Ulga odsetkowa do końca 2027 r. dla tych, którzy się \"załapali\"

Którzy podatnicy mogą jeszcze korzystać z ulgi odsetkowej? 

Od 1.01.2007 r. nie obowiązuje już ulga odsetkowa, która pozwalała na odliczenie od dochodu odsetek zapłaconych od kredytów mieszkaniowych. Z ulgi będą mogli jednak skorzystać podatnicy, którym udało się zaciągnąć kredyt w banku w latach 2002-2006 r. Zgodnie bowiem z przepisami przejściowymi, podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach dotychczasowych prawo do odliczania wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r. (art. 9 ustawy nowelizującej PIT).

Niestety powyższe uprawnienie nie ma zastosowania do podatników, którzy zaciągnęli kredyt na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (Dz. U. Nr 183, poz. 1354).

W jaki sposób można dalej korzystać z ulgi odsetkowej?

Minister Finansów będzie określał na lata 2007-2027, w drodze rozporządzenia, wzór oświadczenia, które podatnik będzie załączał do zeznania rocznego, dotyczącego informacji o poniesionych wydatkach na inwestycję mieszkaniową. Rozporządzenie będzie miało na celu umożliwienie identyfikacji podatnika i urzędu skarbowego, do którego kierowany jest formularz, oraz zapewnienie kontroli poprawności stosowania odliczenia, mającego wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego podatnika.

Minister Finansów będzie również ogłaszał na lata 2007-2027, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wysokość kwoty bazowej, w celu określenia tej części kredytu (pożyczki), od której podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia odsetek (w chwili obecnej odsetki podlegają odliczeniu jedynie do wysokości 180.000 kredytu). Co ważne, w kolejnych następujących po sobie latach podatkowych kwota powyższa może jedynie ulec zwiększeniu, nigdy zaś nie może być mniejsza od dotychczasowej.   

Co oznacza „kredyt udzielony”?

Z ulgi odsetkowej na zasadzie ochrony praw nabytych mogą skorzystać jedynie podatnicy, którym udzielono kredytu lub pożyczki do końca 2006 r. Ponieważ ustawodawca nie wyjaśnił tego pojęcia, może dochodzić do sporów między podatnikami a organami podatkowymi. W szczególności podatnicy zadają sobie pytanie, czy do „udzielenia” kredytu wystarczy podpisanie umowy, czy też, aby można było mówić o „udzieleniu”, podatnik powinien np. otrzymać cały kredyt?

Zdaniem autora, udzielenie kredytu oznacza po prostu podpisanie umowy kredytowej z bankiem i nie jest uzależnione od faktycznej wypłaty kredytu lub transz kredytu. Gdyby organy podatkowe próbowały podważać takie stanowisko, można się bronić ich własną bronią. Dotychczas organy podatkowe prezentowały jednolite stanowisko dotyczące podatników, którzy w 2001 r. podpisali umowę kredytową, a w 2002 r. mieli wypłacony kredyt. Dla takich podatników odmowę skorzystania z ulgi odsetkowej argumentowano tym, że kredyt musiał być udzielony w 2002 r., a udzieleniem kredytu było podpisanie umowy. Skoro więc dotąd podpisanie umowy oznaczało udzielenie kredytu, nie ma powodów, by teraz przyjmować inne stanowisko.

Na czym polega ulga odsetkowa?

Ulga odsetkowa daje możliwość odliczenia od dochodu faktycznie poniesionej w roku podatkowym kwoty na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi podlegającemu nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (a więc opodatkowaniu od całości swoich dochodów) na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z: 

1. budową budynku mieszkalnego albo

2. wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo

3. zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo

4. nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.

Niestety, z ulgi nie skorzystają podatnicy, którzy nabyli mieszkanie lub dom na rynku wtórnym. 

Odliczenie odsetek od dochodu stosuje się, jeżeli:

1. kredyt (pożyczka) został udzielony podatnikowi po dniu 1 stycznia 2002  r.,

2. kredyt (pożyczka) był udzielony przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów prawa bankowego albo przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo- kredytowych do udzielania kredytów (pożyczek), a z umowy kredytu (pożyczki) wynika, że dotyczy on jednej z inwestycji wymienionych wyżej,

3. inwestycja wymieniona wyżej, dotyczy budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonym pod budownictwo mieszkaniowe w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w razie braku tego planu - określonym w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydanej na podstawie obowiązujących ustaw,

4. inwestycja wymieniona wyżej, dotyczy budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, którego budowa została zakończona nie wcześniej niż w 2002 r., a ponadto w przypadku inwestycji:

•  

  • polegającej na budowie budynku mieszkalnego lub nadbudowie lub rozbudowie budynku na cele mieszkalne lub przebudowie (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne – zakończenie nastąpiło przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę, nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne lub przebudowę (przystosowanie) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania - zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku,

  • polegającej na wniesieniu wkładu do spółdzielni mieszkaniowej albo zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej - została zawarta umowa o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego lub lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo umowa w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik.

Podatnik musi ponadto do zeznania rocznego, składanego za rok, w którym po raz pierwszy dokonuje się odliczenia, dołączyć oświadczenie PIT-2K. W oświadczeniu tym podaje się wysokość wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją, w tym o wysokości wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatników podatku od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od tego podatku.

Aby móc skorzystać z odliczenia, odsetki, o których mowa:

• musiały zostać faktycznie zapłacone, a ich wysokość i termin zapłaty są udokumentowane dowodem wystawionym przez podmiot uprawniony do udzielenia pożyczek lub kredytów,

• nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, chyba że zwrócone odsetki zwiększyły podstawę obliczenia podatku,

• nie zostały odliczone od przychodów na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Odliczenie obejmuje wyłącznie odsetki:

1. naliczone za okres począwszy od dnia 1 stycznia 2002 r. i zapłacone od tego dnia,

2. od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty stanowiącej iloczyn 70 m² powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy, określonej na rok zakończenia inwestycji (obecnie jest to kwota 180.000 zł). 

Odliczenia dokonuje się najwcześniej za rok podatkowy, w którym została zakończona dana inwestycja. Odsetki zapłacone przed tym rokiem mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki. Odsetki zapłacone przed tym rokiem mogą być również odliczone od dochodu również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia.

Wydatki, o których mowa, dotyczą odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu - odliczeń dokonuje się, zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.

Kiedy nie można skorzystać z odliczenia?

Nie można skorzystać z odliczenia, jeżeli podatnik lub jego małżonek korzystał lub korzysta z odliczenia od dochodu (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przeznaczonych na:

1. zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,

2. budowę budynku mieszkalnego,

3. wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,

4. zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,

5. nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,

6. przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,

7. systematyczne gromadzenie oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.

Co ważne, odliczeniu nie podlegają odsetki od kredytów:

1. udzielanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego towarzystwom budownictwa społecznego oraz spółdzielniom mieszkaniowym na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane mające na celu budowę mieszkań na wynajem oraz udostępnianie lokalu mieszkalnego na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na podstawie przepisów o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego,

2. udzielanych przez kasy mieszkaniowe na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego,

3. udzielanych na usuwanie skutków powodzi na zasadach określonych w przepisach o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na usuwanie skutków powodzi,

4. objętych wykupem odsetek ze środków z budżetu państwa na zasadach określonych w przepisach o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych,

5. wykorzystanych na nabycie gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu w związku z jedną z inwestycji wymienionych powyżej. W przypadku wykorzystania kredytu zarówno na cele określone w ustawie oraz na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu odliczeniu nie podlegają odsetki od części kredytu ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostają wydatki na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych wydatkach.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27 października 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2006 r., Nr 217, poz. 1588);

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1993 r., Nr 90, poz. 416, ze zm.);

• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl