Ostatnia chwila na zgłoszenie do ulgi mały ZUS plus

30.1.2025

31 stycznia upływa termin na zgłoszenia do ulgi mały ZUS plus...

Do 31 stycznia osoby prowadzące działalność gospodarczą na mniejszą skalę mogą zgłaszać się do ulgi mały ZUS plus. Pozwoli im to na opłacanie niższych składek na ubezpieczenia społeczne obliczanych od dochodu. Płatnicy, którzy korzystali z tej ulgi w 2024 r. i nadal spełniają jej warunki oraz zamierzają dalej z niej korzystać, nie muszą ponownie składać zgłoszenia.

Mały ZUS plus to ulga, dzięki której przedsiębiorcy płacą niższe składki na ubezpieczenia społeczne. Obliczają je uwzględniając dochód z tytułu działalności gospodarczej, który osiągnęli w poprzednim roku kalendarzowym. Ta ulga nie obejmuje składki zdrowotnej. Mały ZUS Plus jest rozwiązaniem dla przedsiębiorców, których roczne przychody nie przekraczają 120 tys. zł. Niższe składki na ubezpieczenia społeczne w ramach małego ZUS plus można opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia firmy.

W ubiegłym roku. z ulgi tej korzystało 194,4 tys. osób., zaś na koniec 2023 r. było to 192,7 tys. osób.

Kto może skorzystać z ulgi?

Przedsiębiorcy mogą płacić obniżone składki na ubezpieczenia społeczne w ramach Małego ZUS Plus. Dwa kluczowe warunki, które trzeba spełnić, aby skorzystać z ulgi, to:

przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczyły 120 000 zł;
prowadzenie działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez nie mniej niż 60 dni kalendarzowych.

Z małego ZUS plus mogą zatem korzystać przedsiębiorcy, których przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 tys. zł. Ci, którzy prowadzą działalność krócej niż rok, zmniejszają ten limit proporcjonalnie do czasu, w którym prowadzili firmę. Warunkiem skorzystania z ulgi jest również prowadzenie działalności gospodarczej w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.

Mały ZUS Plus można opłacać także wtedy, gdy przyedsiębiorca skorzystał wcześniej z ulgi na start (chyba, że zrezygnuje z korzystania z tego uprawnienia) i z obniżonych składek od preferencyjnej podstawy.

Nie można zaś opłacać składek Mały ZUS Plus:

w pierwszym roku prowadzenia działalności;
jeżeli platnik spełnia warunki do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia - tj. jest początkującym przedsiębiorcą.

Z Małego ZUS Plus nie może skorzystać przedsiębiorca, jeżeli nie spełnia podstawowych wymogów dotyczących przychodu oraz czasu prowadzenia działalności gospodarczej lub:

w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej korzystał z Małego ZUS lub Małego ZUS Plus łącznie przez 36 miesięcy;
spełniasz warunki do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia;
w poprzednim roku kalendarzowym rozliczałeś się na karcie podatkowej i jednocześnie korzystałeś ze zwolnienia z VAT (ci przedsiębiorcy nie składają do urzędów skarbowych zeznań PIT czy deklaracji VAT, z których ZUS pozyskuje dane do weryfikacji poprawności ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek);
podlegał ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu również z tytułu innej pozarolniczej działalności, np. jako wspólnik spółki jawnej;
wykonuje w ramach działalności gospodarczej te same zadania, które wykonywał dla byłego bądź obecnego pracodawcy jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Z Małego ZUS Plus nie może też korzystać przedsiębiorca, jeżeli w poprzednim roku prowadził działalność jako:

twórca, artysta;
osoba wykonująca wolny zawód;
wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.;
osoba prowadząca publiczną bądź niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.

Mały ZUS plus nie przysługuje więc osobom, które dopiero rozpoczynają prowadzenie własnego biznesu. Nowi przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi na start i z preferencyjnych składek, które oblicza się od co najmniej 30% minimalnego wynagrodzenia.

Z małego ZUS plus nie korzystają przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku rozliczali się na podstawie karty podatkowej z jednoczesnym zwolnieniem sprzedaży od VAT. Z możliwości opłacania niższych składek nie skorzystają także osoby, które prowadzili wtedy inną pozarolniczą działalność, np. jako wspólnicy spółki jawnej.

Z ulgi nie mogą skorzystać też osoby, które wykonują działalność na rzecz byłego bądź obecnego pracodawcy w zakresie, w jakim pracowały dla niego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym, jak i osoby, które spełniają warunki do opłacania preferencyjnych składek.

Jak wyliczyć limit przychodów?

Limit przychodów z działalności gospodarczej prowadzonej przez cały rok kalendarzowy nie może przekroczyć kwoty 120 tys. zł.

Jeśli w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca rozliczał się w formie karty podatkowej i nie korzystał ze zwolnienia z VAT, to jego przychodem jest wartość sprzedaży, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku, tj. łączna wartość:

odpłatnej dostawy towarów,
odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju,
eksportu towarów i
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Jeśli przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym tylko przez część tego roku, to limit, którego nie może przekroczyć przychód z tej działalności, jest odpowiednio niższy. Przy obliczaniu progu przychodu nalezy zastosować proporcję:

podzielić kwotę 120 000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym;
pomnożyć wynik przez liczbę dni kalendarzowych, w których przedsiębiorca prowadził działalność w poprzednim roku kalendarzowym;
wynik równy albo wyższy niż 0,5 grosza należy zaokrąglić w górę, niższy niż 0,5 grosza – w dół.

Przykład:

Pani Władysława prowadziła działalność w 2024 roku przez 250 dni. Jej limit za 2024 rok wyniesie 82 967,21 zł (120000 zł / 366 dni x 250 dni).

Osiągnięty przez przedsiębiorcę przychód z działalności gospodarczej należy porównać do ustalonego limitu. Jeżeli osiągnięty przychód go nie przekracza, to może on korzystać z Małego ZUS Plus.

Jak zgłosić się do Małego ZUS plus?

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które w ubiegłym roku nie korzystały z małego ZUS plus, a chcą w bieżącym roku z niego skorzystać i spełniają wymagane warunki, podobnie jak osoby rozpoczynające bądź wznawiające działalność w styczniu, powinny zgłosić się do ulgi najpóźniej do 31 stycznia. Żeby to zrobić, należy wyrejestrować się z ubezpieczeń, posługując się dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia, a potem zgłosić się z kodem właściwym dla małego ZUS plus, który zaczyna się od 05 90 lub 05 92.

Aby zgłosić się do Małego ZUS Plus i płacić niższe składki na ubezpieczenie, można to zrobić online na Biznes.gov.pl – zmieniając dane w swoim wpisie w CEIDG. Będziesz potrzebny do tego profil zaufany lub podpis kwalifikowany.

Z kolei płatnicy, którzy korzystali z małego ZUS plus w 2024 roku i nadal spełniają warunki do ulgi oraz zamierzają z niej korzystać, nie muszą ponownie składać zgłoszenia.

Każda osoba, która w styczniu korzysta z małego ZUS-u plus, ma obowiązek złożyć dokumenty rozliczeniowe do 20 lutego. Dokumenty te powinny zawierać m.in. informacje o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie, formach opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i o podstawie wymiaru składek.

Przedsiębiorąca, który zaczął spełniać warunki do 31 stycznia...

Jeżeli zatem w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą, lecz dotychczas nie korzystał z Małego ZUS Plus, a spełnia warunki otrzymania ulgi, do 31 stycznia kolejnego roku kalendarzowego powinien przekazać do ZUS:

wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeżeli na dzień 31 grudnia 2022 r. podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystał z Małego ZUS Plus;
wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeżeli 31 grudnia 2022 r. kończy okres 24 miesięcy korzystania z obniżonych składek od preferencyjnej podstawy;
zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynający się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany - dla osób posiadających rentę przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Jeśli zainteresowany nie złoży dokumentów w terminie, to nie będzie mógł skorzystać z Małego ZUS Plus przez cały rok. W takiej sytuacji będzie mógł ubiegać się o Mały ZUS Plus dopiero do końca stycznia następnego roku (o ile nadal będzie spełniał wszystkie warunki otrzymania ulgi).

Przedsiębiorca, który zaczął spełniać warunki po 31 stycznia...

Jeżeli przedsiębiorca zacznie spełniać warunki pozwalające na skorzystanie z Małego ZUS Plus po styczniu (np. po styczniu 2025 r. skończy mu się okres opłacania preferencyjnych składek), to w terminie 7 dni liczonych od pierwszego dnia, w którym je spełni, powinien przekazać do ZUS dokumenty:

wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeżeli podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, lecz nie korzystał z „małego ZUS plus” (np. zaprzestał wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy) albo
wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeżeli skończył okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek”,
zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeżeli podleg wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Przedsiębiorca, który wznawia działalność...

Jeżeli przedsiębiorca po styczniu 2025 r. wznowi działalność gospodarczą prowadzoną w 2024 r. przynajmniej przez 60 dni i z tytułu której nie korzystał w 2024 roku z Małego ZUS Plus, powinien złożyć do ZUS formularz zgłoszenia do ubezpieczeń/zgłoszenia zmiany danych osoby ubezpieczonej ZUS ZUA. Należy to zrobić w terminie 7 dni liczonych od pierwszego dnia wznowienia działalności gospodarczej.

Ile wynosi mały ZUS plus?

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne można płacić maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej. Do okresu 36 miesięcy wlicza się okres korzystania z Małego ZUS.

Mały ZUS plus to niższe składki na ubezpieczenia społeczne liczone z uwzględnieniem dochodu z działalności gospodarczej za ubiegły rok kalendarzowy. Podstawa wymiaru tych składek dla danego roku nie może być niższa niż 30 procent minimalnego wynagrodzenia ani wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W 2025 r. podstawa wymiaru składek musi zatem mieścić się w przedziale od 1399,80 zł do 5203,80 zł.

Mały ZUS dotyczy jedynie składek na ubezpieczenia społeczne. Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą trzeba płacić w pełnej wysokości.

Jak należy ustalić podstawę składek?

Wysokość składki za 2025 rok ustala się w oparciu o dochód z działalności gospodarczej uzyskany w 2024 roku (można w tym celu skorzystać z kalkulatora ZUS do obliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).

Jeśli przedsiębiorca chce ustalić podstawę samodzielnie, to najpierw powinien obliczyć swój przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej za ubiegły rok:

podzielić roczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej;
wynik pomnożyć przez 30 i zaokrąglić do pełnych groszy: w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza albo w dół, jeżeli jest niższa niż 0,5 grosza.

Jeśli w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca rozliczał się w formie:

karty podatkowej i nie korzystałeś ze zwolnienia z VAT,
zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych

- to dochód ustala, mnożąc wysokość przychodu przez współczynnik 0,5. Wynik zaokrągla się do pełnych groszy: w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, albo w dół, jeśli jest niższa niż 0,5 grosza.

Jeśli składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy i osób z nim współpracujących zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, to na potrzeby wyliczenia podstawy składek musi on powiększyć swój roczny dochód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym o kwoty tych składek zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Następnie ustala się podstawę składki: nalezy pomnożyć przeciętny miesięczny dochód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik 0,5. Wynik zaokrągla się do pełnych groszy: w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, albo w dół, jeżeli jest niższa niż 0,5 grosza.

Otrzymany wynik należy porównać z kwotą równą 30% minimalnego wynagrodzenia i kwotą równą 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Podstawa składki, jaką zadeklaruje przedsiębiorca, musi mieścić się między tymi dwoma wartościami, a więc:

nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku (od 1 stycznia w 2025 r. to 1399,80 zł);
nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok (w 2025 r. to 5203,80 zł).

Jeśli przedsiębiorca otrzymał wynik niższy niż 30% minimalnego wynagrodzenia, to obowiązuje go najniższa podstawa wymiaru składek w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia.

Jakie obowiązki ma przedsiębiorca po zgłoszeniu do Małego ZUS Plus?

Po zgłoszeniu się do Małego ZUS Plus, przedsiębiorca musi przekazać do ZUS informacje o:

rocznym przychodzie;
rocznym dochodzie;
formach opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i
podstawie wymiaru składek.

Powinien zrobić to w deklaracji rozliczeniowej lub w imiennym raporcie miesięcznym (ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II), składanych za styczeń danego roku kalendarzowego bądź za pierwszy miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym.

Przedsiębiorca musi również przedstawić na żądanie ZUS – w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania – dokumenty potwierdzające zastosowane przez niego w poprzednim roku kalendarzowym formy opodatkowania, wysokość rocznego przychodu oraz rocznego dochodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy.

Jeżeli tego nie zrobi, to ZUS ustali mu za wszystkie miesiące danego roku podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Skutki niższych składek na ZUS

Podobnie jak w przypadku innych ulg w opłacaniu składek ZUS, korzystanie z Małego ZUS Plus jest dobrowolne.

Jeżeli przedsiębiorca chce opłacać wyższe składki i mieć w przyszłości wyższe świadczenia, to może to zrobić, deklarując wyższą podstawę wymiaru składki niż najniższa podstawa obliczona na podstawie dochodu, tj. kwota, która mieści się pomiędzy 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Może także nie korzystać z Małego ZUS Plus lub zrezygnować z niego w trakcie roku. Za miesiąc, w którym zrezygnuje z ulgi, oraz pozostałe miesiące do końca roku płaci składki na ubezpieczenia społeczne według standardowych zasad, w pełnej wysokości.

Decyzja o skorzystaniu z Małego ZUS Plus będzie mieć wpływ na wysokość świadczeń, które ci przysługują (chorobowe, rentowe, emerytalne). Te świadczenia są bowiem obliczane od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie. Jeżeli przedsiębiorca będziesz wpłacał niższe składki, to w przyszłości otrzyma też niższe świadczenia.

Podstawa prawna:

A.J.
Zespół e-prawnik.pl