Czy do wynagrodzenia wypłaconego pracownikom, którzy poza zakresem wykonywania obowiązków ze stosunku (...)

• art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.),
• art. 9 ust. 1, art. 18, art. 22 ust.9 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),

po rozpatrzeniu wniosku Z. z dnia 15.03.2006 r. (data wpływu do Urzędu 20.03.2006 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie postanawia uznać, że w przedstawionym stanie faktycznym stanowisko zawarte we wniosku jest prawidłowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka 'G.' wypłaca twórcom wynagrodzenie za korzystanie z wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, z tym że do czasu uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji wzoru przemysłowego wynagrodzenie twórcy wypłaca się według zasad przyjętych dla projektów racjonalizatorskich. Po uzyskaniu patentu wypłaca się wynagrodzenie za wynalazek po potrąceniu wcześniej wypłaconego wynagrodzenia za projekt racjonalizatorski. Płatnik zwrócił się z zapytaniem czy wypłacane wynagrodzenie podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przy zastosowaniu 50-procentowej stawki kosztów uzyskania przychodu, o której mowa w art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem wnioskodawcy wynagrodzenie twórcy otrzymane w związku ze stosowaniem wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego stanowi przychód z praw majątkowych dla twórców projektów wynalazczych przy zastosowaniu 50-procentowych kosztów określonych w art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uwzględniając powyższy wniosek oraz biorąc pod uwagę, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa ani postępowanie przed sądem administracyjnym, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, po zapoznaniu się ze stanem faktycznym przedstawionym przez wnioskodawcę, informuje, iż stanowisko tut. organu podatkowego w przedmiocie zapytania jest następujące:

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. W myśl art. 22 ust. 9 pkt 1ww. ustawy koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela określa się w wysokości 50 % w stosunku do uzyskanego przychodu. Z powołanego przepisu wynika, że decydujące znaczenie dla skutków podatkowych w zakresie określenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym ma skutek zdarzenia prawnego, jaki zaistniał między pierwszym właścicielem projektu wynalazczego (projektu racjonalizatorskiego) a nabywcą, czyli przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego.

Status prawny twórców wynalazców regulują przepisy ustawy z dnia 30.06.2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.). Zasadą wynikającą z art. 11 ust. 1 tejże ustawy jest, że prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje twórcy wynalazku. Wyjątkami od tej zasady są sytuacje określone w ust. 2, 3 i 5 tego artykułu. Chodzi m.in. o sytuację przyznania podmiotowi gospodarczemu (pracodawcy lub zamawiającemu) prawa do patentu na wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy. Wtedy podmiot gospodarczy nabywa własność wynalazku w sposób pierwotny, pod warunkiem, że umowa o pracę bądź umowa o dokonanie projektu wynalazczego nie stanowią inaczej. Stosownie do treści art. 20 ustawy - Prawo własności przemysłowej twórca wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego uprawniony do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji może przenieść to prawo nieodpłatnie lub za uzgodnioną zapłatą na rzecz przedsiębiorcy albo przekazać mu wynalazek, wzór użytkowy albo wzór przemysłowy do korzystania. W przypadku przekazania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego do korzystania zgodnie z art. 20 ww. ustawy, z dniem jego przedstawienia na piśmie następuje przejście na przedsiębiorcę prawa do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji, pod warunkiem przyjęcia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego przez przedsiębiorcę do wykorzystania i zawiadomienia o tym twórcy w terminie 1 miesiąca, chyba że strony ustalą inny termin (art. 21 ww. ustawy).

Z powyższego wynika, że istnieją trzy formy rozporządzania przez twórcę prawem do patentu, czyli własnością projektu wynalazczego: nieodpłatne przeniesienie prawa do patentu, przeniesienie za uzgodnioną zapłatą oraz przekazanie wynalazku do korzystania przez przedsiębiorcę w określonym terminie. W przypadku nabycia prawa do patentu przez przedsiębiorcę przez przyjęcie od twórcy, w określonym terminie wynalazku do korzystania, mamy do czynienia z umownym przeniesieniem tej własności, tyle tylko, że specyficznym pod względem podmiotowym i na szczególnych warunkach finansowych. Twórca projektu otrzymuje w takim przypadku nie zapłatę, jak w pierwszym z omówionych przypadków, lecz wynagrodzenie w myśl art. 22 ust. 1 ustawy - Prawo przemysłowe. Jednak w każdym z tych wymienionych w art. 20 ustawy - Prawo własności przemysłowej przypadków następuje skutek w postaci przeniesienia własności projektu wynalazczego na przedsiębiorcę. Uznać należy zatem, że treść art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie w omawianych przypadkach, gdyż twórca projektu (wynalazku), któremu przysługuje pierwotne prawo własności wynalazku, czyli 'pierwszy właściciel' przenosi prawo do patentu za uzgodniona zapłatą na rzecz przedsiębiorcy lub przekazuje wynalazek do korzystania przez tego przedsiębiorcę w myśl art. 20 ustawy prawo własności przemysłowej.

W związku z powyższym wypłacone pracownikowi w myśl ustawy - Prawo własności przemysłowej wynagrodzenie za projekt racjonalizatorski może być kwalifikowane jako wynagrodzenie, którego dotyczą przepisy art. 18 i 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Warunkiem jest, by pracownicy nie byli zobowiązani do tworzenia wynalazków w ramach wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, a wypłacone wynagrodzenie było wynagrodzeniem za przeniesienie praw do projektu racjonalizatorskiego, o czym mowa w ww. przepisach.