Jakie wymogi dotyczą hipermarketów?
Od 18 września 2007 r. obowiązuje ustawa z dnia 11 maja 2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. W celu ochrony interesu publicznego oraz realizacji zasady zrównoważonego rozwoju nowa ustawa określa zasady i tryb wydawania zezwoleń na tworzenie i działanie wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Koncepcja regulacji zawartych w ustawie została przygotowana w oparciu o analizę rozwiązań stosowanych w UE przy tworzeniu sklepów wielkopowierzchniowych.
Projektodawcy nowej ustawy wskazywali, iż utworzenie sklepu wielkopowierzchniowego powoduje potencjalne zagrożenie dla okolicznych małych i średnich sklepów w postaci spadku obrotów, mogących w efekcie doprowadzić do bankructwa. Tworzenie sklepów wielkopowierzchniowych, w szczególności zagranicznych, powoduje niezadowolenie nie tylko handlowców, ale i lokalnych producentów. Jest to – ich zdaniem - szczególny problem społeczny zważywszy, iż większość lokalnych małych firm pracuje w swoich przedsiębiorstwach na zasadzie zatrudnienia socjalnego, bowiem z braku alternatywnej pracy, tkwią w handlu.
Jakich obiektów dotyczy ustawa?
Wielkopowierzchniowym obiektem handlowym w rozumieniu nowej ustawy jest zaś obiekt handlowy o powierzchni sprzedaży przekraczającej 400 m2, w którym prowadzona jest jakakolwiek działalność handlowa. Przez „powierzchnię sprzedaży” rozumie się przy tym tę część ogólnodostępnej powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość techniczno-użytkową, przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.).
Jak utworzyć wielkopowierzchniowy obiekt handlowy?
Utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego wymaga uzyskania zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na lokalizację wielkopowierzchniowego obiektu handlowego jako organ zezwalający.
Utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego to wedle przepisów:
-
budowa obiektu handlowego (tj. wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego) oraz
-
przebudowa istniejącego obiektu dotychczas niewykorzystywanego do działalności handlowej (a więc wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego),
-
a także łączenie obiektów handlowych, jeżeli w wyniku takiego działania powstanie wielkopowierzchniowy obiekt handlowy.
Zezwolenie to wydaje się na pisemny wniosek przedsiębiorcy, o ile lokalizacja wielkopowierzchniowego obiektu handlowego jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego albo decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, po uzyskaniu pozytywnej opinii wyrażonej przez właściwą radę gminy.
W przypadku wielkopowierzchniowych obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2 000 m2 zezwolenie organ zezwalający wydaje po spełnieniu ww. przesłanek lokalizacyjnych, w przypadku braku sprzeczności lokalizacji wielkopowierzchniowego obiektu handlowego z planem zagospodarowania przestrzennego województwa i po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwego sejmiku województwa.
Nie wymaga natomiast uzyskania zezwolenia utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego na terenie innego wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, na którego utworzenie uzyskano zezwolenie na podstawie przepisów niniejszej ustawy.
Wniosek o wydanie zezwolenia winien zawierać:
-
nazwę przedsiębiorcy, jego siedzibę lub adres zamieszkania oraz adres wykonywania działalności, w przypadku ustanowienia pełnomocnika - jego imię, nazwisko i adres zamieszkania;
-
numer w rejestrze przedsiębiorców lub Ewidencji Działalności Gospodarczej;
-
numer identyfikacji podatkowej (NIP);
-
wskazanie przedmiotu działalności gospodarczej;
-
wskazanie nieruchomości, na której planowane jest utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, z oznaczeniem księgi wieczystej oraz danych z ewidencji gruntów i budynków;
-
adres wielkopowierzchniowego obiektu handlowego lub dokładny opis jego lokalizacji;
-
informacje o:
-
maksymalnej powierzchni sprzedaży oraz o maksymalnej całkowitej powierzchni, jaką będzie zajmował wielkopowierzchniowy obiekt handlowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, w szczególności magazynami i parkingami,
-
branży sprzedaży, w szczególności spożywczej, budowlanej, odzieżowej, motoryzacyjnej, ogrodniczej, oraz rodzaju usług, jakie będą świadczone w wielkopowierzchniowym obiekcie handlowym,
-
deklarowanej wartości inwestycji związanej z utworzeniem wielkopowierzchniowego obiektu handlowego.
-
Do wniosku o wydanie zezwolenia przedsiębiorca dołącza zaświadczenie o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej albo odpis z rejestru przedsiębiorców. Przedsiębiorca może też dołączyć analizy lub opinie dotyczące oceny skutków utworzenia wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, o których mowa niżej.
Jeśli wniosek o zezwolenie spełnia powyższe wymogi oraz spełniony jest warunek zgodności lokalizacji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego albo decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, to organ zezwalający wykonuje lub zleca wykonanie analiz i opinii i po ich uzyskaniu przedstawia wniosek do zaopiniowania radzie gminy.
Minister Gospodarki ma określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres analiz i opinii dotyczących oceny skutków utworzenia wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, mając na względzie konieczność oceny skutków utworzenia wielkopowierzchniowego obiektu handlowego na infrastrukturę gminy (miasta), lokalny układ komunikacyjny, miejscowy rynek pracy, istniejący układ urbanistyczny, istniejącą sieć handlową, w tym sieć istniejących wielkopowierzchniowych obiektów handlowych na obszarze gmin sąsiednich oraz wpływ na środowisko naturalne.
Rada gminy uchwala opinię z uzasadnieniem w terminie 40 dni od dnia przekazania wniosku wraz z opiniami i analizami przez organ zezwalający. Opinia rady gminy winna uwzględniać przesłanki:
-
kształtowania korzystnych warunków nabywania towarów i usług, poprawy jakości obsługi konsumentów oraz poszerzenia oferty handlowej i usługowej;
-
rozwoju sieci handlowej i zachowania równowagi pomiędzy różnymi formami handlu;
-
rozwoju rynku pracy;
-
rozwoju infrastruktury;
-
ochrony środowiska.
Opinia rady gminy nie może naruszać zasad uczciwej konkurencji w zakresie prowadzenia działalności handlowej na terenie gminy (miasta). Powinna też uwzględniać w miarę możliwości stanowiska izb gospodarczych oraz lokalnych organizacji konsumenckich i organizacji samorządu gospodarczego.
W przypadku większych hipermarketów właściwy sejmik województwa opiniuje projekt utworzenia wielkopowierzchniowego obiektu handlowego. Po uchwaleniu przez radę gminy pozytywnej opinii dotyczącej wniosku, organ zezwalający przekazuje niezwłocznie uchwałę rady gminy wraz z wnioskiem oraz opiniami i analizami przewodniczącemu właściwego sejmiku województwa. Sejmik województwa uchwala opinię z uzasadnieniem w terminie 3 miesięcy od dnia przekazania przez organ zezwalający tych dokumentów. Sejmik województwa bierze przy tym pod uwagę uchwałę rady gminy opiniującą wniosek, strategię rozwoju województwa oraz programy wojewódzkie, w zakresie, w jakim dotyczą tworzenia wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Opinia sejmiku województwa nie może naruszać zasad uczciwej konkurencji w zakresie prowadzenia działalności handlowej na terenie województwa. Jego opinia winna też uwzględniać przesłanki:
-
kształtowania korzystnych warunków nabywania towarów i usług, poprawy jakości obsługi konsumentów oraz poszerzenia oferty handlowej i usługowej;
-
rozwoju sieci handlowej i zachowania równowagi pomiędzy różnymi formami handlu;
-
rozwoju rynku pracy;
-
rozwoju infrastruktury;
-
ochrony środowiska.
Wydanie i zmiana zezwolenia generalnie podlegają opłacie skarbowej według następujących stawek:
Zezwolenie wydawane na podstawie przepisów o tworzeniu i działaniu wiekopowierzchniowych obiektów handlowych: |
- za każdy m2 powierzchni sprzedaży |
25 zł |
- nie więcej niż |
0,5 % deklarowanej wartości inwestycji, podanej we wniosku, o którym mowa w art. 4 ustawy z dnia 11 maja 2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych |
|
Zmiana takiego zezwolenia |
50 % stawki, którą pobrano z tytułu wydania zezwolenia |
Zezwolenie na utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego wydaje się na czas nieoznaczony. W zezwoleniu tym zawiera się następujące informacje:
-
nazwę przedsiębiorcy, jego siedzibę lub adres zamieszkania oraz adres wykonywania działalności, w przypadku ustanowienia pełnomocnika - jego imię, nazwisko i adres zamieszkania;
-
numer w rejestrze przedsiębiorców lub Ewidencji Działalności Gospodarczej;
-
numer identyfikacji podatkowej (NIP);
-
informacje o branży sprzedaży, w szczególności spożywczej, budowlanej, odzieżowej, motoryzacyjnej, ogrodniczej, oraz rodzaju usług, jakie będą świadczone w wielkopowierzchniowym obiekcie handlowym.
Poza tym w zezwoleniu określa warunki co do
-
adresu wielkopowierzchniowego obiektu handlowego lub dokładny opis jego lokalizacji;
-
maksymalnej powierzchni sprzedaży oraz o maksymalnej całkowitej powierzchni, jaką będzie zajmował wielkopowierzchniowy obiekt handlowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, w szczególności magazynami i parkingami.
Na jakich warunkach można prowadzić wielkopowierzchniowy obiekt handlowy?
Warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej w formie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego jest:
-
uzyskanie zezwolenia na jego utworzenie;
-
posiadanie tytułu prawnego do nieruchomości, na której znajduje się wielkopowierzchniowy obiekt handlowy;
-
wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie warunków objętych zezwoleniem co do adresu wielkopowierzchniowego obiektu handlowego miejsca jego lokalizacji, a także maksymalnej powierzchni sprzedaży oraz o maksymalnej całkowitej powierzchni, jaką będzie zajmował wielkopowierzchniowy obiekt handlowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, w szczególności magazynami i parkingami, przez przedsiębiorcę oznaczonego w zezwoleniu.
Organ zezwalający lub, na podstawie jego upoważnienia, straż gminna dokonuje kontroli przestrzegania warunków określonych w zezwoleniu.
Organ zezwalający jest zobowiązany, za zgodą przedsiębiorcy, który uzyskał zezwolenie, do przeniesienia decyzji na rzecz innego podmiotu, jeśli przyjmie on wszystkie warunki zawarte w zezwoleniu oraz złoży oświadczenie o posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości, na której znajduje się wielkopowierzchniowy obiekt handlowy. Stronami w postępowaniu o przeniesienie zezwolenia są jedynie podmioty, między którymi ma być dokonane przeniesienie decyzji.
Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej.
Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Zmiana warunków zezwolenia na utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego dotycząca powierzchni sprzedaży lub całkowitej powierzchni, jaką zajmuje wielkopowierzchniowy obiekt handlowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, wymaga uzyskania zmiany zezwolenia. Dokonuje się jej tak samo (również na wniosek przedsiębiorcy), jak wydawane jest zezwolenie na utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, tyle, że bez konieczności uzyskiwania opinii sejmiku województwa.
Organ zezwalający obowiązkowo cofa zezwolenie w przypadku:
-
rażącego nieprzestrzegania warunków określonych w ustawie lub zezwoleniu, dotyczących tworzenia i działania wielkopowierzchniowych obiektów handlowych;
-
orzeczenia wobec przedsiębiorcy, który uzyskał zezwolenie, o którym mowa w art. 3 ust. 1, zakazu prowadzenia działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.
Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, może wystąpić z wnioskiem o ponowne wydanie zezwolenia nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o jego cofnięciu.
Zezwolenie wygasa w przypadku:
-
likwidacji wielkopowierzchniowego obiektu handlowego;
-
nieuzyskania pozwolenia na użytkowanie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego w terminie 3 lat od dnia wydania zezwolenia na utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego.
Co jest karane?
Kto tworzy wielkopowierzchniowy obiekt handlowy bez zezwolenia lub prowadzi działalność handlową w formie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom, naraża się na karę grzywny od 10 000 do 1 000 000 złotych. Odpowiedzialność za przestrzeganie warunków zezwolenia przez najemców, dzierżawców i innego rodzaju użytkowników powierzchni w wielkopowierzchniowym obiekcie handlowym ponosi przedsiębiorca, który uzyskał zezwolenie na utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego.
Co z istniejącymi hipermarketami?
W terminie 30 dni od dnia wejścia w życie omawianej ustawy (tzn. do 18 października 2007 r.) przedsiębiorca będący właścicielem wielkopowierzchniowego obiektu handlowego albo działający w jego imieniu administrator lub zarządca takiego obiektu musi złożyć do właściwego organu zezwalającego (tzn. wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta właściwego ze względu na lokalizację wielkopowierzchniowego obiektu handlowego) wniosek zawierający następujące dane:
-
nazwę przedsiębiorcy, jego siedzibę lub adres zamieszkania oraz adres wykonywania działalności, w przypadku ustanowienia pełnomocnika - jego imię, nazwisko i adres zamieszkania;
-
numer w rejestrze przedsiębiorców lub Ewidencji Działalności Gospodarczej;
-
numer identyfikacji podatkowej (NIP);
-
wskazanie przedmiotu działalności gospodarczej;
-
wskazanie nieruchomości, na której planowane jest utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, z oznaczeniem księgi wieczystej oraz danych z ewidencji gruntów i budynków;
-
informacje o:
-
maksymalnej powierzchni sprzedaży oraz o maksymalnej całkowitej powierzchni, jaką będzie zajmował wielkopowierzchniowy obiekt handlowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, w szczególności magazynami i parkingami,
-
branży sprzedaży, w szczególności spożywczej, budowlanej, odzieżowej, motoryzacyjnej, ogrodniczej, oraz rodzaju usług, jakie będą świadczone w wielkopowierzchniowym obiekcie handlowym.
-
Do wniosku o wydanie zezwolenia przedsiębiorca winien dołączyć zaświadczenie o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej albo odpis z rejestru przedsiębiorców.
W oparciu o ten wniosek organ zezwalający wydaje (bez potrzeby uzyskiwania opinii rady gminy czy sejmiku województwa) zezwolenie na działanie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego. Wydanie takiego zezwolenia jest wolne od opłaty skarbowej.
Nie trzeba zaś w tym przypadku ubiegać się o zezwolenie na utworzenie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego.
Zmiana powierzchni sprzedaży lub całkowitej powierzchni, jaką zajmuje wielkopowierzchniowy obiekt handlowy wraz z infrastrukturą towarzyszącą, wymaga uzyskania zmiany zezwolenia, co następuje już według nowych przepisów.
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 11 maja 2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (Dz. U. 2007 r., Nr 127, poz. 880);
-
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 r., Nr 80, poz. 717, ze zm.);
-
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. 2006 r., Nr 156, poz. 1118, ze zm.);
-
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037, ze zm.);
-
Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 r., Nr 225, poz. 1635, ze zm.)
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?