Odpady i odpady opakowaniowe do recyklingu

Do roku 2030 co najmniej 70% masy odpadów komunalnych (odpady z gospodarstw domowych i małych firm) powinno być kierowane do recyklingu i ponownego użycia (po odpowiednim przygotowaniu: oczyszczeniu, naprawie) - uważają posłowie. Komisja Europejska proponowała 65%.

W przypadku materiałów opakowaniowych takich jak papier i tektury, tworzywa sztuczne, szkło, metal i drewno, posłowie proponują osiągniecie recyklingu na poziomie 80% do roku 2030. Dla każdego z tych materiału wyznaczają też cele pośrednie, które powinny być osiągnięte do 2025 roku.

Dane zebrane przez Eurostat wskazują, że w 2014 roku 44% wszystkich odpadów komunalnych w UE podlegało recyklingowi lub kompostowaniu. W 2004 było to zaledwie 31%. Do 2020 ponad 50% odpadów w państwach członkowskich UE powinno trafiać do recyklingu lub kompostowania.

"Zdecydowaliśmy się przywrócić ambitne pułapy docelowe w recyklingu i składowania odpadów zgodnie z tym, co zaproponowała pierwotnie Komisja w 2014 roku” - oznajmiła sprawozdawczyni Simona Bonafè (S&D, Włochy).

"Zapotrzebowanie gospodarki światowej na surowce może wzrosnąć o dalsze 50% w ciągu następnych 15 lat. W celu odwrócenia tej tendencji, musimy przyjąć model rozwój o obiegu zamkniętym, który utrzymuje surowce i ich wartość w obiegu. To jedyne rozwiązanie, które jest w stanie pogodzić zrównoważony rozwój i wzrost gospodarczy" - powiedziała.

"Ponowne wykorzystanie materiałów, recykling i odzysk stają się kluczowymi słowami, wokół których powinien być zbudowany nowy paradygmat promocji zrównoważonego rozwoju, innowacji i konkurencyjności, tak żeby odpady przestały być problemem, a stały się zasobem", dodała posłanka.

Składowanie na wysypiskach ograniczone

Projekt przepisów zakłada ograniczenie do 10% masy odpadów komunalnych przeznaczanych do składowania najpóźniej do 2030 r. Posłowie proponują większą redukcję, do 5%, ale z możliwością przedłużenia okres dostosowawczego o pięć lat w państwach członkowskich, w których w 2013 ponad 65% odpadów komunalnych trafiało na wysypiska. Państwa, które szczególnie tego potrzebują, mają więc dostać więcej czasu na wprowadzenie zmian.

Ukrócić marnotrawstwo żywności

Marnotrawstwo żywności w UE szacuje się na około 89 mln ton (czyli 180 kg na mieszkańca) rocznie. Posłowie PE chcą zredukowania dopuszczalnego w UE pułapu odpadów żywnościowe o 30% do roku 2025 i o 50% do roku 2030 w w stosunku do poziomu z 2014. Opowiadają się za przyjęciem takich samych pułapów docelowych w odniesieniu do odpadów wyrzucanych do morza.

Marnotrawstwo żywności w Unii Europejskiej to problem etyczny, ekonomiczny i ekologiczny. Edukacja konsumencka jest kluczowym obszarem, w którym potrzeba wspólnego wysiłku, żeby ograniczyć marnotrawstwo. Potrzebna jest skoordynowana ustawodawcza odpowiedź na poziomie UE i państw członkowskich, która weźmie pod uwagę przepisy dotyczące marnotrawstwa, bezpieczeństwa żywności i informacji, ale też pewne aspekty gospodarki, badań i innowacji, środowiska, rolnictwa, edukacji i polityki społecznej. 

Następny etap prawodawczy

Cztery przyjęte przez PE sprawozdania są elementem reformy na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Należy je traktować jako stanowiska negocjacyjne Parlamentu Europejskiego na negocjacje z Radą UE (skupiającą ministrów z państwa członkowskich). Wcześniej Rada musi ma przyjąć swoje stanowisko. 

Gospodarowanie odpadami - w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym 

Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów i lepsze nimi gospodarowanie mogłoby przynieść korzyści dla środowiska, klimatu, ochrony zdrowia ludzi i gospodarki.Cztery nowelizacje dyrektyw przedłożone przez Komisję Europejską są częścią reformy, która ma przyspieszyć w Unii przejście do modelu gospodarki o obiegu zamkniętym (zwanej też angielskiego „gospodarką cyrkularną”).  

Wedle danych z 2014 roku, Austria, Belgia, Dania, Niemcy, Holandia i Szwecja praktycznie w ogóle nie kierują już odpadów komunalnych na wysypiska. Zupełnie inaczej jest na Cyprze, w Chorwacji, Grecji, na Łotwie i Malcie, gdzie na wysypiska trafia ponad trzy czwarte ich odpadów komunalnych. 

Chociaż zarządzanie odpadami w UE bardzo się poprawiło w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, prawie jedna trzecia odpadów komunalnych wciąż wysyłana jest na wysypiska, a mniej niż połowa jest podawana recyklingowi lub kompostowaniu. Różnice między państw członkowskimi są bardzo znaczne. 

Nowelizowane przepisy określają nowe pułapy docelowe w zakresie ponownego wykorzystania, recyklingu i składowania odpadów.  Zaostrzeniu ulegną przepisy UE w sprawie zapobiegania powstawaniu odpadów i rozszerzonej odpowiedzialności producentów, doprecyzowują definicje, metody obliczeniowe i obowiązek sprawozdawczości dla pułapów docelowych.