Jak oznaczyć wartość przedmiotu sporu w postępowaniu przed sądem?

19.7.2006

Co to jest wartość przedmiotu sporu?

Określenie wartości przedmiotu sporu jest istotne z uwagi na właściwość rzeczową sądu. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego, do właściwości sądów okręgowych należą m.in. sprawy o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych (a w sprawach gospodarczych, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa sto tysięcy zł). Szczegóły dotyczące właściwości rzeczowej sądu znajdą Państwo w poradzie Do którego sądu skierować pismo? Właściwość sądu

Wysokość wartości przedmiotu sporu wpływa również na wysokość opłaty od pozwu. Zasadą jest bowiem, że w sprawach o prawa majątkowe pobiera się opłatę stosunkową, która jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu.

W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pieniężna.

Jak oznaczyć wartość przedmiotu sporu?

Kodeks cywilny ustanawia ogólną zasadę, zgodnie z którą w sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu.

Wartość przedmiotu sporu przy roszczeniach pieniężnych należy oznaczyć w kwocie pieniężnej, stanowiącej wysokość dochodzonego roszczenia.

Jeżeli powód dochodzi jednym pozwem kilku roszczeń, wartość tych roszczeń w celu określenia wartości przedmiotu sporu podlega zsumowaniu.

Zasadą jest także nakaz, by do wartości przedmiotu sporu nie wliczać odsetek, pożytków i kosztów dochodzonych obok roszczenia głównego.

W niektórych jednak sytuacjach kodeks przewiduje odmienne zasady określania wartości przedmiotu sporu.

Świadczenia powtarzające się

Jeżeli powód dochodzi roszczeń wynikających ze świadczeń powtarzających się (np. alimenty), wartość przedmiotu sporu stanowi suma wszystkich świadczeń za okres jednego roku, a jeżeli świadczenia te trwają krócej – za cały okres trwania.

Najem i dzierżawa

W powództwach dotyczących:

istnienia, unieważnienia albo rozwiązania umowy najmu lub dzierżawy,
wydania lub odebrania przedmiotu najmu lub dzierżawy

wartość przedmiotu sporu oznacza się w następujący sposób:

jeżeli umowa najmu lub dzierżawy zawarta była na czas oznaczony – wartość przedmiotu sporu stanowi suma czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za jeden rok,
jeżeli umowa najmu lub dzierżawy zawarta była na czas nie oznaczony - wartość przedmiotu sporu stanowi suma czynszu za okres trzech miesięcy.

Powyższe określenie wartości przedmiotu sporu dotyczy roszczeń o wydanie lub odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, jeżeli dochodzone roszczenie związane jest z istnieniem umowy najmu lub dzierżawy.

W sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez powoda sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.

Jak określić wartość roszczeń pracowników?

W sprawach sądowych, w których pracownicy wysuwają roszczenia majątkowe dotyczące istnienia lub rozwiązania stosunku pracy, wartość przedmiotu sporu oznacza się:

przy umowach zawartych na czas określony – według sumy wynagrodzenia za czas sporny, lecz nie więcej niż za jeden rok,
przy umowach zawartych na czas nie oznaczony – według sumy wynagrodzeń za okres jednego roku.

Zabezpieczenia

Jeżeli przedmiotem sporu jest zabezpieczenie, zastaw lub hipoteka, wartość przedmiotu sporu należy oznaczyć według sumy zabezpieczonej wierzytelności (lub sumy zabezpieczonych wierzytelności). Jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejszą wartość, niż zabezpieczona wierzytelność – wartość przedmiotu sporu stanowić będzie wartość mniejsza.

Przy zabezpieczeniu hipoteką – wartość przedmiotu sportu stanowić będzie zawsze wysokość zabezpieczonej wierzytelności.

Tak oznaczona wartość przedmiotu sporu obowiązuje przy sprawach spornych dotyczących istnienia lub ustanowienia zabezpieczenia, zastawu lub hipoteki, a nie dotyczących zaspokojenia się z ustanowionego zabezpieczenia.

Czy sąd kontroluje oznaczenie wartości przedmiotu sporu?

Sąd uprawniony jest do przeprowadzenia kontroli oznaczenia wartości przedmiotu sporu. W tym celu sąd może zarządzić dochodzenie. Sądowa kontrola może nastąpić jedynie przed doręczeniem pozwu pozwanemu. Po tym momencie, kontrola może nastąpić jedynie na żądanie pozwanego zgłoszone przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, czyli przed ustosunkowaniem się pozwanego co do istoty wysuwanego przeciwko niemu roszczeniu. Po tej chwili sprawdzanie wartości przedmiotu sporu oznaczonej przez powoda jest już niemożliwe.

Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu. Jeżeli okaże się, że jest kilka sądów właściwych – sąd sprawę przekaże temu z nich, który wskaże powód.

Raz ustalona wartość przedmiotu sporu przez sąd nie może być już zmieniona w dalszym toku postępowania.

Pamiętaj, że:

Wartość przedmiotu sporu należy oznaczyć przy roszczeniach majątkowych,
Wartość tę oznacza powód,
Wartość przedmiotu sporu podaje się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego.
Zarówno sąd jak i pozwany mają możliwość kontroli, czy oznaczona przez powoda wartość przedmiotu sporu jest prawidłowa.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?

Masz inne pytanie do prawnika?

Komentarze

Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Czytaj także

Wartość przedmiotu sporu przy dochodzeniu roszczeń pracowniczych

Kiedy apelacja jest zasadna? - Podstawy apelacji

Postępowanie uproszczone - kiedy można je zastosować?

Pisma procesowe, pozew i wniosek w postępowaniu cywilnym

Przesłanki i tryb wniesienia apelacji w postępowaniu cywilnym (stan prawny obowiązujący do 6 lutego 2005 r.)

Jak umówić się, który sąd ma rozstrzygać spory między stronami?

Skutki upadłości co do innych postępowań sądowych i administracyjnych - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Jak złożyć apelację od wyroku sądu cywilnego?

Jesteś przedsiębiorcą? Dowiedz się jak wygląda postępowanie w sprawach gospodarczych przed sądem

Pytania i odpowiedzi

Wartość przedmiotu sporu w sprawie o rentę

Pytanie: "Jak oznaczyć wartość przedmiotu sporu w przypadku, kiedy dotyczy ona renty wyrównawczej na rzecz małżonka i dzieci, dochodzonej od sprawcy wypadku?"

Skarga pauliańska - wartość przedmiotu sporu

Pytanie: "Dłużnik (nakaz zapłaty na kwotę ponad 500 tys. zł) z pokrzywdzeniem wierzyciela zbył nieruchomość na rzecz osoby bliskiej (wspólnik w interesach). Jak ustalić wartość przedmiotu sporu (skarga pauliańska ), jeśli nie znamy wartości zbytej nieruchomości, jeśli zbyta nieruchomość jest warta np. około 200 tys. zł, a jeżeli zbyta nieruchomość jest warta np. ok. 800 tys. zł? Wydaje nam się, że skarga pauliańska nie jest pozwem o świadczenie pieniężne, bo to już mamy zasądzone (...)"

Wartość przedmiotu sporu - zniesienie służebności

Pytanie: "Aktem darowizny nieruchomości z 1961 r. została ustanowiona na mojej działce służebność drogi koniecznej bez wynagrodzenia. Ponieważ nieruchomość władnąca uzyskała dostęp do drogi publicznej chciałbym wnieść pozew o zniesienie tej służebności w trybie art. 295 kc. Jak oznaczyć w tym przypadku wartość przedmiotu sporu? Nie potrafię oznaczyć wartości służebności, trudno w tym przypadku też mówić o świadczeniach powtarzających się, skoro nie dostaję żadnego wynagrodzenia."

Określenie wartości spadku a zachowek

Pytanie: "W pozwie o zapłatę z tytułu zachowku należy podać wartość przedmiotu sporu. A co powinien zrobić uprawniony do zachowku, gdy nie jest mu znana wielkość masy spadkowej? Z jakich narzędzi prawnych może skorzystać, aby ustalić przedmiot sporu?"

Wartość przedmiotu sporu w sprawie żądania obniżenia alimentów

Pytanie: "Jak obliczyć wartość przedmiotu sporu w sprawie żądania obniżenia wysokości alimentów?"

Wartość przedmiotu sporu w sprawie alimentacyjnej

Pytanie: "Na rozprawie alimentacyjnej zapadł wyrok zobowiązujący mnie do płacenia wyższych alimentów na pełnoletniego już syna. Zamierzam wnieść apelację od wyroku wnosząc o ustalenie alimentów w kwocie mniejszej, niż płaciłem przed rozprawą. Jak w takiej sytuacji określić wartość przedmiotu sporu? Czy jest to kwota alimentów, o którą wnoszę w apelacji, obowiązująca przed rozprawą, czy zasądzona wyrokiem na rozprawie?"

Wartość przedmiotu zaskarżenia

Pytanie: "Bank wytoczył mi powództwo przeciwegzekucyjne żądając zwolnienia zajętych towarów dłużnika i twierdząc, że są one przywłaszczone na rzecz tego banku. Wyrok sądu I instancji częściowo uwzględnił to powództwo a ja wniosłem apelację bo według mnie jest ono całkowicie bezpodstawne. Rzeczy zajęte przez komornika do których bank rości sobie prawo ujęte są w wykazie, przy każdej rzeczy podana jest jej cena. Sąd wymienił te rzeczy, które należy zwolnić i te w zakresie których (...)"

Wartość przedmiotu apelacji

Pytanie: "Apelacja (podział majątku) powinna zawierać wartość przedmiotu zaskarżenia. Czy wartość przedmiotu zaskarżenia to cała wartość majątku czy stanowi tylko tylko tą część z którą się nie zgadzam np. tylko wysokość spłaty jaką muszę ponieść i czy jeżeli zaskarżam również koszta sądowe to czy kwotę tą należy dodać do wysokości spłaty którą zaskarżam czy też można podać wartość przedmiotu zaskarżenia jednej rzeczy(wysokość spłaty którą zaskarżam) i pod (...)"

Zmiana wartości przedmiotu sporu

Pytanie: "Chcę wnieść pozew do sądu określając wartość przedmiotu sporu na kwotę 5000 zł. Obawiam się jednak, że sąd znacznie tę wartość zwiększy. Czy w przypadku zmiany wartości przedmiotu sporu przez sąd będę mógł wycofać pozew bez żadnych skutków finansowych i prawnych? Czy na przykład mogę nie wpłacić kwoty określonej przez sąd i sprawa automatycznie jest anulowana bez żadnych dla mnie konsekwencji?"

Precyzja w określeniu przedmiotu sporu

Pytanie: "Przedmiotem sporu jest wartość utraconego mieszkania. Dokumenty, dotyczące wielkości i położenia mieszkania złożono z pozwem. Czy określając wartość przedmiotu sporu wystarczy podać wartość rynkową (znaną powszechnie np. z ogłoszeń w gazetach, dotyczących kupna - sprzedaży podobnych mieszkań), czy też trzeba tę wartość jakoś inaczej udowodnić? Czy wnosząc w tej sprawie apelację można i należy urealnić wartość przedmiotu sporu (bo ceny rynkowe mieszkań od czasu (...)"

Połączenie spraw a właściwość rzeczowa sądu

Pytanie: "Rejonowy sąd pracy połączył dwie sprawy o różnych sygnaturach do wspólnego rozpoznania i wyrokowania. Wartość przedmiotu sporu po połączeniu przewyższa 75 000 złotych. Czy rejonowy sąd pracy ma prawo połączyć dwie sprawy (toczące się między tymi samymi stronami) o różnych sygnaturach do wspólnego rozpoznania i wyrokowania, jeżeli po połączeniu spraw wartość przedmiotu sporu przekracza 75 000 złotych? "

Czy wnosząc pozew o ustalenie należy określić wartość przedmiotu sporu?

Pytanie: "Art. 189 kpc daje możliwość ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Od wartości przedmiotu sporu zależy właściwość rzeczowa sądu, koszty procesu. Czy wnosząc pozew o ustalenie należy określić wartość przedmiotu sporu?"

Udowodnienie wartości przedmiotu sporu

Pytanie: "Przepisy stanowią, że nie wolno zmieniać wartości przedmiotu sporu w drugiej instancji. Sąd zasądzić ma odszkodowanie za utraconą nieruchomość. Czy dla udowodnienia wartości przedmiotu sporu, którą jest aktualna cena mieszkania, wystarczy dawny akt notarialny jego kupna (dla udowodnienia jego wielkości i położenia) oraz ksero aktualnych ogłoszeń z gazety, dotyczących sprzedaży analogicznych mieszkań (podobieństwo położenia i wielkości) z podaną aktualną ceną?"

Wysokość wpisu sądowego

Pytanie: "Jak ustalić wartość przedmiotu sporu i wyliczyć wysokość wpisu sądowego w sprawie o złożenie oświadczenia woli - wykupu mojej nieruchomości (budynku i gruntu) przez GDDKiA na podstawie art. 64 kodeksu cywilnego oraz art. 1047 kodeksu postępowania cywilnego? Czy wpis będzie liczony jako 5% od łącznej wartości(gruntu i budynku) mojej nieruchomości?"

Obliczenie wysokości wpisu sądowego od weksla

Pytanie: "Do sądu kierowany jest pozew w trybie nakazowym z weksla (w sprawie gospodarczej). Kwota na wekslu to 2400 zł. Czy opłata od takiego pozwu wynosi 30 zł czy 100 zł?"