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym.

Strona stwierdza, że odnoszą się one w jednakowy sposób do każdego rodzaju nabycia, w tym do nabycia składników majątku w postępowaniu egzekucyjnym. Taką interpretację Strona wywodzi przede wszystkim z brzmienia art. 112 § 1 ustawy. Jednak wątpliwość Podatnika budzi fakt, że uiszczana przez niego cena nabycia danego składnika majątkowego, który sprzedaje Komornik Sądowy, jest ostatecznie dzielona przez tego Komornika na zaspokojenie należności z tytułu zaległości podatkowych. W związku z tym nabywca rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym, pośrednio przyczynia się do zmniejszenia zadłużenia danego podmiotu, w tym także z tytułu zaległości podatkowych. Wobec czego, dalsza odpowiedzialność za zaległości podatkowe, która miałaby obciążać nabywcę rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym, jest obciążeniem, które zniechęca podatnika do nabywania rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie, po przeanalizowaniu przedstawionego wyżej stanu faktycznego stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 112 ustawy Ordynacja podatkowa, nabywca przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa, składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą wymienioną w § 2, jeżeli ich wartość jednostkowa w dniu zbycia wynosi co najmniej 15.000 zł - odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Składniki majatku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowią aktywa trwałe w rozumieniu przepisów o rachunkowości, z wyłączeniem należności długoterminowych, udzielonych pożyczek i długoterminowych rozliczeń międzyokresowych.
Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składników majątku. § 4 tego przepisu stanowi, że zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1 oraz odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art. 107 § 2 pkt 3, powstałych po dniu nabycia.

Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu, o którym mowa w art. 306g wskazanej ustawy. Przepis ten stanowi, iż organy podatkowe, za zgodą zbywającego, wydają na wniosek nabywcy, o którym mowa w art. 112 § 1, zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych zbywającego. W zaświadczeniu tym organ podatkowy określa wysokość zaległości podatkowych zbywającego na dzień wydania zaświadczenia.

Z § 7 art. 112 cyt. ustawy wynika, że nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne zaległości zbywcy, wymienione w art. 107 § 2 pkt 2-4, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa, jego części lub składników majątku, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia:

1. upłynęło 30 dni - w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub jego części;
2. upłynęły 3 dni - w przypadku zbycia składników majątku.

Przepis art. 112 Ordynacji podatkowej nie precyzuje, jakie rodzaje nabycia przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą wyłączają odpowiedzialność nabywcy.

Z brzmienia art. 112 Ordynacji podatkowej mogłoby więc wynikać, że każde nabycie rodzi odpowiedzialność nabywcy za zaległości podatkowe podatnika w zakresie określonym tym przepisem. Wskazać jednak należy, że przepisy zawarte w rozdziale 15 Ordynacji podatkowej stanowią ogólne uregulowanie orzekania o odpowiedzialności osób trzecich solidarnie z podatnikiem za jego zaległości podatkowe. Z uwagi na to, że do nabycia własności przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składników majątku może dojść w różnych okolicznościach, przepisy Ordynacji podatkowej nie mogą wyłączyć stosowania przepisów szczególnych regulujących prawa i obowiązki podmiotów w nich uczestniczących w postępowaniach, w wyniku których dochodzi do nabycia przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W ocenie tut. organu podatkowego takim postępowaniem może być sądowe postępowanie egzekucyjne, w wyniku którego sprzedawany jest majątek podatnika, będącego przedsiębiorcą.
I tak np. zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego nabycie własności nieruchomości w drodze licytacji komorniczej następuje na podstawie postanowienia sądu o przysądzeniu własności, które ma charakter konstytutywny. Zgodnie z treścią art. 1000 § 1 kpc z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysądzeniu własności wygasają wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości. Na miejsce tych praw powstaje prawo do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszeństwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzyskanej z egzekucji. Oznacza to, że nabycie własności nieruchomości (składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą) w postępowaniu egzekucyjnym ma charakter pierwotny - kupujący na licytacji nabywa wyżej wymieniony składnik w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem obciążeń wyliczonych w § 2 i § 3 art. 1000 kpc. Analogicznie przy nabyciu rzeczy ruchomej w postępowaniu egzekucyjnym należy odnieść się do uregulowań wynikających z art. 879 kpc, na podstawie którego nabywca ruchomości w powyższym trybie, staje się jej właścicielem bez żadnych obciążeń.

Wykładnia art. 112 Ordynacji podatkowej prowadzi do wniosku, że nabywcą majątku w rozumieniu tego przepisu będzie każdy podmiot, który na skutek umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nabył własność rzeczy lub innych praw majątkowych podatnika. Bez znaczenia jest przy tym fakt, czy przeniesienie prawa własności następuje odpłatnie (np. w drodze umowy sprzedaży), czy też pod tytułem darmym (na skutek darowizny). Takie stanowisko wyrażane jest również w doktrynie prawa podatkowego. Zgodnie z nią art. 112 Ordynacji podatkowej stosuje się tylko do pochodnego (wtórnego) nabycia majątku podatnika. Oznacza to, że mające charakter pierwotny nabycie nieruchomości lub ruchomości w postępowaniu egzekucyjnym, nie skutkuje odpowiedzialnością nabywcy w trybie art. 112 Ordynacji podatkowej.
W związku z powyższym tut. organ stwierdza, że w sytuacji, gdy nabycie składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, będącego aktywem trwałym w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, następuje w postępowaniu egzekucyjnym, nabywca nie ponosi odpowiedzialności za zaległości podatkowe podatkowe w trybie art. 112 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania postanowienia.
Zgodnie z art. 14b § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.