Co sądzisz o zmianie czasu?

13.7.2018

Zmiana czasu – wyraź swoją opinię

Komisja Europejska postanowiła zapytać mieszkańców UE, czy chcą zmian w kwestii zmiany czasu. Konsultacje potrwają do 16 sierpnia 2018 r. Zmiana czasu ma tak samo wielu zwolenników, jak i przeciwników. Podnoszone są takie kwestie jak oszczędność energii, ilość światła słonecznego, wpływ na samopoczucie.

Zmiana czasu polegająca na wprowadzeniu i odwołaniu czasu letniego obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Chodzi o możliwość skorzystania jak najdłużej ze światła dziennego w danym okresie. Kwestię tę reguluje Dyrektywa 2000/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 19 stycznia 2001 r. w sprawie ustaleń dotyczących czasu letniego. Zgodnie z nią czas letni wprowadza się w ostatnią niedzielę marca, a jego odwołanie następuje w ostatnią niedzielę października. Jesienią czas lokalny przesuwany jest godzinę do tyłu.

Czas letni funkcjonuje w Polsce od 1977 r. Zmiany czasu dokonywane są na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów wydawanego co pięć lat dla kolejnych pięciu lat, po ogłoszeniu przez Komisję Europejską komunikatu w tej sprawie. Chodzi o podanie do publicznej wiadomości konkretnych dat rozpoczynających i kończących czas letni w Polsce.

W ostatnich latach rozmowy o odstąpieniu od dwukrotnych w ciągu roku zmian i pozostaniu wyłącznie przy jednym z czasów nasilają się. Coraz więcej organizacji i państw prowadzi badania na temat wpływu zmiany czasu na różne dziedziny naszego życia. Pamiętajmy jednak, że punkt widzenia zależy też od położenia geograficznego danego terenu oraz uwarunkowań historyczno-społeczno-gospodarczych. Są kraje, np. słoneczne południe Europy, gdzie zmiana czasu nie ma tak naprawdę znaczenia, a ilości dziennego światło przez cały rok jest na bardzo podobnym poziomie. Inna sytuacja występuję w państwach nordyckich.

Dlatego Komisja Europejska pyta o zdania obywateli UE. Formularz dostępny jest na stronie Komisji i niżej.

Zróżnicowane opinie:

Dłuższy dzień to zwiększenie aktywności ruchowej i rekreacji na świeżym powietrzu (co ma wpływ na nasze zdrowie); dodatkowe dochody w turystyce i rekreacji; korzyści dla innych sektorów związane z możliwym wcześniejszym rozpoczęciem pracy (branża budowlana, gospodarstwa rolne).
Dłuższy dzień może mieć wpływ na mniejszą ilość wypadków, szczególnie z udziałem pieszych i rowerzystów.
Zmiana czasu powoduje u niektórych osób dyskomfort, jest uciążliwa. Potrzeba im kilku, a nawet kilkunastu dni, by dostosować swój rytm życia do funkcjonowania w nowych warunkach.
Brak jednoznacznych wyników jeśli chodzi o oszczędność energii. W okresie letnim więcej czasu spędzamy na świeżym powietrzu, ale i częściej korzystamy z klimatyzacji. Przykłady takie można mnożyć.

Informacje na temat konsultacji

Czas trwania konsultacji: 4 Lipiec 2018 - 16 Sierpień 2018 Dziedziny: Transport Dyrekcje KE: Mobilność i transport

Grupa docelowa

Komisja przykłada dużą wagę do gromadzenia opinii europejskich obywateli, zainteresowanych stron i państw członkowskich na temat ewentualnych zmian bieżących ustaleń dotyczących czasu letniego.

Cel konsultacji

W odpowiedzi na wnioski obywateli, Parlamentu Europejskiego i niektórych państw członkowskich UE Komisja postanowiła zbadać funkcjonowanie obowiązujących obecnie ustaleń dotyczących czasu letniego i ocenić, czy należy je zmienić.

W tym kontekście Komisja chciałaby poznać opinie europejskich obywateli, zainteresowanych stron i państw członkowskich na temat obecnych ustaleń dotyczących czasu letniego w UE oraz wszelkich potencjalnych zmian w tych ustaleniach.

Jak udzielić odpowiedzi?

Kwestionariusz online jest dostępny we wszystkich językach urzędowych UE (poza irlandzkim). Odpowiedzi można udzielać w dowolnym języku UE. W miarę możliwości zachęcamy jednak do udzielania odpowiedzi w języku angielskim.

Wypełnianie można w każdej chwili przerwać i dokończyć później. Po wysłaniu odpowiedzi można pobrać ich kopię.

Można również załączyć dokumenty, na przykład przedstawiające stanowisko respondenta, lub wysłać je na adres e-mail podany do kontaktu.

Otrzymane odpowiedzi zostaną opublikowane na tej stronie. Jeżeli respondent nie zgodzi się na publikację swoich danych osobowych, odpowiedź zostanie opublikowana anonimowo. Jeżeli do odpowiedzi dołączony jest dokument, może on zostać opublikowany w niezmienionej formie wraz z odpowiedzią.

W trosce o zapewnienie przejrzystości Komisja zwraca się do organizacji, które pragną wziąć udział w konsultacjach publicznych, o zarejestrowanie się w rejestrze służącym przejrzystości oraz zobowiązanie się do przestrzegania związanego z nim kodeksu postępowania. Dzięki temu Komisja i ogół społeczeństwa będą miały dostęp do informacji na temat tego, kogo i jakie interesy organizacje te reprezentują. Odpowiedzi przesłane przez organizacje, które nie zdecydowały się na przedstawienie tych informacji, zostaną zaklasyfikowane, zgodnie z oficjalnie przyjętą przez Komisję polityką, jako odpowiedzi osób prywatnych (Standardy w zakresie konsultacji, zob. COM (2002) 704 i komunikat „Europejska inicjatywa na rzecz przejrzystości” – działania następcze, zob. COM (2007) 127 z 21.3.2007).

Osoby występujące w imieniu organizacji zarejestrowanej prosimy o podanie podczas wypełniania kwestionariusza online jej numeru identyfikacyjnego w rejestrze służącym przejrzystości. Udzielone odpowiedzi zostaną w takim przypadku potraktowane jako reprezentujące opinie organizacji respondenta.

Osoby występujące w imieniu organizacji, która nie figuruje jeszcze w tym rejestrze, mogą zarejestrować ją teraz. Następnie należy wrócić na tę stronę, aby przesłać odpowiedzi w imieniu organizacji zarejestrowanej.

System wykorzystuje lokalne pamięci do zapisywania kopiiodpowiedzi udzielonych przez użytkownika. Chodzi o to, by zachować kopię zapasową, na wypadek gdyby serwer był niedostępny w chwili przesyłania odpowiedzi, komputer przypadkowo się wyłączył lub na wypadek innych nieprzewidzianych zdarzeń. Pamięć lokalna zawiera identyfikatory pytań i kopie robocze odpowiedzi. Po przesłaniu kwestionariusza lub zapisaniu wersji roboczej na serwerze dane są usuwane z pamięci lokalnej. Opcję tę można wyłączyć, odznaczając pole „Zapisz kopię zapasową na swoim komputerze (odznacz tę opcję, jeśli korzystasz z komputera ogólnodostępnego lub komputera, z którego korzystają inne osoby)” znajdujące się u góry kwestionariusza. Dane nie będą wówczas przechowywane na komputerze.

Zob. również: Pomoc dla respondentów

Zobacz kwestionariusz

https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/2018-summertime-arrangements?survey...

Na czym polegają obowiązujące ustalenia dotyczące czasu letniego?

Obowiązujące w UE uzgodnienia dotyczące czasu letniego wymagają przestawiania zegarów dwa razy w roku w celu uwzględnienia zmieniającej się struktury światła dziennego i wykorzystania światła dziennego w danym okresie.

Większość państw członkowskich UE ma długą tradycję uzgodnień dotyczących czasu letniego, z których większość sięga czasów pierwszej i drugiej wojny światowej lub kryzysu naftowego lat 70. W tym czasie głównym celem ustaleń dotyczących czasu letniego była oszczędność energii. Do tego doszły jednak też inne motywy, takie jak bezpieczeństwo ruchu drogowego, więcej możliwości spędzania czasu wolnego przy świetle dziennym wieczorami lub po prostu dostosowanie praktyk krajowych do praktyk stosowanych przez sąsiadów lub głównych partnerów handlowych.

Ustalenia dotyczące czasu letniego na szczeblu UE obowiązują od lat 80. i regulują je obecnie przepisy dyrektywy 2000/84/WE. W dyrektywie nałożono na państwa członkowskie obowiązek przejścia na czas letni w ostatnią niedzielę marca i powrotu na czas zimowy w ostatnią niedzielę października. Celem prawodawstwa UE dotyczącego czasu letniego było ujednolicenie obowiązujących krajowych harmonogramów czasu letniego, które były różne, zapewniając w ten sposób zharmonizowane podejście w tej kwestii w ramach jednolitego rynku.

Równolegle do ustaleń dotyczących czasu letniego w UE i niezależnie od nich państwa członkowskie dzielą się na trzy różne strefy czasowe lub standardowe czasy. Unijne przepisy dotyczące czasu letniego (lub ich zmiana) nie mają wpływu na decyzję w sprawie standardowego czasu. (Państwa członkowskie UE znajdują się obecnie w trzech strefach czasowych: czas zachodnioeuropejski lub czas uniwersalny (GMT), czas środkowoeuropejski (GMT+1) i czas wschodnioeuropejski (GMT+2). Osiem państw członkowskich Unii (Bułgaria, Cypr, Estonia, Finlandia, Grecja, Litwa, Łotwa i Rumunia) stosują GMT+2 jako standardowy czas. 17 państw członkowskich (Austria, Belgia, Chorwacja, Dania, Francja, Hiszpania, Luksemburg, Malta, Holandia, Niemcy, Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Włochy) stosują GMT+1, a trzy państwa członkowskie (Irlandia, Portugalia i Wielka Brytania) – GMT.) Określa się go w odniesieniu do GMT (czasu uniwersalnego lub czasu średniego Greenwich) lub UTC (uniwersalnego czasu koordynowanego).

Należy również zauważyć, że dostępność światła dziennego zmienia się w zależności od położenia geograficznego państw członkowskich UE. Północne państwa członkowskie UE charakteryzują się w ciągu roku stosunkowo dużymi zmianami sezonowymi dostępności światła dziennego, co oznacza ciemne zimy z niewielką ilością światła dziennego i jasne lata z krótkimi nocami. W państwach członkowskich UE położonych najdalej na południe rozkład ilości godzin światła dziennego między dniem a nocą w ciągu roku niewiele się zmienia (zob. tabele nasłonecznienia w państwach członkowskich UE).

Czy obecnie stosowane ustalenia dotyczące czasu letniego sprawdzają się?

Ustalenia dotyczące czasu letniego w UE wielokrotnie oceniano na przestrzeni lat. Dostępne dowody wskazują na następujące elementy (szczegółowe informacje można znaleźć na końcu tekstu w wykazie najważniejszych dokumentów referencyjnych. Znajdują się tam oficjalne dokumenty i sprawozdania Komisji, a także najnowsze metaanalizy dotyczące sprawozdań naukowych i badań w tym obszarze):

rynek wewnętrzny: na tym etapie z pewnością stwierdzić można tylko jedno: nieskoordynowane zmiany czasu między państwami członkowskimi byłyby ze szkodą dla rynku wewnętrznego z powodu wyższych kosztów dla handlu transgranicznego, niedogodności w transporcie, komunikacji i podróży, a także niższą wydajność na rynku wewnętrznym towarów i usług;
energia: badania były jednym z głównych czynników wpływających na obecne ustalenia. Wynika z nich jednak, że ogólny efekt oszczędności energii w sezonie letnim jest marginalny. Wyniki są też zmienne w zależności od takich czynników jak położenie geograficzne;
zdrowie: szacuje się, że ustalenia dotyczące czasu letniego mają pozytywny wpływ polegający na większej ilości zajęć rekreacyjnych na świeżym powietrzu. Z drugiej strony wyniki badaniach chronobiologicznych wskazują na to, że wpływ na rytm biologiczny człowieka może być większy niż początkowo przypuszczano. Dowody jeśli chodzi o ogólne skutki zdrowotne (tj. bilans zakładanych pozytywnych i negatywnych skutków) nie są jednoznaczne;
bezpieczeństwo drogowe: jeśli chodzi o związek między ustaleniami dotyczącymi czasu letniego a wypadkami drogowymi dowody nie są niejednoznaczne. W zasadzie niedostateczna ilość snu w okresie wiosennym może zwiększać ryzyko wypadków. Jednocześnie uważa się, że wydłużenie czasu dostępności światła dziennego w lecie ma pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Trudno jest jednak jednoznacznie określić wpływ ustaleń dotyczących czasu letniego na wskaźnik wypadków w porównaniu do innych czynników;
rolnictwo: wydaje się, że z powodu stosowania nowego sprzętu, sztucznego oświetlenia i zautomatyzowanych technologii wcześniejsze obawy związane z zakłóceniem rytmu biologicznego zwierząt i zmianą harmonogramów udoju przez zmianę czasu w dużym stopniu już nie istnieją. Dodatkowa godzina światła dziennego w okresie letnim może być również zaletą, jako że umożliwia wydłużenie godzin pracy na wolnym powietrzu, takich jak praca w polu czy zbiory.

Komisja regularnie otrzymuje od obywateli informacje zwrotne w kwestii czasu letniego. Często odnoszą się one do tego, co postrzega się jako negatywne skutki dla zdrowia w związku ze skróceniem czasu snu i do innych rodzajów negatywnych konsekwencji. Niektórzy uważają jednak, że obecny system należy utrzymać, gdyż ich zdaniem jego efekty są pozytywne.

Kilka państw członkowskich skierowało ostatnio do Komisji pisma dotyczące kwestii czasu letniego. Finlandia zwróciła się w nich z wnioskiem o zaprzestanie zmiany czasu dwa razy do roku, a Litwa zwróciła się o przegląd obecnego systemu w celu uwzględnienia różnic regionalnych i geograficznych.

W lutym 2018 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której zwrócił się do Komisji o przeprowadzenie wnikliwej oceny dyrektywy oraz w razie konieczności do przedłożenia wniosku dotyczącego jej przeglądu. W rezolucji potwierdzono jednocześnie, że „zasadnicze znaczenie ma utrzymanie jednolitego systemu czasu w UE nawet po zniesieniu zmiany czasu dwa razy w roku”.

Dalsze działania

Z dostępnych informacji wynika, że wspólne przepisy UE w tej dziedzinie mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Tezę tę popiera też Parlament Europejski, który w swojej rezolucji stwierdził, że utrzymanie jednolitego unijnego systemu czasu ma zasadnicze znaczenie.

W odpowiedzi na rezolucję Parlamentu Europejskiego Komisja zobowiązała się zatem przeprowadzić ocenę istniejących dwóch głównych wariantów polityki, aby zapewnić taki zharmonizowany system. Można zatem:

utrzymać obecne ustalenia dotyczące czasu letniego w UE, zgodnie z dyrektywą 2000/84/WE lub
zaprzestać we wszystkich państw członkowskich aktualnie stosowanej dwa razy w roku zmiany czasu i zakazać okresowych zmian; również w tym przypadku nie miałoby to wpływu na wybór strefy czasowej, a poszczególne państwa członkowskie podejmowałyby ostatecznie decyzję o przyjęciu na stałe czasu letniego lub zimowego (lub innego).

Kontakt

move-summertime@ec.europa.eu

Powiązane strony:

A.J.
Zespół e-prawnik.pl