Jaki jest budżet 2018?

Ustawa budżetowa określa roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów państwa na 2018 rok.

Budżet 2018 – prospołeczny i prorozwojowy

Przyjęta przez Parlament ustawa budżetowa na rok 2018 przewiduje m.in. wzrost PKB o 3,8%, inflację na poziomie 2,3% oraz deficyt nieprzekraczający 41,5 mld zł. Bezpieczne finansowanie wszystkich wydatków państwa będzie możliwe dzięki dalszemu uszczelnianiu systemu podatkowego. Budżet gwarantuje realizację programów socjalnych (np. Rodzina 500+) oraz dalszy rozwój gospodarczy.

„Budżet na rok 2018 to budżet wymagający i ambitny, ale przede wszystkim oparty na idei solidarności społecznej. Podjęte pod kierownictwem premiera Mateusza Morawieckiego działania odbudowujące dochody podatkowe i uszczelniające system podatkowy dają gwarancję bezpiecznej realizacji wszystkich programów prospołecznych i prorozwojowych rządu. Czujemy się zobowiązani do poprawy sytuacji ekonomicznej polskich rodzin i równocześnie wspieramy dalszy wzrost gospodarki" – powiedziała minister finansów prof. Teresa Czerwińska.

Budżet na rok 2018 zakłada, że dochody państwa w przyszłym roku wyniosą 355,7 mld zł, a wydatki nie będą wyższe niż 397,2 mld zł. W efekcie deficyt ma nie przekroczyć 41,5 mld zł. Ustawa budżetowa przewiduje również wzrost PKB o 3,8% i 2,3% inflację, a także nominalny wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej o 6,3% i spożycia prywatnego o 5,9% oraz spadek bezrobocia do 6,4%.

W budżecie zagwarantowano środki m.in. na cele społeczne

Po stronie wydatkowej budżetu państwa zabezpieczono środki zarówno na kontynuację dotychczasowych, priorytetowych działań rządu, jak również na realizację nowych zadań. Zapewniono m.in. kontynuację finansowania programu "Rodzina 500 plus" i rewaloryzacji emerytur i rent z 2017 roku. Uwzględniono także m.in. skutki wynikające z:

• obniżenia wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn;
• waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2018 r. na poziomie 102,7 proc.;
• wzrostu wydatków przeznaczanych na finansowanie potrzeb obronnych Polski;
• kontynuacji zadań restrukturyzacyjnych w sektorze górnictwa węgla kamiennego;
• dofinansowania do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych dla osób, które ukończyły 75. rok życia,
• finansowania zadań w obszarze mieszkalnictwa, w tym pakietu „Mieszkanie Plus";
• finansowania Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2017-2020;
• dalsze podwyższenie tzw. kwoty wolnej.

Prospołeczny budżet gwarantuje finansowanie kluczowych programów PiS 

- "Uchwalony przez Sejm budżet jest bardzo dobry i bezpieczny. Powstał w korzystnej sytuacji, związanej ze wzrostem gospodarczym. Gwarantuje realizację wszystkich naszych działań, w tym programu „Rodzina 500 plus”, programu „Za życiem” czy środowiskowych domów samopomocy" – stwierdziła Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. 

Przyjęte w projekcie do ustawy budżetowej wskaźniki przewidują wzrost PKB (ze 103,6% do 103,8%), wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto  gospodarce narodowej (z 4243 zł do 4443 zł), a także wzrost przeciętnego zatrudnienia w gospodarce narodowej (z 10 mln 374 tys. etatów do 10 mln 457 tys. etatów). 

Jednocześnie spodziewany jest spadek liczby osób bezrobotnych z 1mln 155 tys. osób do 1 mln 27 tys. osób oraz spadek bezrobocia rejestrowanego z 7,2% (przewidywane wykonanie w 2017 roku na koniec okresu) do 6,4%. 

- „To kolejny prospołeczny budżet, gwarantujący pełne finansowanie kluczowych programów Prawa i Sprawiedliwości”  – zauważyła minister Elżbieta Rafalska. 

Więcej pieniędzy na 500+ i instytucje opieki dla najmłodszych 

Podczas gdy w ustawie budżetowej na 2017 rok na program „Rodzina 500 plus” zostały przeznaczone 23 mld 167 tys. zł, a po nowelizacji ustawy budżetowej na ubiegły rok – 24 mld 430 tys. zł, finansowanie programu „Rodzina 500 plus” w 2018 roku wyniesie 24 mld 479 tys. zł. Oznacza to, że wzrośnie o 1,3 mld zł w stosunku do ustawy budżetowej na 2017 rok i o 49 mln zł w stosunku do nowelizacji ubiegłorocznego budżetu. 

W 2018 roku wzrośnie również finansowanie rozwoju sieci instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. W ubiegłorocznej ustawie budżetowej przeznaczono na realizację tego zadania 151 mln złotych. Tegoroczny budżet przewiduje wydatki na poziomie 250 mln złotych. Co ważne, do tej kwoty należy doliczyć 200 mln zł z Funduszu Pracy. Wzrost wydatków na rozwój sieci instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 wynosi więc 299 mln złotych. 

W ustawie budżetowej na 2018 rok na świadczenia rodzinne przeznaczono 12,813 mld zł. Co ważne, w budżetach wojewodów na koordynację świadczeń rodzinnych i świadczenia 500+ – w związku z przeniesieniem realizacji zadania od marszałków województw – ujęto dodatkowo kwotę 39,6 mln zł. 

Środki na pomoc społeczną 

Na realizację zadań z pomocy społecznej w budżetach wojewodów w ustawie budżetowej na rok 2017 została ujęta kwota 3,460 mld zł. Z kolei w ustawie na 2018 rok zaplanowano wydatki na poziomie 3,652 mld zł. Oznacza to wzrost wydatków o 192 mln zł przy jednoczesnym spadku liczby osób korzystających z świadczeń pomocy społecznej. 

Wzrost planu wydatków budżetów wojewodów na 2018 rok w stosunku do planu z 2017 roku wynika z podwyższenia od 1 stycznia 2018 roku poziomu średniej miesięcznej wojewódzkiej kwoty dotacji na jednego uczestnika środowiskowego domu samopomocy (82 mln zł). Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, w roku 2018 kwota dotacji na jednego uczestnika ŚDS wynosi 230% kryterium dochodowego przysługującego osobie samotnie gospodarującej. Tym samym od 1 stycznia 2018 roku kwota dotacji na jednego uczestnika ŚDS wynosi 1.458,2 zł miesięcznie (o 190,2 zł na 1 uczestnika w miesiącu więcej niż w 2017 roku). 

Dodatkowo w budżetach wojewodów w stosunku do poprzedniego roku zwiększono o 110 mln zł środki na zasiłki stałe i składki na ubezpieczenia zdrowotne za osoby korzystające ze świadczeń pomocy społecznej.

Uzupełnieniem środków ujętych w budżetach wojewodów są środki rezerw celowych, które w 2017 roku wynosiły 1,199 mld zł, a w 2018 roku stanowią kwotę 1,054 mld zł. Łączne wydatki na pomoc społeczną wzrosły w roku 2018 o kwotę 47 mln zł. 

Finansowanie programu „Za życiem” 

Na realizację programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” w 2018 roku zaplanowano środki w wysokości 624 mln zł (w 2017 roku było to 511 mln zł), w tym w ramach rezerw celowych budżetu państwa zabezpieczono kwotę 324 tys. zł (w 2017 roku: 173 mln zł). 

Kwota na realizację zadania ujęta została głównie w rezerwie celowej pn. "Środki na realizację programu kompleksowego wsparcia dla rodzin "Za życiem" ustanowionego na podstawie ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem"", z wyłączeniem art. 10 tej ustawy oraz w odrębnych rezerwach celowych związanych z zadaniami wynikającymi z priorytetów programu. 

W porównaniu do roku 2017 wydatki zaplanowane w budżecie państwa wzrosły o 151 mln zł. Pozostałe wydatki na program będą finansowane w ramach planów finansowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Funduszu Pracy, Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ustawa budżetowa na rok 2018 w skrócie

Minister finansów Teresa Czerwińska podkreśliła podczas prac w Senacie, że budżet na 2018 r. musiał pogodzić 2 kwestie – z jednej strony zapewnić niezbędną stabilność finansów publicznych, a z drugiej realizację reform. Zapewniła też, że budżet spełnia kryteria wynikające ze stabilizującej reguły wydatkowej oraz kryteria w zakresie deficytu sektora finansów według metodologii unijnej. Poinformowała, że prognozowany deficyt sektora finansów publicznych według metodologii unijnej to 2,7% PKB, natomiast w odniesieniu do progowej wartości – 3% PKB.

Ustawa przewiduje dochody budżetu państwa w 2018 r. w wysokości 355 705 405 tys. zł, wydatki ‒ 397 197 405 tys. zł, a maksymalny deficyt nie większy niż 41 492 000 tys. mld zł. Na dochody składają się dochody podatkowe w wysokości 331,7 mld zł, w tym z tytułu podatku VAT – 166 mld zł, podatku akcyzowego – 70 mld zł, podatku PIT – 55,5 mld zł, podatku CIT – 32,4 mld zł, podatku od niektórych instytucji finansowych – 4,6 mld zł. Dochody niepodatkowe maja wynieść ok. 30 mld zł. Będą niższe od tych w 2017 r. z powodu prognozowanego braku wypłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego, a także z uwagi na przyjętą przez spółki, w których dominujący udział ma Skarb Państwa, politykę dywidendową, nastawioną bardziej na inwestowanie środków, a mniej na ich wypłatę w postaci dywidend.

Zakładany wzrost gospodarczy ma wynieść 3,8%, a średnioroczna inflacja 2,3%. Jak podkreśliła minister finansów, podstawowym czynnikiem wzrostu pozostaje popyt krajowy, w tym popyt konsumpcyjny gospodarstw domowych. Dodatkowym wsparciem potencjalnego wzrostu polskiej gospodarki będzie prognozowany dalszy spadek stopy bezrobocia równowagi, który będzie łagodzić wpływ negatywnych tendencji demograficznych.

Deficyt sektora finansów publicznych zaplanowano na poziomie 2,7% PKB. Przewidywane jest zwiększenie przeciętnego rocznego funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz wzrost wysokości emerytur i rent o 6,3% oraz wzrost spożycia prywatnego w ujęciu nominalnym o 5,9%.Dochody budżetu środków europejskich wyniosą 64 782 842 tys. zł, wydatki 80 243 000 tys. zł. W planowanym budżecie przewidziano m.in. środki na kontynuację dotychczasowych, priorytetowych działań rządu, m.in. na finansowanie programu „Rodzina 500 +” (ponad 24 mld zł). Uwzględniono także skutki obniżenia wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn (ok. 9 mld zł),waloryzacji emerytur i rent od 1 marca 2018 r. na poziomie 102,7% (5,4 mld zł), zwiększenia nakładów na obronę narodową (4 mld zł), dofinansowania do bezpłatnych leków dla osób, które ukończyły 75 lat, oraz dalszego podwyższania tzw. kwoty wolnej od podatku.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl