Egzekucja świadczeń niepieniężnych (stan prawny obowiązujący do dnia 4 lutego 2005 r.)

Egzekucja świadczeń niepieniężnych obejmuje wykonanie tytułów wykonawczych, które zawierają różne obowiązki, jest to:

  • wydanie rzeczy ruchomej,
  • wydanie nieruchomoÅ›ci, statku albo opróżnienie pomieszczenia,
  • zÅ‚ożenie oznaczonego oÅ›wiadczenia woli,
  • wykonanie czynnoÅ›ci,
  • zaniechanie czynnoÅ›ci i nieprzeszkadzanie czynnoÅ›ci wierzyciela.

Na czym polega wydanie rzeczy?

Istnieją przypadki, w których egzekucja zmierza do wydobycia rzeczy, które znajdują się we władaniu dłużnika. W sytuacji, gdy rzecz znajduje się we władaniu osoby trzeciej, a nie dłużnika, osobie takiej można rzecz odebrać, pod warunkiem, że zgodzi się na jej wydanie. Jeżeli jednak osoba trzecia nie zgadza się na wydanie rzeczy, komornik nie może rzeczy przymusowo odebrać, może natomiast zająć roszczenie, które służy dłużnikowi wobec tej osoby o wydanie rzeczy.

Czy każda rzecz może być przedmiotem egzekucji komorniczej, w której celem jest jej wydobycie?

Przedmiotem, który ma zostać wydany może być rzecz oznaczona co do tożsamości oraz co do gatunku, bądź rzecz zbiorowa. Warunkiem jest, by rzecz, która ma być wydana, była dokładnie oznaczona w tytule wykonawczym, gdyż wszelkie niedokładności w oznaczaniu rzeczy mogą spowodować bezskuteczność egzekucji. Pewne ułatwienie niesie z sobą taka egzekucja polegająca na wydaniu rzeczy, gdy jej przedmiotem jest rzecz oznaczona co do gatunku. Gdyby egzekucja taka okazała się bezskuteczna, wierzyciel może w razie zwłoki dłużnika nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku albo żądać od dłużnika zapłaty ich wartości, zachowując w obu wypadkach roszczenie o naprawienie szkody.

Kto jest obecny przy czynnościach komornika zmierzających do odebrania rzeczy?

Z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… tÄ… osobÄ… może wierzyciel. Może ona wysunąć żądanie, aby odebranie rzeczy odbyÅ‚o siÄ™ w jego obecnoÅ›ci. W takiej sytuacji komornik ma obowiÄ…zek zawiadomić wierzyciela o terminie odebrania rzeczy. Jeżeli komornik dokona tej czynnoÅ›ci – zawiadomienia wierzyciela, a ten mimo to siÄ™ nie stawi, komornik nie przystÄ™puje do wykonania czynnoÅ›ci odebrania rzeczy, a samo niestawiennictwo stwierdza w protokole. Wierzyciel może udzielić peÅ‚nomocnictwa osobie, która zamiast niego bÄ™dzie obecna przy odbieraniu rzeczy. W tedy komornik zawiadamia tego wÅ‚aÅ›nie peÅ‚nomocnika.

Na czym polega i jak przebiega wydanie nieruchomości lub statku albo opróżnienie pomieszczenia?

W przypadku tego rodzaju czynności egzekucyjnych w pierwszej kolejności komornik wzywa dłużnika do dobrowolnego wykonania tego obowiązku w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie, po którego bezskutecznym upływie dokona czynności potrzebnych do wprowadzenia wierzyciela w posiadanie. Tak więc przy pierwszej czynności egzekucyjnej komornik doręcza dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, z podaniem treści tytułu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji, a także wzywa dłużnika do dobrowolnego wykonania tego obowiązku w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie. Po upływie terminu wyznaczonego przez komornika (w celu dobrowolnego wykonania przez dłużnika obowiązków) komornik przystępuje do czynności wprowadzenia wierzyciela w posiadanie.

Jak przebiega wprowadzenie w posiadanie wierzyciela?

Jeżeli wprowadzenie wierzyciela w posiadanie nie jest połączone z opróżnieniem pomieszczenia, to polega po prostu na faktycznym oddaniu nieruchomości i dokonaniu pewnych czynności faktycznych, które umożliwią wierzycielowi wykonywanie władztwa nad nieruchomości. Może to być np. przekazanie wierzycielowi kluczy.

Jakich innych czynności może dokonać komornik przy wprowadzaniu wierzyciela w posiadanie nieruchomości?

Niezbędnym może być usunięcie ruchomości, które nie są przedmiotem egzekucji. W takiej sytuacji komornik ma obowiązek oddać je dłużnikowi. Gdyby nie można było ich oddać dłużnikowi ze względu na jego nieobecność, komornik pozostawia je dorosłemu domownikowi, a gdyby i to było niemożliwe - komornik ustanawia dozorcę, któremu oddaje usunięte ruchomości na przechowanie na koszt dłużnika. Oczywiście rzecz dotyczy takich ruchomości, które nie stanowią części składowej nieruchomości lub przynależności. Jeżeli pomimo wezwania dozorcy skierowanego do dłużnika, dłużnik nie odbierze swoich rzeczy, sąd może zarządzić ich sprzedaż. Jest to możliwe na wniosek dozorcy i po wysłuchaniu dłużnika.

Egzekucja może być także skierowana na wykonanie pewnej czynności przez dłużnika. Wtedy tryb postępowania zależny jest od tego, czy czynność może być wykonana przez inną osobę w zastępstwie dłużnika, czy też czynność ta musi być wykonana osobiście przez samego dłużnika.

Na czym polega egzekucja, gdy czynność będąca przedmiotem egzekucji może być wykonana przez inną osobę w zastępstwie dłużnika?

W tym wypadku w pierwszej kolejności sąd na wniosek wierzyciela wzywa dłużnika do wykonania konkretnej czynności w wyznaczonym terminie. Jeżeli termin ten upłynie bezskutecznie, sąd udziela wierzycielowi umocowania do wykonania czynności na koszt dłużnika. Jeżeli wierzyciel tego zażąda, sąd przyznaje mu sumę potrzebną do wykonania czynności. Jeżeli jednak w tytule egzekucyjnym zostało postanowione, że w razie niewykonania przez dłużnika w wyznaczonym terminie czynności, która może wykonać także inna osoba, wierzyciel będzie umocowany do wykonania tej czynności, to wierzyciel może tego dokonać bezpośrednio na mocy samego tylko tytułu egzekucyjnego oczywiście na koszt dłużnika (gdy dłużnik odmawia wykonania).

Na czym polega egzekucja, gdy czynność będąca przedmiotem egzekucji nie może być wykonana przez inną osobę w zastępstwie dłużnika?

Taka czynność jest tzw. niezastÄ™powalnÄ…. W tym przypadku sÄ…d na wniosek wierzyciela ale po wysÅ‚uchaniu stron, wyznacza najpierw dÅ‚użnikowi termin, w którym dÅ‚użnik powinien wykonać te czynnoÅ›ci. SÄ…d – na wypadek gdyby dÅ‚użnik czynnoÅ›ci w wyznaczonym terminie nie dokonaÅ‚ – zagrozi mu grzywnÄ…. W przypadku, gdy wykonanie tej czynnoÅ›ci wymagaÅ‚oby wydatków pieniężnych lub dostarczenia materiałów (a obowiÄ…zek taki ciąży na wierzycielu), sÄ…d przystÄ™puje do egzekucji w tym trybie dopiero po tym, jak wierzyciel wykaże, że dokonaÅ‚ czynnoÅ›ci, od których zależy obowiÄ…zek dÅ‚użnika. Jeżeli termin wyznaczony dÅ‚użnikowi upÅ‚ynie bezskutecznie, tzn. dÅ‚użnik pomimo zagrożenia grzywnÄ… nie wykona czynnoÅ›ci nakazanej przez sÄ…d, sÄ…d nakÅ‚ada na dÅ‚użnika grzywnÄ™ (co czyni na wniosek wierzyciela) i jednoczeÅ›nie wyznacza nowy termin do wykonania czynnoÅ›ci z zagrożeniem surowszÄ… grzywnÄ….

Na czym polega egzekucja, gdy obowiązek dłużnika polega na zaniechaniu pewnej czynności lub nieprzeszkadzaniu czynności wierzyciela?

W tym przypadku postÄ™powanie egzekucyjne rozpoczyna siÄ™ od wysÅ‚uchania przez sÄ…d – na wniosek wierzyciela – stron. Po tym, jak sÄ…d stwierdzi, że dÅ‚użnik dziaÅ‚aÅ‚ wbrew obowiÄ…zkowi, nakÅ‚ada na dÅ‚użnika grzywnÄ™.

Jeżeli nadal nie speÅ‚nia swojego obowiÄ…zku, sÄ…d – znowu na wniosek wierzyciela – stosuje ponownie grzywnÄ™.

Pamiętaj, że:

  • UdziaÅ‚ wierzyciela przy czynnoÅ›ciach komornika polegajÄ…cych na wprowadzaniu wierzyciela w posiadanie nieruchomoÅ›ci jest niezbÄ™dny,
  • Jeżeli dÅ‚użnikiem zobowiÄ…zanym do dokonania czynnoÅ›ci niezastÄ™powalnej, do którego skierowane byÅ‚o wezwanie sÄ…du, jest osoba prawna lub inna organizacja, Å›rodkom przymusu podlega jej pracownik odpowiedzialny za niezastosowanie siÄ™ do wezwania, a gdyby ustalenie takiego pracownika byÅ‚o w jakiÅ› sposób utrudnione, Å›rodkom przymusu podlega jego kierownik,
  • Tryb egzekucji typowy dla czynnoÅ›ci niezastÄ™powanych nie ma zastosowania, gdy obowiÄ…zek dÅ‚użnika polega na zÅ‚ożeniu oznaczonego oÅ›wiadczenia woli, gdyż w takiej sytuacji prawomocne orzeczenie sÄ…du zobowiÄ…zujÄ…ce do zÅ‚ożenia oÅ›wiadczenia zastÄ™puje oÅ›wiadczenia dÅ‚użnika,
  • W przypadku, gdy obowiÄ…zkiem jest dÅ‚użnika jest zaniechanie lub niepreszkadzanie, sÄ…d może na wniosek wierzyciela zobowiÄ…zać dÅ‚użnika do zabezpieczenia szkody, grożącej wierzycielowi wskutek dalszego dziaÅ‚ania dÅ‚użnika wbrew obowiÄ…zkowi. W postanowieniu sÄ…d może wskazać wysokość i czas trwania zabezpieczenia.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postÄ™powania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika