Uproszczone wybory przedsiębiorców w zakresie rozliczeń z PIT i CIT

1 stycznia 2019 r. nastąpiły zmiany istotne dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), dotyczące m.in. wyboru formy opodatkowania PIT oraz innych uproszczeń dla podatników PIT oraz CIT. Minister Finansów wydał w tym zakresie objaśnienie podatkowe.

Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2019 r.

Poza zmianą terminu wyboru formy opodatkowania PIT, 1 stycznia 2019 r. zmieniły się m.in. przepisy dotyczące: 

• wyboru sposobu ustalania daty powstania przychodu w przypadku zaliczek rejestrowanych na kasie rejestrującej

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. zawiadomienie urzędu skarbowego o dokonanym wyborze należało złożyć:

- do 20. dnia pierwszego miesiąca roku podatkowego lub

- do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej – w przypadku rozpoczęcia ewidencjonowania obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej. 

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. brak jest odrębnego zawiadomienia urzędu skarbowego o dokonanym wyborze. Podatnik informuje o ustalaniu momentu powstania przychodu w zeznaniu rocznym, składanym za rok podatkowy, w którym stosował ten sposób.

• wyboru sposobu ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. zawiadomienie urzędu skarbowego o dokonanym wyborze składało się:

- do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego lub

- w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności – w przypadku podatników rozpoczynających działalność.

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. brak jest odrębnego zawiadomienia o dokonanym wyborze. Podatnik informuje o wyborze w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczął stosowanie tej metody ustalania przychodu. Podatnik informuje również o rezygnacji ze stosowania tej metody w zeznaniu składanym za ostatni rok podatkowy, w którym go stosował.

• wyboru sposobu wpłacania zaliczek/ryczałtu 
  

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. należało złożyć:

a) zawiadomienie urzędu skarbowego o wyborze kwartalnych zaliczek/ryczałtu w PIT :

- do 20 lutego roku podatkowego lub

- nie później, niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu – w przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie roku podatkowego.

b) zawiadomienie urzędu skarbowego o wyborze uproszczonych zaliczek w PIT - do 20 lutego roku podatkowego.

c) zawiadomienie urzędu skarbowego o wyborze kwartalnych zaliczek w CIT - do 20 dnia drugiego miesiąca roku podatkowego.

d) zawiadomienie urzędu skarbowego o wyborze uproszczonych zaliczek w CIT - w terminie wpłaty pierwszej zaliczki w roku podatkowym.

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. brak jest odrębnego zawiadomienia urzędu skarbowego o:

- wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek oraz o rezygnacji z tego sposobu,

- wyborze wpłacania zaliczek w formie uproszczonej oraz o rezygnacji z tego sposobu,

- wyborze kwartalnego sposobu wpłacania ryczałtu oraz o rezygnacji z tego sposobu.

Podatnik informuje o dokonanym wyborze w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym stosował określony sposób wpłacania zaliczek/ryczałtu.

• wyboru prowadzenia ksiąg rachunkowych dla celów PIT

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. konieczne było zawiadomienie urzędu skarbowego o dokonanym wyborze przed rozpoczęciem roku podatkowego.

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. brak jest odrębnego zawiadomienia urzędu skarbowego. Podatnik informuje o dokonanym wyborze w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym prowadził księgi rachunkowe.

• wyboru roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy dla celów CIT

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. konieczne było zawiadomienie urzędu skarbowego o dokonanym wyborze w terminie 30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku podatkowego.

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. brak jest odrębnego zawiadomienia urzędu skarbowego. O wyborze roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy podatnik informuje w zeznaniu, składanym za rok podatkowy poprzedzający pierwszy po zmianie rok podatkowy.

Zmiany zostały wprowadzone:

• ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. poz. 2244), zwaną „ustawą upraszczającą” i
• ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2159).

Wybór sposobu ustalania daty powstania przychodu w przypadku zaliczek rejestrowanych na kasie rejestrującej

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych ( zwana dalej "ustawą o PIT) oraz ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (zwana dalej „ustawą o CIT”), stanowią, że w przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, za datę powstania przychodu podatnik może uznać dzień pobrania wpłaty. W przypadku wyboru takiego sposobu ustalania daty powstania przychodu podatnik jest obowiązany stosować go przez cały rok podatkowy.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zlikwidowany został obowiązek odrębnego zawiadamiania urzędu skarbowego o dokonanym wyborze. Podatnik informuje o tym wyborze w zeznaniu rocznym, składanym za rok podatkowy, w którym stosował ten sposób.

Jeżeli podatnik dokonał wyboru ustalania daty powstania przychodów według metody kasowej i stosował ten sposób przez cały rok podatkowy, nie traci prawa do tego sposobu, jeżeli nie poinformował o tym w zeznaniu rocznym.

Wybór sposobu ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości

Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe mogą ustalać różnice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zlikwidowany został obowiązek odrębnego zawiadamiania urzędu skarbowego o wyborze ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości oraz o rezygnacji z tego sposobu, które to zawiadomienia warunkowały odpowiednio możliwość stosowania tego sposobu oraz zaprzestanie jego stosowania.

Podatnicy, którzy wybrali ustalanie różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości, informują o dokonanym wyborze w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczęli stosowanie tej metody.

Natomiast informację o rezygnacji ze stosowania ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości podatnicy zamieszczają w zeznaniu składanym za ostatni rok podatkowy, w którym stosowali tę metodę.

Jeżeli podatnik dokonał wyboru ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości i stosował tę metodę przez cały rok podatkowy, w którym rozpoczął jej stosowanie, nie traci prawa do stosowania tej metody, jeżeli nie poinformował o tym w zeznaniu rocznym. Podobnie w przypadku rezygnacji ze stosowania tej metody – okoliczność, że podatnik nie poinformuje w zeznaniu rocznym o tej okoliczności, nie oznacza, że zobligowany jest stosować ją nadal.

Wybór sposobu wpłacania zaliczek/ryczałtu

Ustawa o PIT oraz ustawa o CIT przewidują, że podatnicy mogą wybrać kwartalny sposób wpłacania zaliczek na podatek dochodowy (spełniający definicję małego podatnika albo rozpoczynający działalność) lub wpłacanie zaliczek w uproszczonej formie.

Podatnicy opłacający PIT w formie ryczałtu mogą wybrać kwartalny sposób wpłacania ryczałtu. Prawo to przysługuje podatnikom, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki – w roku poprzedzającym rok podatkowy – nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25 000 euro.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zlikwidowany został obowiązek odrębnego zawiadamiania urzędu skarbowego o:

• wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek oraz o rezygnacji z tego sposobu, 
• wyborze wpłacania zaliczek w formie uproszczonej oraz o rezygnacji z tego sposobu, 
• wyborze kwartalnego sposobu wpłacania ryczałtu oraz o rezygnacji z tego sposobu. 

W przypadku zaliczek wpłacanych kwartalnie albo w formie uproszczonej, podatnicy informują o wyborze wpłacania zaliczek w takiej formie w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym stosowali ten sposób wpłacania zaliczek.

Zniesiony został obowiązek zawiadomienia o rezygnacji z wybranej formy wpłacania zaliczek.

Podobnie w przypadku opłacania kwartalnie ryczałtu podatnicy informują o wyborze opłacania ryczałtu w takiej formie w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym stosowali ten sposób. Podatnicy ci nie mają już obowiązku zawiadomienia o rezygnacji z tej formy.

Przykład:

Podatnik wybrał kwartalny sposób wpłacania zaliczek w 2019 r. W trakcie roku wpłacał zaliczki kwartalne w ustawowym terminie.

Jeżeli podatnik ten nie poinformuje w zeznaniu rocznym składanym za 2019 r. o dokonanym wyborze, nie oznacza to utraty przez niego prawa do takiego sposobu wpłacania zaliczek.

W związku z ewentualną korektą jego dochodów, która będzie miała wpływ na wysokość należnych zaliczek, odsetki naliczane będą od terminów określonych dla kwartalnych zaliczek.

Przykład:

Podatnik wybrał kwartalny sposób wpłacania zaliczek w 2019 r. W roku tym osiągał dochody w wysokości powodującej obowiązek wpłacania zaliczek, jednak nie dokonał żadnej wpłaty w trakcie roku.

Jeżeli podatnik ten poinformuje w zeznaniu składanym za 2019 rok o dokonanym wyborze, oznacza to, że odsetki od niezapłaconych w terminie zaliczek obliczane będą od terminów określonych dla kwartalnych zaliczek.

Przykład:

Jeżeli podatnik przez cały rok podatkowy nie wpłacał zaliczek na podatek ani nie poinformował w zeznaniu składanym za ten rok o wyborze kwartalnych zaliczek lub zaliczek uproszczonych, to odsetki od niezapłaconych w terminie zaliczek obliczane będą od terminów określonych dla zaliczek miesięcznych, obliczonych na ogólnych zasadach.

Dodatkowo, począwszy od 1 stycznia 2019 r. z kwartalnego sposobu wpłacania ryczałtu mogą korzystać podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności.

Ryczałt kwartalnie wpłacać mogą zarówno podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, jak i inny rodzaj działalności, np. najem.

Wybór prowadzenia ksiąg rachunkowych (dla celów PIT)

Ustawa o PIT nakłada na podatników prowadzących działalność gospodarczą obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku wyniosły co najmniej 2 mln euro.

Ustawa ta pozwala na prowadzenie ksiąg rachunkowych również podatnikom, których przychody były niższe od tego limitu.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zlikwidowany został obowiązek odrębnego zawiadamiania urzędu skarbowego o zamiarze prowadzenia ksiąg rachunkowych w roku następnym. Podatnik, który zdecydował się na prowadzenie ksiąg rachunkowych, pomimo że jego przychody w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęły co najmniej 2 mln euro, informuje o prowadzeniu tych ksiąg w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym je prowadził.

Jeżeli podatnik prowadził w roku podatkowym księgirachunkowe, pomimo że jego przychody w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęły co najmniej kwoty 2 mln euro i nie poinformował o tym w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym je prowadził, nie traci prawa do ustalania dochodu (straty) na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych. 

Wybór roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy (dla celów CIT)

Ustawa o CIT daje podatnikom możliwość wyboru innego roku podatkowego niż rok kalendarzowy.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zlikwidowany został obowiązek odrębnego zawiadamiania urzędu skarbowego o wyborze innego roku podatkowego niż rok kalendarzowy.

O wyborze roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy podatnik informuje w zeznaniu, składanym za rok podatkowy poprzedzający pierwszy po zmianie rok podatkowy.

Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które nie były dotychczas podatnikami w rozumieniu ustawy o CIT, informują o wyborze roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym uzyskały status podatnika.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), zwana „ustawą o PIT” - art. 14 ust. 1j i 1l, art. 14b, art. 44 ust. 3i i ust. 6d oraz art. 24a ust. 5;
• ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 43, z późn. zm.), zwana „ustawą ryczałtową” - art. 6 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1b–1c;
• ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. poz. 2244), zwana „ustawą upraszczającą” - art. 40, art. 41 oraz art. 42;
• ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2159);
• ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 865, z późn. zm.), zwana „ustawą o CIT” - art. 12. ust. 3g i 3i, art. 9b, art. 25 ust. 1e i ust. 7a oraz art. 8 ust. 1, 4 i 5.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl