KE powinna nakładać sankcje na państwa, które nie implementują unijnych przepisów

"Skuteczność polityk Unii Europejskiej zależy w znaczniej mierze od ich wdrażania na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, dlatego też przestrzeganie prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie musi podlegać rygorystycznej kontroli" - przekonywała autorka sprawozdania, posłanka Lidia Joanna GERINGER DE OEDENBERG (PSE, PL), przedstawiając swoje sprawozdanie na forum Parlamentu. "Zapowiadana przez Komisję w komunikacie z 5 września 2007 r. poprawa dotychczasowych metod pracy mająca na celu sprawniejsze zarządzanie postępowaniami, spotkała się z poparciem większości Parlamentu. Istnieje jednak obawa, iż nowa procedura przewidująca odesłanie do danego państwa członkowskiego odpowiedzialnego in primis za niewłaściwe stosowanie prawa wspólnotowego skarg otrzymanych przez Komisję, może prowadzić do zmniejszenia jej odpowiedzialności instytucjonalnej jako strażniczki traktatów" - przestrzegała posłanka Geringer de Oedenberg i uznała za konieczne, by Komisja przedstawiła Parlamentowi wstępne sprawozdanie dotyczące rezultatów osiągniętych w pierwszych sześciu miesiącach trwania projektu pilotażowego, który rozpoczął się 15 kwietnia tego roku, z udziałem 15 państw członkowskich. "Ponadto Komisja będąc często ostateczną instytucją, do której obywatele mogą zgłosić przypadki niewłaściwego stosowania prawa, powinna rejestrować jako skargę wszelką korespondencję potencjalnie informującą o przypadkach łamania" - powiedziała autorka sprawozdania.

Sprawozdanie z kontroli stosowania prawa wspólnotowego w 2006 r.

Całkowita liczba postępowań w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego wszczętych przez Komisję zmniejszyła się nieznacznie z 2653 przypadków w 2005 r. do 2518 w 2006 r. Zmniejszyła się także nieznacznie lista zarejestrowanych skarg, z 1154 w 2005 r. do 1049. Skargi stanowiły 41,7 % całkowitej liczby naruszeń przepisów wykrytych w 2006 r. Jeżeli chodzi o państwa UE 25, liczba postępowań w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego wszczętych przez Komisję na podstawie własnych dochodzeń wzrosła z 433 w 2005 r. do 565 w 2006 r. (tj. o 24 %).

Liczba postępowań wszczętych w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia środków transpozycji w odniesieniu do UE 25 zmniejszyła się o 16 % w porównaniu do 2005 r., z 1079 do 904. Zmiana ta wynika z dwóch czynników: zmniejszenia się liczby dyrektyw o ostatecznym terminie transpozycji w tym roku ze 123 w 2005 r. do 108 oraz bardziej terminowego zgłaszania środków transpozycji przez państwa członkowskie. Czas niezbędny do rozpatrzenia wszystkich przypadków naruszeń w okresie od 1999 r. do 2005 r., liczony od rejestracji przypadku we wskazanym terminie do wniesienia skargi do Trybunału Sprawiedliwości na mocy art. 226 TWE, wynosił średnio 20,5 miesiąca, w porównaniu do 24 miesięcy w latach 1999-2002.

Stanowisko Parlamentu

Parlament wyraża poważne obawy, że nowa metoda pracy przewidująca odesłanie do danego państwa członkowskiego (odpowiedzialnego za niewłaściwe stosowanie prawa wspólnotowego) skarg otrzymanych przez Komisję, może prowadzić do zmniejszenia jej odpowiedzialności instytucjonalnej jako "strażniczki traktatów" czuwającej nad stosowaniem prawa wspólnotowego.

Parlament jest zaniepokojony znaczącym wzrostem przypadków naruszeń wynikających z utrzymującego się nieprzestrzegania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości. Utrzymuje się problem niedotrzymywania przez państwa członkowskie terminu transpozycji dyrektyw, dlatego posłowie zwrócili się do Komisji z prośbą o przedstawienie listy dyrektyw o najniższym wskaźniku wdrożenia oraz bardziej rygorystycznego stosowania artykułu 228 Traktatu.

Parlament wzywa Komisję do dokładnego monitorowania transpozycji dyrektyw, których celem jest zapobieganie dyskryminacji na tle rasowym oraz na rynku pracy oraz zgodności z ich postanowieniami ustawodawstwa państw członkowskich. KE powinna wszczynać postępowania w sprawie naruszenia przepisów przeciwko krajom, które nie respektują zobowiązań dotyczących pełnej i jak najszybszej transpozycji tych dyrektyw.

Parlament uważa, że wszelka korespondencja potencjalnie informująca o przypadkach łamania prawa wspólnotowego powinna być rejestrowana jako skarga, (chyba że dotyczy ona wyjątkowych okoliczności). Zdaniem posłów głównymi problemami związanymi z procedurą w sprawie naruszenia są długotrwałe postępowania, które ciągną się ponad 20 miesięcy zanim skarga zostanie wniesiona do Trybunału Sprawiedliwości. Komisja powinna poczynić starania w celu skrócenia długich terminów rozpatrywania skarg czy petycji.

Posłowie zwracają uwagę na niewystarczający poziom współpracy sądów krajowych z Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Sądy w większości państw członkowskich wciąż niechętnie stosują zasadę pierwszeństwa prawa wspólnotowego. Posłowie podkreślają bardzo istotną rolę, jaką w poprawnym stosowaniu prawa wspólnotowego odgrywa mechanizm zapytań wstępnych. PE popiera inicjatywę dodatkowych szkoleń dla sędziów krajowych, przedstawicieli zawodów prawniczych i urzędników krajowych organów administracji w zakresie prawa wspólnotowego.

Kontekst

Komisja Europejska jako "strażniczka Traktatów" jest zobowiązana czuwać nad tym, aby prawo wspólnotowe było właściwie wdrażane i przestrzegane w państwach członkowskich. Komisja może wszczynać postępowania przeciwko państwu, które nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z przynależności do Unii Europejskiej. Komisja może wszcząć postępowanie z własnej inicjatywy lub na skutek skargi złożonej przez obywatela lub inne państwo członkowskie do Komisji, wskutek petycji złożonej przez obywatela do Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego lub wskutek interwencji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Postępowanie może zakończyć się rozwiązaniem polubownym lub, jeżeli nie jest ono możliwe, wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który w dalszym postępowaniu może również nałożyć karę pieniężną na państwo członkowskie.

Lidia Joanna GERINGER DE OEDENBERG (PSE, PL)