Rezygnacja prokurenta spółki z ograniczoną odpowiedzialnością opinia prawna

Stan faktyczny

Jak osoba będąca prokurentem w spółce z o.o. powinna złożyć rezygnację i doprowadzić do wykreślenia jej z tej funkcji w KRS?

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zmianami),
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami),
• Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. 2001 r., Nr 17, poz. 209 ze zmianami),
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2000 r.w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposób i miejsce ich udostępniania.

Prokura jest specyficznym pełnomocnictwem którego mogą udzielać tylko spółki handlowe tj. spółka jawna, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna. Jej uregulowanie znajduje się obecnie w kodeksie cywilnym.

Jest to szczególne pełnomocnictwo uprawniające do dokonywania wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego.

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu spółki natomiast odwołać prokurę może każdy członek zarządu (art. 208 par. 6 i 7 k.s.h.).

Prokurę można zawsze odwołać. Uprawnienie to wynika z woli podmiotu który ustanowił prokurenta. Odwołanie może nastąpić w każdym czasie i jego dokonanie nie jest uzależnione od spełnienia jakichkolwiek dodatkowych warunków.

Prokurent może oczywiście sam zrezygnować ze swego umocowania. Bez woli prokurenta prowadzenie przez niego spraw spółki mija się z celem instytucji prokury. Nikt nie może być zmuszony do pełnienia tej funkcji.

W celu dokonania rezygnacji należy złożyć odpowiednie oświadczenie swemu mocodawcy czyli zarządowi spółki. Oświadczenie to nie musi być złożone w specjalnej formie gdyż forma pisemna zastrzeżona jest tylko dla ustanowienia prokury. Jednakże fakt rezygnacji z funkcji prokurenta musi zostać przedstawiony sądowi rejestrowemu. Dlatego też musi on przybrać jakąś materialna formę. Dlatego rezygnacja powinna mieć co najmniej formę pisemną. Wówczas rezygnacja ta może zostać dołączona do wniosku o wykreślenie prokurenta z rejestru sądowego. Złożenie rezygnacji w formie ustnej powodowałoby konieczność przeprowadzania dowodu na fakt rezygnacji ze świadków co z kolei wydłużyłoby proces wykreślenia prokurenta z rejestru.

Wykreślenie prokurenta z Krajowego Rejestru Sądowego następuje na podstawie oświadczenia woli spółki a także poprzez złożenie odpowiedniego formularza. Będzie to formularz KRS-ZL dotyczący zmiany prokury w rejestrze.

Jeżeli jednak zdarzy się sytuacja, w której pomimo złożenia rezygnacji przez prokurenta zarząd nie dopełni obowiązku dokonania zmian w rejestrze sądowym, prokurent sam może zgłosić fakt rezygnacji w sądzie rejestrowym. Prokurent może złożyć w tym sądzie oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji prokurenta. Oświadczenie to powinno być podparte np. potwierdzeniem odbioru przez członków zarządu pisma w którym prokurent rezygnuje z pełnienia swojej funkcji lub też samym oświadczeniem o rezygnacji. Możliwość złożenia wniosku o wykreślenie prokury z rejestru sądowego wynika także z faktu, że postępowanie w sprawie dokonania wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym (wpisem jest także wykreślenie - art. 20 ust. 4 ustawy o KRS) jest postępowaniem nieprocesowym, uregulowanym w kodeksie postępowania cywilnego. Zgodnie z przepisami k.p.c. o tym postępowaniu, może w nim wziąć udział każdy kto ma w tym interes prawny (art. 510 k.p.c.). Uczestnikiem może być wobec tego także prokurent, który zrezygnował ze swojej funkcji i chce uwidocznienia tego faktu w KRS. Powinien w tym celu złożyć zarówno sądowi jak i drugiej stronie postępowania, czyli spółce, formularze KRS-ZL dotyczące zmiany wpisu prokurenta w rejestrze sądowym. Wówczas gdy sąd poweźmie wiadomość o zaistnieniu faktu podlegającego obowiązkowemu wpisowi do rejestru, a o który wpis nikt z zobowiązanych podmiotów nie złożył wniosku, może zastosować środki przymusu wobec zobowiązanych (art. 24 ustawy o KRS).

Zobowiązaną do złożenia wniosku o wpis jest spółka a w jej imieniu działający za nią zarząd. Sąd może wyznaczyć dodatkowy 7-dniowy termin w którym spółka działając przez zarząd powinna złożyć wniosek o wpis zmiany pod rygorem grzywny. Po bezskutecznym upływie tego terminu sąd może nałożyć grzywnę na osoby zobowiązane do zgłoszenia wniosku o wpis czyli na członków zarządu. Nałożenie grzywny może zostać ponawiane gdyby obowiązek złożenia wniosku o wpis nie został spełniony (art. 24 ust. 2 ustawy o KRS). Jeżeli środki te nie spowodują złożenia wniosku o wpis a w Rejestrze jest zamieszczony wpis niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy, sąd rejestrowy może wykreślić ten wpis z urzędu (art. 24 ust. 3 ustawy o KRS).

Możliwa jest także sytuacja, w której prokurent jest jednocześnie zatrudniony w spółce na podstawie umowy o pracę. Jeżeli wykonywanie obowiązków prokurenta należy jednocześnie do obowiązków wynikających z umowy o pracę, rezygnacja z funkcji prokurenta może spowodować wypowiedzenie umowy o pracę. W takiej sytuacji wypowiedzenie to będzie całkowicie uzasadnione. Przy podejmowaniu decyzji o ewentualnej rezygnacji z funkcji prokurenta należy więc liczyć się z rozwiązaniem stosunku pracy.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.