Kto i kiedy zgłasza Cię do ubezpieczenia zdrowotnego?

Zakres osób ubezpieczonych w Narodowym Funduszu Zdrowia, jak wskazuje sama nazwa ustawy, jest powszechny. Tylko bowiem dzięki powszechności ubezpieczeń możliwe jest osiągnięcie celów jakie stawia sobie system służby zdrowia: zapewnienie równości w dostępie do świadczeń medycznych, opieka zgodna z potrzebami jednostki według aktualnej wiedzy medycznej, rehabilitacja, promocja zdrowia i profilaktyka.

Wśród osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym w Funduszu można wyróżnić osoby, które ubezpieczeniu takiemu podlegają obowiązkowo i to oni stanowią zdecydowaną większość, oraz wszystkie pozostałe osoby, które mogą się ubezpieczyć w Funduszu dobrowolnie. Ubezpieczonymi w Funduszu są wszyscy zamieszkujący Polskę obywatele RP, oraz nie zamieszkujący obywatele, którzy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu oraz są objęci ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym lub ubezpieczeniem społecznym rolników. NFZ obejmuje także większość przebywających w Polsce cudzoziemców z wyjątkiem tych, którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach lub międzynarodowych instytucjach, chyba że na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych zostaną objęci ubezpieczeniem zdrowotnym w Funduszu.
Aby możliwe było objęcie wszystkich uprawnionych z korzystania ze świadczeń medycznych zapewnianych przez NFZ należało ograniczyć liczbę podmiotów, które będą obowiązane zgłaszać osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu. Pozostawienie zgłoszenia do ubezpieczenia w gestii samych zobowiązanych spowodowałoby niekompletność systemu, stwarzałoby możliwość uchylania się od ubezpieczania, co w efekcie stałoby w sprzeczności z dobrem samego zobowiązanego (brak świadczeń), jak i z zasadą sprawiedliwości społecznej (niepłacenie składek).

Kto jest obowiązany zgłosić Cię do ubezpieczenia zdrowotnego?

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony:

• po zgłoszeniu osoby oraz
• po opłaceniu składki w odpowiednim terminie.

Spełnienie powyższych obowiązków będzie zasadniczo ciążyło na „płatniku”, co w zależności od kategorii osób obowiązkowo podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu w NFZ może oznaczać:

• pracodawcę - w stosunku do pracowników oraz jednostkę organizacyjną lub osobę fizyczną pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek wychowawczy lub macierzyński wypłaca Zakład,
• jednostkę wypłacającą świadczenia socjalne i zasiłki socjalne - w stosunku do osób pobierających świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osób pobierających zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia,
• podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - w stosunku do osób, które ją wykonują, na podstawie skierowania do pracy, lub podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłek wypłaca ten podmiot,
• ubezpieczonego zobowiązanego do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne,
• Kancelarię Sejmu i Kancelarię Senatu - w stosunku do posłów i senatorów,
• duchownego nie będącego członkiem zakonu albo przełożonego domu zakonnego lub klasztoru w stosunku do członków swych zakonów lub, za zgodą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, inną zwierzchnią instytucję diecezjalną lub zakonną w stosunku do duchownych objętych tą zgodą,
• jednostkę organizacyjną podległą ministrowi właściwemu do spraw obrony narodowej w stosunku do żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej lub osób odbywających zastępcze formy służby wojskowej oraz żołnierzy zawodowych,
• jednostkę organizacyjną podległą Komendzie Głównej Policji - w stosunku do funkcjonariuszy Policji,
• jednostkę organizacyjną podległą ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych w stosunku do funkcjonariuszy oraz żołnierzy,
• jednostkę organizacyjną podległą ministrowi właściwemu do spraw sprawiedliwości - w stosunku do funkcjonariuszy Służby Więziennej,
• ośrodek pomocy społecznej - w stosunku do osób pobierających zasiłki stałe lub gwarantowane zasiłki okresowe z pomocy społecznej,
• Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego - w stosunku do funkcjonariuszy ABW,
• powiatowy urząd pracy - w stosunku do osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych lub stypendium,
• podmiot wypłacający stypendium sportowe - w stosunku do osób pobierających te stypendia,
• jednostkę organizacyjną podległą Prezesowi Głównego Urzędu Ceł oraz Główny Urząd Ceł - w stosunku do funkcjonariuszy celnych,
• Krajową Szkołę Administracji Publicznej - w stosunku do słuchaczy,
• osobę prowadzącą pozarolniczą działalność - w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności,
• jednostkę organizacyjną właściwą w sprawach zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu (Urząd Pracy) - w stosunku do osób, których świadczenia pracownicze finansowane są ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeżeli świadczenia te wypłacane są bezpośrednio przez tę jednostkę,
• podmiot wypłacający renty i emerytury – ZUS, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, bank, lub inny podmiot,
• szkołę, zakłady kształcenia nauczycieli, szkoły wyższe, jednostki prowadzące studia doktoranckie, placówki pełniące funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub opiekuńcze i domy pomocy społecznej – w stosunku do uczniów, studentów i dzieci przebywających w placówkach wychowawczych,
• ośrodek pomocy społecznej – w stosunku do dzieci nieprzebywających w placówkach wychowawczych oraz osób pobierających rentę socjalną, zasiłek stały wyrównawczy lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej,
• wyższe seminarium duchowne albo teleologiczne – w stosunku do uczniów wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów zakonów męskich i żeńskich i ich odpowiedników,
• ośrodek pomocy społecznej realizujący program wychodzenia z bezdomności w stosunku do osób bezdomnych wychodzących z bezdomności oraz osób objętych indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego,
• Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych – w stosunku do kombatantów niepobierających emerytury bądź renty,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w stosunku do osób korzystających z urlopu wychowawczego, którym Zakład wypłaca zasiłek wychowawczy,
• Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - w stosunku do osób tam ubezpieczonych,
• podmiot wypłacający świadczenie pieniężne – w stosunku do członków rad nadzorczych pobierających z tego tytułu świadczenia pieniężne.

Wszystkie pozostałe osoby zgłaszają się do ubezpieczenia zdrowotnego same.

Co powinno zawierać zgłoszenie?

Zgłoszenia osób do ubezpieczenia kierowane są do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i powinny zawierać:

• wskazanie oddziału wojewódzkiego Funduszu właściwego ze względu na miejsce osoby zgłaszanej do ubezpieczenia zdrowotnego,
• nazwisko i imię,
• datę urodzenia,
• adres zamieszkania,
• numery PESEL i NIP, a w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano tych numerów lub jednego z nich – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu.

Kiedy należy zgłosić osobę do ubezpieczenia?

Zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego jest zobowiązany wskazany wyżej podmiot w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia powstaje z momentem objęcia „w pieczę” czyli dla każdej z wymienionych osób będzie to jakiś inaczej nazwany moment – i tak dla przykładu obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego aktualizuje się:

• pracownikowi - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy,
• funkcjonariuszom publicznym – od dnia nawiązania stosunku służbowego,
• bezrobotnym - od dnia nabycia prawa do zasiłku,
• żołnierzom – od dnia powołania do służby,
• uczniom, studentom – z dniem przyjęcie do szkoły, na uczelnię.

Jeżeli osoba jest obejmowana ubezpieczeniem zdrowotnym na zasadzie dobrowolności wówczas wniosek o objęcie ubezpieczeniem należy złożyć w terminie przez siebie wybranym.

Pamiętaj, że:

• Powszechne ubezpieczenie w Narodowym Funduszu Zdrowia może być dobrowolne lub obowiązkowe,
• Obowiązek zgłoszenia osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym nie ciąży na tych osobach, lecz na płatniku,
• Zobowiązany do zgłoszenia płatnik jest instytucją aktualnie „sprawującą pieczę” nad sprawami z zakresu ubezpieczeń osoby objętej obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym,
• Zgłoszenia należy dokonać wciągu 7 dni od dnia powstania obowiązku.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. 2003 r., Nr 45, poz. 391 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl