Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli akademickich

Jaki nauczyciel akademicki i za co podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej?

Mianowany nauczyciel akademicki podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie uchybiające obowiązkom nauczyciela akademickiego lub godności zawodu nauczycielskiego.

Jaką karą dyscyplinarną może zostać ukarany nauczyciel akademicki?

Rodzaje kar dyscyplinarnych:

1. upomnienie,
2. nagana,  
3. nagana z pozbawieniem na okres od jednego roku do pięciu lat prawa pełnienia funkcji kierowniczych w uczelni,
4. zwolnienie z pracy połączone z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie trzech lat od ukarania,

Za przewinienie dyscyplinarne mniejszej wagi rektor może ukarać nauczyciela akademickiego po jego wysłuchaniu upomnieniem na piśmie.
Na wniosek ukaranego upomnieniem przez rektora nauczyciela, sprawa rozpoznawana jest przez komisję dyscyplinarną. W takim przypadku komisja może co najwyżej utrzymać karę upomnienia.

Kto rozstrzyga o odpowiedzialności o odpowiedzialności dyscyplinarnej?

W sprawach tych orzekają:

1. w pierwszej instancji - komisja dyscyplinarna uczelni w składzie:

• trzech członków, gdy rzecznik dyscyplinarny wniósł o zastosowanie kary określonej w pkt 1-4,
• pięciu członków, gdy rzecznik dyscyplinarny wniósł o zastosowanie kary określonej w pkt 5 i 6, komisja dyscyplinarna uczelni pochodzi z wyboru. Tryb wyboru określa statut uczelni.

1. w drugiej instancji - komisja dyscyplinarna przy Radzie Głównej w składzie:

• trzech członków, gdy rozpatrywana jest sprawa, co do której orzeczono karę określoną w pkt 1-4,
• pięciu członków, gdy rozpatrywana jest sprawa, co do której orzeczono karę określoną w pkt 5 i 6, z których co najmniej jeden powinien posiadać wykształcenie prawnicze.

Komisję dyscyplinarną przy Radzie Głównej wybiera Rada Główna. Tryb wyboru określa regulamin uchwalony przez Radę.

Etapy postępowania dyscyplinarnego

Postępowanie dyscyplinarne wszczyna komisja dyscyplinarna uczelni na wniosek rzecznika dyscyplinarnego.

Rzeczników dyscyplinarnych uczelni powołuje rektor, a rzeczników komisji dyscyplinarnej przy Radzie Głównej - minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego spośród mianowanych nauczycieli akademickich. Rzecznik dyscyplinarny jest związany zaleceniami organu, który go powołał.

Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie po przeprowadzeniu rozprawy oraz po wysłuchaniu głosów rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego lub jego obrońcy.

Obwiniony ma prawo korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. W przypadku gdy rzecznik dyscyplinarny wnosi o orzeczenie kary zwolnienia z pracy lub wydalenia z zawodu nauczycielskiego, a obwiniony nie ma obrońcy z wyboru, przewodniczący składu orzekającego wyznacza obrońcę z urzędu spośród pracowników uczelni.

Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej uczelni każda ze stron może odwołać się do komisji dyscyplinarnej przy Radzie Głównej w ciągu czternastu dni od doręczenia orzeczenia.

Od prawomocnego orzeczenia komisji dyscyplinarnej, przy Radzie Głównej, służy stronom odwołanie do Sądu Apelacyjnego w Warszawie - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Od orzeczenia tego Sądu nie służy kasacja.

Jaki jest termin do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego?

Postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie czterech miesięcy od dnia powzięcia przez właściwy organ uczelni wiadomości o popełnieniu czynu uzasadniającego nałożenie kary i po upływie trzech lat od popełnienia tego czynu. Jeżeli jednak czyn stanowi przestępstwo, okres ten nie może być krótszy od okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa.

Zatarcie skazania

Kary dyscyplinarne

1. upomnienia
2. nagany  
3. nagany z pozbawieniem na okres od jednego roku do trzech lat prawa pełnienia funkcji kierowniczych w uczelni,

ulegają zatarciu, a odpis orzeczenia o ukaraniu, dołączony do akt osobowych nauczyciela akademickiego, podlega zniszczeniu po upływie trzech lat od dnia doręczenia mu prawomocnego orzeczenia o ukaraniu, jeżeli w tym okresie nie został on ukarany dyscyplinarnie lub sądownie.

Kara dyscyplinarna zwolnienia z pracy połączona z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie trzech lat od ukarania, może być zatarta przez komisję dyscyplinarną przy Radzie Głównej, na wniosek ukaranego lub rzecznika dyscyplinarnego, po upływie pięciu lat od uprawomocnienia się orzeczenia.

Fakultatywne zawieszenie w pełnieniu obowiązków

Organ uprawniony do mianowania nauczyciela akademickiego może zawiesić w pełnieniu obowiązków zawodowych nauczyciela akademickiego, przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne, jeżeli ze względu na powagę i wiarygodność wysuniętych zarzutów celowe jest odsunięcie go od wykonywania obowiązków w uczelni.

Organ uprawniony do mianowania nauczyciela akademickiego, po zasięgnięciu opinii rzecznika dyscyplinarnego, może zawiesić w pełnieniu obowiązków zawodowych nauczyciela akademickiego także w toku postępowania wyjaśniającego, jeżeli:

1. obwinionemu przedstawiony został wiarygodny zarzut popełnienia przewinienia rażąco sprzecznego z jego obowiązkami zawodowymi bądź z etyką zawodu nauczycielskiego,
2. obwiniony podjął działania, które mogłyby uniemożliwić trafne ustalenie istotnych okoliczności sprawy bądź w inny sposób utrudniałyby przeprowadzenie postępowania.

Odwołanie od zawieszenia

Nauczycielowi akademickiemu zawieszonemu w pełnieniu obowiązków zawodowych przysługuje odwołanie do komisji dyscyplinarnej uczelni, a w przypadku gdy decyzję o zawieszeniu wydał minister - do komisji dyscyplinarnej przy Radzie Głównej. Komisja podejmuje decyzję nie później niż w terminie tygodnia od dnia otrzymania odwołania.

Zawieszenie w pełnieniu obowiązków z mocy prawa

Nauczyciel akademicki zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków w przypadku jego tymczasowego aresztowania lub pozbawienia wolności w związku z postępowaniem karnym.

Czas trwania zawieszenia

Zawieszenie w pełnieniu obowiązków nie może trwać dłużej niż sześć miesięcy, chyba że przeciwko nauczycielowi akademickiemu nadal toczy się postępowanie karne.

Wynagrodzenia w czasie zawieszenia

Wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela akademickiego w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków może ulec ograniczeniu, a tymczasowo aresztowanego ulega ograniczeniu, najwyżej do połowy, w zależności od stanu rodzinnego nauczyciela akademickiego, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zawieszenie. W okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków nie przysługują dodatki oraz wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.

Wynagrodzenie w okresie odbywania kary pozbawienia wolności nauczycielowi akademickiemu nie przysługuje.

Pamiętaj, że:

• Wymierzenie za ten sam czyn kary w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawach o wykroczenia nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania przed komisją dyscyplinarną,
• Ustanie stosunku pracy po popełnieniu czynu nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej,
• Nauczyciele akademiccy państwowej uczelni zawodowej nie podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 1990 r., Nr 65, poz. 385).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.