Jakie rodzaje świadczeń przysługują pracownikowi z tytułu wypadku przy pracy?

Z tytułu wypadku przy pracy przysługują następujące świadczenia:

1. zasiłek chorobowy dla ubezpieczonego którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy,
2. świadczenie rehabilitacyjne dla ubezpieczonego który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy,
3. zasiłek wyrównawczy dla ubezpieczonego będącego pracownikiem którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
4. jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
5. jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,
6. renta z tytułu niezdolności do pracy dla ubezpieczonego który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy,
7. renta szkoleniowa dla ubezpieczonego w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy,
8. renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy,
9. dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej,
10. dodatek pielęgnacyjny,
11. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Czy pomimo spełnienia powyższych warunków możliwe jest aby świadczenia te nie przysługiwały?

Wyżej wymienione świadczenia nie przysługują osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, a także duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia oraz członkom ich rodzin w razie występowania w dniu zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 zł - do czasu spłaty całości zadłużenia. Należy pamiętać, że prawo do tych świadczeń może ulec przedawnieniu.

Stanie się tak wtedy, gdy wspomniane wyżej zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku. Osobom tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenia w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do tych świadczeń, nie później jednak niż w ciągu 60 dni od spłaty całości zadłużenia.

Na jakich zasadach przysługuje zasiłek chorobowy?

Przede wszystkim należy pamiętać, że zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, jednak nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, za które ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy. Takie same zasady obowiązują w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego.
Zarówno zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Co jest podstawą wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego?

Podstawę wymiaru tych dwóch świadczeń stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Kto ustala i wypłaca zasiłki chorobowe i świadczenia rehabilitacyjne?

Prawo do zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego ustalają i świadczenie to oraz zasiłki wypłacają:

1. płatnicy składek, jeżeli są zobowiązani do ustalania prawa do zasiłków w razie choroby i macierzyństwa i ich wypłaty;
2. w pozostałych przypadkach - Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Komu przysługuje jednorazowe odszkodowanie?

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego uszczerbku na zdrowiu (naruszenia sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nie rokujące poprawy) lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie).

W jakiej wysokości przysługuje takie jednorazowe odszkodowanie?

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Jeżeli wskutek pogorszenia się stanu zdrowia stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu będący następstwem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, który był podstawą przyznania jednorazowego odszkodowania, ulegnie zwiększeniu co najmniej o 10 punktów procentowych. Jednorazowe odszkodowanie zwiększa się o 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu przewyższający procent, według którego ustalone było to odszkodowanie. Jeżeli natomiast w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy, jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia.

Czy członkowie rodziny ubezpieczonego który zmarł wskutek wypadku przy pracy należą się jakieś świadczenia?

Członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.

Czy do jednorazowego odszkodowania z powodu śmierci ubezpieczonego w wyniku wypadku przy pracy uprawnieni są wszyscy członkowie jego rodziny?

Członkowie rodziny, którzy mogą domagać się tego świadczenia zostali wskazani w sposób konkretny i są to:

• małżonek,
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej,
• rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

jednak jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje małżonkowi w przypadku orzeczonej separacji.

W jakiej wysokości przysługuje jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego?

Wysokość tego świadczenia uzależniona jest od tego, ilu członków rodziny jest do niego uprawnionych. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest tylko jeden członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, przysługuje ono w wysokości:

1. 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko;
2. 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny członek rodziny.

Natomiast jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie:

1. małżonek i jedno lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na każde dziecko;
2. dwoje lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko.

W jakiej wysokości przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkowego?

Świadczenia te nie mogą być niższe niż:

1. 80% podstawy jej wymiaru - dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy,
2. 60% podstawy jej wymiaru - dla osoby częściowo niezdolnej do pracy,
3. 100% podstawy jej wymiaru - dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.

W jakiej sytuacji świadczenia wypadkowe nie przysługują ubezpieczonemu?

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Nie przysługują również ubezpieczonemu który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

Pamiętaj, że:

• Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji,
• Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, ubezpieczony kierowany jest na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.

Podstawa prawna:

• Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 2002 r., Nr 199, poz. 1673 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.