Co to jest wartość przedmiotu sporu?
OkreÅ›lenie wartoÅ›ci przedmiotu sporu jest istotne z uwagi na wÅ‚aÅ›ciwość rzeczowÄ… sÄ…du. Zgodnie z kodeksem postÄ™powania cywilnego, do wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci sÄ…dów okrÄ™gowych należą m.in. sprawy o prawa majÄ…tkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiÄ…t pięć tysiÄ™cy zÅ‚otych (a w sprawach gospodarczych, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa sto tysiÄ™cy zÅ‚). SzczegóÅ‚y dotyczÄ…ce wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci rzeczowej sÄ…du znajdÄ… PaÅ„stwo w poradzie Do którego sÄ…du skierować pismo? WÅ‚aÅ›ciwość sÄ…du
Wysokość wartoÅ›ci przedmiotu sporu wpÅ‚ywa również na wysokość opÅ‚aty od pozwu. ZasadÄ… jest bowiem, że w sprawach o prawa majÄ…tkowe pobiera siÄ™ opÅ‚atÄ™ stosunkowÄ…, która jest uzależniona od wartoÅ›ci przedmiotu sporu.
W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pieniężna.
Jak oznaczyć wartość przedmiotu sporu?
Kodeks cywilny ustanawia ogólnÄ… zasadÄ™, zgodnie z którÄ… w sprawach o roszczenia pieniężne, zgÅ‚oszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu.
Wartość przedmiotu sporu przy roszczeniach pieniężnych należy oznaczyć w kwocie pieniężnej, stanowiącej wysokość dochodzonego roszczenia.
Jeżeli powód dochodzi jednym pozwem kilku roszczeÅ„, wartość tych roszczeÅ„ w celu okreÅ›lenia wartoÅ›ci przedmiotu sporu podlega zsumowaniu.
ZasadÄ… jest także nakaz, by do wartoÅ›ci przedmiotu sporu nie wliczać odsetek, pożytków i kosztów dochodzonych obok roszczenia gÅ‚ównego.
W niektórych jednak sytuacjach kodeks przewiduje odmienne zasady okreÅ›lania wartoÅ›ci przedmiotu sporu.
Åšwiadczenia powtarzajÄ…ce siÄ™
Jeżeli powód dochodzi roszczeÅ„ wynikajÄ…cych ze Å›wiadczeÅ„ powtarzajÄ…cych siÄ™ (np. alimenty), wartość przedmiotu sporu stanowi suma wszystkich Å›wiadczeÅ„ za okres jednego roku, a jeżeli Å›wiadczenia te trwajÄ… krócej – za caÅ‚y okres trwania.
Najem i dzierżawa
W powództwach dotyczÄ…cych:
-
istnienia, unieważnienia albo rozwiązania umowy najmu lub dzierżawy,
-
wydania lub odebrania przedmiotu najmu lub dzierżawy
wartość przedmiotu sporu oznacza siÄ™ w nastÄ™pujÄ…cy sposób:
-
jeżeli umowa najmu lub dzierżawy zawarta byÅ‚a na czas oznaczony – wartość przedmiotu sporu stanowi suma czynszu za czas sporny, lecz nie wiÄ™cej niż za jeden rok,
-
jeżeli umowa najmu lub dzierżawy zawarta była na czas nie oznaczony - wartość przedmiotu sporu stanowi suma czynszu za okres trzech miesięcy.
Powyższe określenie wartości przedmiotu sporu dotyczy roszczeń o wydanie lub odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, jeżeli dochodzone roszczenie związane jest z istnieniem umowy najmu lub dzierżawy.
W sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez powoda sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.
Jak okreÅ›lić wartość roszczeÅ„ pracowników?
W sprawach sÄ…dowych, w których pracownicy wysuwajÄ… roszczenia majÄ…tkowe dotyczÄ…ce istnienia lub rozwiÄ…zania stosunku pracy, wartość przedmiotu sporu oznacza siÄ™:
-
przy umowach zawartych na czas okreÅ›lony – wedÅ‚ug sumy wynagrodzenia za czas sporny, lecz nie wiÄ™cej niż za jeden rok,
-
przy umowach zawartych na czas nie oznaczony – wedÅ‚ug sumy wynagrodzeÅ„ za okres jednego roku.
Zabezpieczenia
Jeżeli przedmiotem sporu jest zabezpieczenie, zastaw lub hipoteka, wartość przedmiotu sporu należy oznaczyć wedÅ‚ug sumy zabezpieczonej wierzytelnoÅ›ci (lub sumy zabezpieczonych wierzytelnoÅ›ci). Jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejszÄ… wartość, niż zabezpieczona wierzytelność – wartość przedmiotu sporu stanowić bÄ™dzie wartość mniejsza.
Przy zabezpieczeniu hipotekÄ… – wartość przedmiotu sportu stanowić bÄ™dzie zawsze wysokość zabezpieczonej wierzytelnoÅ›ci.
Tak oznaczona wartość przedmiotu sporu obowiązuje przy sprawach spornych dotyczących istnienia lub ustanowienia zabezpieczenia, zastawu lub hipoteki, a nie dotyczących zaspokojenia się z ustanowionego zabezpieczenia.
Czy sąd kontroluje oznaczenie wartości przedmiotu sporu?
SÄ…d uprawniony jest do przeprowadzenia kontroli oznaczenia wartoÅ›ci przedmiotu sporu. W tym celu sÄ…d może zarzÄ…dzić dochodzenie. SÄ…dowa kontrola może nastÄ…pić jedynie przed dorÄ™czeniem pozwu pozwanemu. Po tym momencie, kontrola może nastÄ…pić jedynie na żądanie pozwanego zgÅ‚oszone przed wdaniem siÄ™ w spór co do istoty sprawy, czyli przed ustosunkowaniem siÄ™ pozwanego co do istoty wysuwanego przeciwko niemu roszczeniu. Po tej chwili sprawdzanie wartoÅ›ci przedmiotu sporu oznaczonej przez powoda jest już niemożliwe.
Jeżeli sÄ…d w wyniku sprawdzenia wartoÅ›ci przedmiotu sporu uzna siÄ™ za niewÅ‚aÅ›ciwy, przekaże sprawÄ™ sÄ…dowi wÅ‚aÅ›ciwemu. Jeżeli okaże siÄ™, że jest kilka sÄ…dów wÅ‚aÅ›ciwych – sÄ…d sprawÄ™ przekaże temu z nich, który wskaże powód.
Raz ustalona wartość przedmiotu sporu przez sąd nie może być już zmieniona w dalszym toku postępowania.
Pamiętaj, że:
-
Wartość przedmiotu sporu należy oznaczyć przy roszczeniach majątkowych,
-
Wartość tÄ™ oznacza powód,
-
Wartość przedmiotu sporu podaje siÄ™ w zÅ‚otych, zaokrÄ…glajÄ…c w górÄ™ do peÅ‚nego zÅ‚otego.
-
Zarówno sÄ…d jak i pozwany majÄ… możliwość kontroli, czy oznaczona przez powoda wartość przedmiotu sporu jest prawidÅ‚owa.
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).