Wydanie rzeczy w rozumieniu art. 169 kc

Odpowiedź prawnika: Wydanie rzeczy w rozumieniu art. 169 kc

Z art. 169 kc wynika, że:

Art. 169. § 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.

§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.

Art. 169 kc reguluje nabycie od nieuprawnionego. Chodzi tu o brak uprawnienia do rozporządzenia rzeczą. Z reguły nieuprawnionym będzie niewłaściciel, ale może być nim także sam właściciel, który np. dokonuje zbycia rzeczy zajętej w toku egzekucji (art. 848 k.p.c.), rozporządza rzeczą obciążoną prawem odkupu (art. 593 w zw. z art. 92 k.c.) albo sprzedaną mu na raty za pieniądze uzyskane z kredytu bankowego w okolicznościach objętych hipotezą i dyspozycją art. 588 k.c.

Poza tym za nieuprawnionego uważa się osobę, która z jakichkolwiek powodów rozporządza rzeczą powierzoną mu przez właściciela (tak Stanisław Rudnicki w: Rudnicki Stanisław, Rudnicki Grzegorz Najnowsze wydanie: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Warszawa 2011 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie X) ss. 560).

Autor ten wskazuje dalej, że powierzeniem jest dobrowolne wydanie rzeczy przez właściciela innej osobie, np. komisantowi, dzierżawcy, posiadaczowi zależnemu, leasingobiorcy. Powierzenie rzeczy przez właściciela jest przesłanką nabycia, o którym mowa w § 1 art. 169. Wydanie rzeczy następuje z reguły przez bezpośrednie przeniesienie posiadania. Pojęcie „wydanie rzeczy” scharakteryzował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 28 lipca 1999 r., II CKN 552/98 w ten sposób, że przez pojęcie wydania rzeczy należy rozumieć nie tylko przeniesienie posiadania, ale także samo zapewnienie kupującemu możności odebrania nabytej rzeczy, która została realnie zaofiarowana, a więc niezależnie od tego, czy kupujący rzeczywiście przejął rzecz do swojej dyspozycji. Wydanie rzeczy więc nie jest jednoznaczne z pojęciem odbioru rzeczy przez kupującego ani też wykonanie przez sprzedawcę obowiązku wydania rzeczy nie następuje dopiero z momentem objęcia rzeczy we władanie. Wydanie i odebranie są dwiema różnymi czynnościami, między którymi występuje wprawdzie taka relacja, że obowiązek odbioru jest korelatem obowiązku wydania, ale oba te obowiązki nie muszą być spełnione jednocześnie ani spełnienie wydania rzeczy nie musi być połączone z faktycznym objęciem rzeczy przez kupującego.

Skoro przewłaszczający nadal użytkuje pojazd, to nie można powiedzieć, że nastąpiło umożliwienie odebrania rzeczy, co jest nierozerwalnie związane z jej wydaniem w rozumieniu art. 169 kc.