Działalność regulowana – instytucja wprowadzona przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. wprowadziła do polskiego porządku prawnego instytucję działalności regulowanej. Działalność regulowana, obok koncesji i zezwoleń jest jednym ze sposobów reglamentacji działalności gospodarczej. Jednak zgodnie z wolą ustawodawcy, działalność regulowana określa najmniej uciążliwe dla przedsiębiorców obowiązki i ograniczenia.

Czym charakteryzuje się regulowana działalność gospodarcza?

O tym, czy dany rodzaj działalności gospodarczej jest działalnością regulowaną stanowią przepisy regulujące tego rodzaju działalność gospodarczą. W szczególności działalnością regulowaną jest działalność kantorowa, w zakresie usług detektywistycznych, w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych. Znaczna część rodzai działalności, które w czasie obowiązywania ustawy – Prawo działalności gospodarczej, były działalnościami wymagającymi uzyskania zezwolenia, są obecnie działalnościami regulowanymi. Przeniesienie rodzaju działalności gospodarczej z zakresu działalności wymagającej uzyskania zezwolenia do zakresu działalności regulowanej, wiąże się ze zmniejszeniem wymagań formalnych związanych z rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej.

Kolejną cechę działalności regulowanej stanowi obowiązek uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej, prowadzonego przez właściwy organ. Aby uzyskać wpis do rejestru, przedsiębiorca obowiązany jest spełnić szczegółowe warunki wymagane do prowadzenia tego rodzaju działalności przez ustawę szczególną. Co do zasady, organ prowadzący rejestr, przed podjęciem decyzji w przedmiocie wpisu do rejestru nie sprawdza, czy przedsiębiorca spełnia wymagane warunki. Organ ogranicza się jedynie do zbadania strony formalnej i kompletności dokumentów załączonych do wniosku o wpis.

Co należy zrobić, aby uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej?

Przedsiębiorca, którzy zamierza podjąć regulowaną działalność gospodarczą, obowiązany jest złożyć do właściwego organu rejestrowego wniosek o wpis. Do wniosku należy dołączyć pisemne oświadczenie przedsiębiorcy o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej.

Szczegółową treść wniosku, oświadczenia, dane podlegające wpisowi do rejestru określają przepisy szczególne, odnoszące się do danego rodzaju działalności regulowanej.
Wskazać w tym miejscu należy również, iż podmiot podlegający wpisowi do ewidencji (np. przedsiębiorca będący osobą fizyczną), może złożyć wniosek o wpis do rejestru działalności regulowanej wraz z oświadczeniem o spełnianiu warunków, we właściwym organie ewidencyjnym (organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz albo prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy). Obowiązany jest wówczas wskazać organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.

Kiedy przedsiębiorca może rozpocząć prowadzenie działalności regulowanej?

Zasadą jest, że przedsiębiorca może rozpocząć działalność regulowaną po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej. Organ prowadzący rejestr ma obowiązek wpisać przedsiębiorcę do rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu do tego organu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej, dla której prowadzony jest rejestr. Jeżeli jednak organ rejestrowy nie dokona wpisu w powyższym terminie, a od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może rozpocząć działalność. Musi jednak uprzednio zawiadomić o tym na piśmie organ, który nie dokonał wpisu.
Jeżeli jednak w organ wezwał przedsiębiorcę do do uzupełnienia wniosku o wpis, nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania, czternastodniowy termin biegnie dopiero od dnia wpływu do organu uzupełnienia wniosku o wpis.

Czy organ prowadzący rejestr może odmówić wpisu do rejestru?

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej w pewnych przypadkach ma obowiązek odmówić dokonania wpisu do rejestru. Dotyczy to sytuacji, gdy:

1. wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem;
2. przedsiębiorcę wykreślono z rejestru działalności regulowanej na skutek wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku.

W każdym przypadku odmowa dokonania wpisu, następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Zakaz wykonywania działalności regulowanej

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej określa przypadki, w których w stosunku do przedsiębiorcy prowadzącego działalność objętą wpisem do rejestru, zostaje wydana decyzja o zakazie wykonywania działalności. Dotyczy to przypadków, gdy:

• przedsiębiorca złożył oświadczenie o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania działalności działalności regulowanej niezgodnie ze stanem faktycznym,
• przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej prze przedsiębiorcę.

Podkreślić należy, iż decyzja o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, podlega natychmiastowemu wykonaniu. W takim przypadku organ prowadzący rejestr z urzędu wykreśla wpis przedsiębiorcy w rejestrze działalności regulowanej.

Ponadto przedsiębiorca, w stosunku do którego wydano decyzję o zakazie wykonywania działalności regulowanej może ponownie uzyskać wpis do rejestru dopiero po upływie 3 lat od dnia decyzji o wykreśleniu z rejestru działalności regulowanej. To samo dotyczy przypadku, gdy przedsiębiorca wykonywał działalność gospodarczą bez wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Kontrola działalności regulowanej

Spełnianie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej podlega kontroli. Kontrolę może prowadzić w szczególności organ prowadzący rejestr działalności regulowanej. Kontrola ta może być prowadzona w zakresie:

1. zgodności wykonywanej działalności z przepisami prawa,
2. przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej,
3. obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub osobistych obywateli.

Kontrolę w imieniu organu prowadzącego rejestr prowadzą uprawnione osoby. Osobom tym przysługuje uprawnienie w szczególności do:

• wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta wpisem do rejestru, w dniach i godzinach, w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana.
• żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępniania danych mających związek z przedmiotem kontroli.

Rejestr działalności regulowanej

Podstawową zasadą obowiązującą na gruncie rejestru działalności regulowanej jest zasada jawności. Konsekwencją zasady jawności jest to, że każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze. Dostęp do informacji zawartych w rejestrze działalności regulowanej odbywa się za pośrednictwem organu prowadzącego rejestr.

Dla każdego przedsiębiorcy wpisanego do rejestru, organ rejestrowy prowadzi akta rejestrowe. Jeżeli jakiekolwiek dane przedsiębiorcy, które zostały wpisane do rejestru uległy zmianie, przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić zmianę w terminie 14 dni od dnia zajścia zdarzenia powodującego zmianę danych.

Pamiętaj, że:

• przedsiębiorca obowiązany jest przechowywać wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełniania warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej,
• wpis do rejestru działalności regulowanej podlega opłacie skarbowej,
• rejestr działalności regulowanej jest jawny,
• organ rejestrowy ma obowiązek wydać z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej,
• spełnienie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej podlega kontroli, w szczególności przez organ prowadzący rejestr działalności regulowanej,
• organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wykreśla wpis przedsiębiorcy w rejestrze na wniosek tego przedsiębiorcy,
• przedsiębiorca jest obowiązany zgłosić zmianę danych wpisanych do rejestru w terminie 14 dni od dnia zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r., Nr 173, poz. 1807).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.