Zmiany w Ordynacji podatkowej na 2007 rok

Termin przewidziany do wydania takiej interpretacji będzie wynosił 3 miesiące i nie będzie podlegał przedłużeniu. W razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy Minister Finansów będzie zobowiązany do wskazania prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym. Podobnie jak dotąd będzie działała tzw. „milcząca interpretacja”.

Wskazano wyraźnie, że można złożyć wniosek o interpretację w indywidualnych sprawach podatkowych dotyczących przyszłych zdarzeń (dopiero planowanych przedsięwzięć). Konsekwencje wynikające z zasady nieszkodzenia zostały zróżnicowane w zależności od tego, czy chodzi o interpretacje dotyczące zaistniałych stanów faktycznych (art. 14l), czy też zdarzeń przyszłych (art. 14m).

Rozszerzy się zastosowanie zasady nieszkodzenia w zakresie wiążących interpretacji wydanych na wniosek osoby planującej utworzyć spółkę, inwestora, płatnika, inkasenta oraz obejmują szczególne typy zaległości podatkowych, określonych w art. 52 § 1 Ordynacji podatkowej.

Opłata od wniosku o wydanie interpretacji podrożeje. Obecnie opłata ta wynosi 5 zł od wniosku i 0,50 zł od każdego załącznika. Po zmianie wniosek o wydanie interpretacji będzie podlegał opłacie w wysokości 75 zł, którą będzie należało wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku gdy w jednym wniosku wystąpią odrębne stany faktyczne lub zdarzenia przyszłe, opłata będzie pobierana od każdego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub przyszłego.

Interpretacje ogólne oraz interpretacje indywidualne (po usunięciu danych identyfikujących pytającego) będą także zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Minister Finansów będzie mógł w każdym czasie zmienić wydaną interpretację, jeśli stwierdzi, że interpretacja jest nieprawidłowa. Zawiadomienie o zmienionej interpretacji indywidualnej będzie wówczas doręczane podmiotowi, któremu w danej sprawie interpretacja została wydana. W związku z „zasadą nieszkodzenia” zastosowanie się do interpretacji, która następnie została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, spowoduje w pewnych przypadkach zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji stanowić będzie, co ma powdować wygaśnięcie zobowiązania podatkowego. Wykonanie decyzji wymierzającej podatek ma być wstrzymane do czasu zakończenia postępowania w sprawie zwolnienia z podatku.

W zakresie interpretacji dotyczących podatków pobieranych przez wójtów, burmistrzów i prezydenta miasta nie jest możliwa centralizacja wiążących interpretacji, bo w tym zakresie obowiązują też akty prawa miejscowego (dotyczące stawek, zwolnień podatkowych). Właściwymi do wydawania interpretacji w tym zakresie będą więc nadal organy podatkowe I instancji.

Co będzie mieścić się w pojęciu "przepisów prawa podatkowego"?

Jak wskazano na wstępie wszystkie poniżej opisane zmiany wejdą w życie z początkiem 2007 roku.

Rozszerzono pojęcie "przepisów prawa podatkowego". Wdług nowelizacji, należy przez nie rozumieć: przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Za co będzie odpowiadał płatnik?

Art. 26a przenosi na płatnika wyłączną odpowiedzialność za niepobranie przez płatnika podatku dochodowego lub pobrania tego podatku w zaniżonej wysokości. Ma tym samym przyczynić się do ograniczenia „szarej strefy” w zatrudnieniu.

Jakie przepisy będą regulowały odpowiedzialność odszkodowawczą za wadliwe decyzje podatkowe?

Jak wiemy, stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji, która następnie została uchylona w wyniku wznowienia postępowania lub stwierdzono nieważność tej decyzji, służy odszkodowanie. Do tej odpowiedzialności odszkodowawczej za błędne decyzje organu podatkowego stosowane będą w całej rozciągłości przepisy prawa cywilnego. Odpowiedzialność ta nie będzie już szczególnie regulowana w Ordynacji podatkowej.

Czy pełnomocnik będzie mógł podpisywać deklaracje podatkowe?

Dodane przepisy art. 80a i art. 80b oficjalnie pozwolą na podpisywanie deklaracji podatkowych przez pełnomocnika podatnika, płatnika lub inkasenta. Pełnomocnictwo (udzielone np. doradcy podatkowemu)  zwolni wówczas samego podatnika, płatnika czy inkasenta z obowiązku podpisania deklaracji. Pełnomocnictwo takie oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomocnictwa należy złożyć organowi podatkowemu właściwemu w sprawach podatku, którego dana deklaracja dotyczy. Odrębne ustawy mogą jednak wprowadzać odmienne rozwiązania w stosunku do powyższych.

Jeżeli przepisy prawa podatkowego wymagają podpisania deklaracji przez więcej niż jedną osobę, pełnomocnictwo do podpisania tej deklaracji będzie skuteczne, o ile udzieliły go wszystkie osoby.

W kwestiach dotyczących pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji stosować się będzie odpowiednio przepisy dotyczące pełnomocnictwa w postępowaniu podatkowym.

Czy w postępowaniu podatkowym będzie przeprowadzana rozprawa?

Nowością na gruncie postępowania podatkowego regulowanego Ordynacją podatkową będzie instytucja rozprawy (art. 200a - 200d O.p.). Obecnie co do zasady strona może oficjalnie kontaktować się z organem prowadzącym postępowanie jedynie na piśmie.

Organ odwoławczy będzie miał obowiązek przeprowadzenia rozprawy w toku postępowania:

1. z urzędu - jeżeli zachodzi potrzeba wyjaśnienia istotnych okoliczności stanu faktycznego sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin, lub sprecyzowania argumentacji prawnej prezentowanej przez stronę w toku postępowania, albo
2. na wniosek strony .

Strona we wniosku o przeprowadzenie rozprawy powinna uzasadnić potrzebę przeprowadzenia rozprawy, wskazać, jakie okoliczności sprawy powinny być wyjaśnione i jakie czynności powinny być dokonane na rozprawie.

Organ odwoławczy będzie mógł jednak odmówić przeprowadzenia rozprawy, jeżeli przedmiotem rozprawy będą okoliczności niemające znaczenia dla sprawy albo okoliczności, które zostały wystarczająco potwierdzone innym dowodem. W sprawie odmowy przeprowadzenia rozprawy organ będzie wydawał postanowienie. 

Termin rozprawy w postępowaniu podatkowym w II instancji powinien być tak wyznaczony, aby doręczenie wezwania nastąpiło najpóźniej na 7 dni przed rozprawą.

W rozprawie będzie uczestniczył upoważniony pracownik organu pierwszej instancji, od którego decyzji wniesiono odwołanie. Rozprawą będzie kierował upoważniony do przeprowadzenia rozprawy pracownik organu odwoławczego. Gdy postępowanie będzie się toczyło przed samorządowym kolegium odwoławczym, rozprawą pokieruje przewodniczący albo wyznaczony członek tego kolegium.

Na rozprawie strona będzie miała możliwość składania wyjaśnień, zgłaszania żądań, propozycji i zarzutów oraz przedstawiania dowodów na ich poparcie. Ponadto strona będzie mogła wypowiadać się co do wyników postępowania dowodowego. Kierujący rozprawą będzie jednak mógł uchylić pytanie zadane uczestnikowi rozprawy, jeżeli nie ma ono istotnego znaczenia dla sprawy. Jednakże na żądanie strony treść uchylonego pytania zamieszczana będzie w protokole. 

Nieuzasadnione niestawiennictwo na wezwanie na rozprawę będzie groziło karą porządkową do 2 500 zł. W tym przypadku będzie można obciążyć tę nieobecną stronę, wnioskującą wcześniej o przeprowadzenie rozprawy, kosztami stawiennictwa innych uczestników na niedoszłą do skutku rozprawę.

Gdy rozprawa zostanie przeprowadzona, to wydłuży to dopuszczalny czas trwania postępowania odwoławczego. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno więc nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy - nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

Kontrola podatkowa

Rozszerzono zakres dopuszczalności tzw. kontroli na legitymację. Dodatkowo w razie nieobecności:

• kontrolowanego
• lub osoby fizycznej, wyznaczonej przez podatników, płatników, inkasentów czy następców prawnych i upoważnionej do ich reprezentowania w trakcie kontroli podatkowej 
• albo - w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjna niemająca osobowości prawnej - członka zarządu, wspólnika czy innej osoby upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw

- kontrola podatkowa będzie mogła być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego lub innej osobie wykonującej czynności na rzecz kontrolowanego w miejscu wszczęcia kontroli. Wówczas kontrolowanemu lub jednej z ww. osób będzie musiało być dostarczone bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 dni od dnia wszczęcia kontroli, upoważnienie do przeprowadzenia kontroli.

Wskazano też, że protokół kontroli ma dodatkowo zawierać w szczególności: ocenę prawną sprawy będącej przedmiotem kontroli oraz pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień oraz prawie złożenia korekty deklaracji.

Kogo jeszcze będzie obowiązywała tajemnica skarbowa?

Rozszerzono obowiązek przestrzegania tajemnicy skarbowej na osoby będące na stażu (niezatrudnione) lub odbywające praktykę studencką w organach podatkowych - także po zakończeniu praktyki czy stażu. 

Porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych

W art. 3 Ordynacji podatkowej uzupełniono definicje:

• podmiotu krajowego - jako podmiotu krajowego w rozumieniu przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych oraz zagranicznego zakładu, w rozumieniu tych przepisów, położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• podmiotu zagranicznego - jako podmiotu zagranicznego w rozumieniu przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych oraz zagranicznego zakładu podmiotu krajowego w rozumieniu tych przepisów, położonego poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Nowelizacja wprowadza zasadę, iż porozumienie w sprawach ustalenia cen transakcyjnych obejmuje transakcje, które zostaną dokonane po złożeniu wniosku o zawarcie porozumienia, jak i transakcje, których realizację rozpoczęto przed dniem złożenia wniosku. Porozumienia nie zawiera się w zakresie transakcji, których realizację rozpoczęto przed dniem złożenia wniosku o zawarcie porozumienia, a które w dniu złożenia wniosku są objęte postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową, postępowaniem kontrolnym prowadzonym przez organ kontroli skarbowej lub postępowaniem przed sądem administracyjnym.

Przepisy dotyczące porozumień w sprawie stosowania cen transakcyjnych będą zaś teraz miały odpowiednie zastosowanie w stosunkach pomiędzy podmiotem mającym siedzibę lub zakład na terytorium jednego państwa a jego zagranicznym zakładem w rozumieniu przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie przypisania części dochodu do podmiotu krajowego. Zmiany te pozwolą na ubieganie się o wydanie decyzji w sprawie porozumienia potencjalnym zagranicznym inwestorom, którzy prowadzą działalność gospodarczą przez zakład.

Zgodnie ze zmienionymi przepisami, wnioskujący o zawarcie porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych musi podać rodzaj, przedmiot i wartość transakcji będącej przedmiotem każdego rodzaju porozumienia (tj. jednostronnego, dwustronnego i wielostronnego), a nie tylko krajowego.

Wydłuży się okres obowiązywania porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych - z 3 lat do 5 lat. Zgodnie z nowymi przepisami, termin obowiązywania decyzji w sprawie porozumienia może być przedłużany na kolejne pięcioletnie okresy na wniosek podmiotu powiązanego, złożony nie później niż na 6 miesięcy przed upływem tego terminu, jeżeli kryteria uznanej w tej decyzji metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi nie uległy zmianie.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2006 r., Nr 217, poz. 1590);
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. 1997 r., Nr 137, poz. 926, ze zm.)