Co się dzieje, gdy podatnik nie zapłaci podatku?

Co może spotkać podatnika, jeżeli nie zapłacił podatku?

Jeśli podatnik nie zapłaci należnego fiskusowi podatku, to może się spotkać z następującymi reakcjami ze strony organów państwowych: 

1. Ustanowienie zabezpieczenia na majątku podatnika

Dzięki niemu zobowiązania podatkowe mogą być egzekwowane z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Pamiętaj, że:

• Organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia należności pieniężnej lub wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym, jeżeli brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić egzekucję.

• Zobowiązanie podatkowe także przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika, a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim także na majątku wspólnym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane.

 Mogą tu wchodzić w grę następujące rodzaje zabezpieczeń:

Zastaw skarbowy

Może być ustanowiony na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 10.000 zł.

Hipoteka przymusowa

Powstaje przez dokonanie wpisu do księgi wieczystej.

2. Naliczanie odsetek od zaległości podatkowych

Wynoszą one aż 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego.

3. Egzekucja administracyjna

W ten sposób organy mogą doprowadzić do przymusowego wykonania obowiązku podatkowego.

4. Odpowiedzialność karna skarbowa

Podlegać jej może podatnik, który w związku z niezapłaceniem należnego podatku popełnił przestępstwo czy wykroczenie skarbowe. Pociąganie do takiej odpowiedzialności odbywa się na podstawie Kodeksu karnego skarbowego i według jego przepisów.

Jak bronić się przed egzekucją?

Podatnik ma trzy możliwości obrony przed egzekucją administracyjną skierowaną do jego składników majątkowych. Chodzi tu o:

1. Możliwość podniesienia zarzutu

Zarzuty można oprzeć na następujących podstawach:

• wykonanie lub umorzenie w całości albo części, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku podatkowego,

• odroczenie terminu wykonania albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty należności pieniężnej,

• określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, określającego lub ustalającego obowiązki podatnika,

• błąd co do osoby zobowiązanego,

• niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym,

• niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego,

• brak uprzedniego (z co najmniej 7 dniowym wyprzedzeniem) doręczenia zobowiązanemu stosownego upomnienia,

• zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego,

• prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ,

• niedopełnienie wymogów przewidzianych dla tytułu egzekucyjnego.

2. Możliwość żądania odstąpienia od egzekucji

Zachodzi, jeśli podatnik okaże dowody stwierdzające:

• wykonanie (też częściowe),

• umorzenie,

• wygaśnięcie

• lub nieistnienie obowiązku,

• odroczenie terminu wykonania obowiązku,

• rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych,

• umorzenie należności pieniężnej,

albo zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego.

3. Możność żądania wyłaczenia określonej rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji

Dotyczy ona przypadku, gdy egzekucja skierowana jest przeciwko innej osobie będącej w posiadaniu rzeczy lub prawa majątkowego danego podatnika. Może on wówczaa, w terminie 14 dni od powzięcia wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do jego składników majątkowych, wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem ich wyłączenia, przedstawiając lub powołując dowody na poparcie swego żądania.

Żądanie takie nie może być już zgłoszone po fakcie przeprowadzenia egzekucji przez sprzedaż rzeczy lub wykonanie prawa majątkowego podatnika.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst pierwotny: Dz. U. 1997 r., Nr 137, poz. 926; tekst jednolity: Dz. U. 2005 r., Nr 8, poz. 60, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl