Wspólnota Mieszkaniowa – uchwały nieistniejące
Uchwały właścicieli lokali są podstawowym sposobem wyrażania woli przez podmiot jakim jest Wspólnota Mieszkaniowa. Uchwały te mogą być podejmowane lub na zebraniu, lub w drodze indywidualnego zbierania głosów przez zarząd, bądź w drodze kombinacji obu tych metod głosowania (art. 23 ust. 1 ustawy o własności lokali – dalej: u.w.l.).
Szczególne unormowania dotyczące wadliwości oświadczeń woli wyrażonych w formie uchwał właścicieli lokali znajdują się w art. 25 ust. 1 u.w.l. W przypadku tegoż przepisu mówimy o nieważności względnej, wzruszalnej, uchwał właścicieli lokali. Jednakże niektórzy wyróżniają jeszcze jedną kategorię wadliwych uchwał, tzw. uchwały nieistniejące. Nie jest to pojęcie ustawowe, lecz określenie, którym posługuje się doktryna i które przejęło także orzecznictwo. Podkreśla się przy tym zgodnie, że dotyczy ono szczególnie drastycznych uchybień, jakich dopuszczono się przy podejmowaniu uchwał tak, że w ogóle trudno mówić o tym, że doszło do wyrażenia woli przez organ podmiotu korporacyjnego, w tym przypadku przez właścicieli lokali. Wprawdzie orzecznictwo w tym zakresie odnosi się głównie do uchwał organów spółdzielni lub organów spółek, ale niewątpliwie zachowuje swój walor merytoryczny odpowiednio także na gruncie uchwał podejmowanych we Wspólnotach Mieszkaniowych.
W wyroku z dnia 4 lipca 2012 r. (sygn. akt I CSK 635/11,) Sąd Najwyższy podjął się oceny i znaczenia uchwał nieistniejących, stwierdzając m.in. „koncepcję uchwał nieistniejących wiąże się z zachowaniami, w których nie można rozpoznać oświadczenia woli, gdy tymczasem uchwały sprzeczne z prawem zawierają co najmniej jedno oświadczenie woli. Nie można też zapomnieć, że na gruncie kodeksu cywilnego, nawet w przypadku braku zdolności danego podmiotu do dokonania czynności prawnej (art. 14 k.c.), przepisy kwalifikują czynność dokonaną przez taki podmiot, jako czynność nieważną, a nie nieistniejącą.”
Natomiast w wyroku z dnia 2 października 2014 r. sygn. akt IV CSK 7/14 Sąd Najwyższy wskazał „naruszenie wymaganej ustawą lub umową większości głosów nie uzasadnia kwalifikowania tych czynności prawnych, jako nieistniejących, ale może, co najwyżej stanowić podstawę ich zaskarżenia odpowiednio na podstawie art. 249 oraz 252 k.s.h. Istotne jest bowiem to, że za kwestionowaną uchwałą oddano wymaganą większość głosów. W razie braku jednego lub więcej głosów wymaganych ustawą do powzięcia uchwał, dochodzi do naruszenia normy prawnej konstruującej liczbę głosów wymaganych. Wobec tego jest to kwestia ważności podjętej uchwały, a nie jej nieistnienia. Przedmiotowa uchwała podjęta dnia 29 czerwca 2011 r. istnieje, a wobec naruszenia prawa przy jej podejmowaniu, ma do niej zastosowanie tryb sankcji przewidzianych w art. 249 § 1 oraz w art. 252 § 1 k.s.h.”
Joanna Bacior
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?