Europejskie partie polityczne i europejskie fundacje polityczne z większymi uprawnieniami?

Czego dotyczy rządowy projekt ustawy o europejskich partiach i fundacjach politycznych?

Przyjęty przez Radę Ministrów, przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości, projekt ustawy o europejskiej partii politycznej i europejskiej fundacji politycznej. To dostosowanie polskiego prawa do regulacji Unii Europejskiej.

Projekt ustawy wprowadza rozwiązania dotyczące europejskich partii politycznych (EPP) i europejskich fundacji politycznych (EFP) mających siedziby w Polsce, tak aby zapewnić skuteczne stosowanie rozporządzenia unijnego nr 1141/2014 w sprawie statusu i finansowania EPP i EFP.

Czym będą wspomniane organizacje?

Europejskie partie polityczne to ugrupowania, które realizują program polityczny na szczeblu europejskim i zrzeszają partie krajowe. Zgodnie z traktatami wspólnotowymi powinny być ważnym czynnikiem integracji, a także przyczyniać się do kształtowania świadomości europejskiej i wyrażania woli politycznej obywateli państw UE. 

Z kolei europejskie fundacje polityczne to organizacje, które wspierają i uzupełniają cele europejskich partii - obserwują i analizują debaty poświęcone zagadnieniom europejskim, organizują seminaria, szkolenia czy konferencje. Europejska fundacja polityczna to zatem organizacja powiązana z europejską partią polityczną, wspierającą i uzupełniającą jej cele. Fundacja obserwuje i analizuje debaty poświęcone zagadnieniom europejskim oraz prowadzi działania związane z europejską polityką publiczną (organizuje seminaria, szkolenia, konferencje i sporządza analizy).

Jedne i drugie muszą być zarejestrowane przez Urząd ds. Europejskich Partii Politycznych i Europejskich Fundacji Politycznych, działający przy Parlamencie Europejskim.

Czemu mają służyć proponowane zmiany?

Obecnie status europejskiej partii politycznej ma 12 ugrupowań, natomiast status europejskiej fundacji politycznej – 11 organizacji. Żadna z tych partii i fundacji nie ma swojej siedziby w Polsce. Zgodnie z unijnym rozporządzeniem, wszystkie kraje UE powinny być jednak przygotowane pod względem prawnym na taką ewentualność, tak by europejskie partie i fundacje miały swobodę wyboru swojej siedziby.

Przyjęty przez rząd projekt ustawy spełnia to zadanie. Zawiera m.in. regulacje dotyczące powstawania oraz likwidacji europejskich partii i fundacji z siedzibą w Polsce, a także spełniania przez nie wymogów polskiego prawa. Określa też kompetencje polskich sądów (sądu prowadzącego ewidencję partii politycznych oraz sądu rejestrowego) wobec europejskich partii i fundacji. W propozycji rządowej przewidziano zatem przepisy prawne, które będą miały zastosowanie do europejskich partii politycznych i europejskich fundacji politycznych, mających siedziby w Polsce. Zawarto także regulacje dotyczące powstawania i likwidacji EPP i EFP, a także powstawania EFP z przekształcenia podmiotów krajowych. Uregulowano procedurę wydawania zaświadczenia potwierdzającego, że EPP i EFP z siedzibami w Polsce spełniają wymogi polskiego prawa. Określono również zadania sądu rejestrowego i sądu prowadzącego ewidencję partii politycznych oraz środki nadzoru nad EPP i EFP.

Ze względu na ograniczoną liczbę europejskich partii politycznych oraz europejskich fundacji politycznych uznawanych przez Unię Europejską oraz fakt, że zdecydowana większość z nich ma swoje siedziby w bezpośrednim sąsiedztwie Parlamentu Europejskiego (co przypuszczalnie będzie dotyczyć także podmiotów rejestrowanych w przyszłości) – projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na sektor finansów publicznych. 

Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl