Parlament przyjął "dyrektywę ws. powrotu imigrantów"

Posłowie poparli poprawki kompromisowe przedstawione przez grupę EPP-ED. Odrzucono poprawki przygotowane przez grupy PSE, Zielonych i GUE/NGL, które wprowadzały korzystniejsze regulacje dla osób, których miałby dotyczyć nakaz deportacji. Również złożone przez dwie grupy poprawki zakładające odrzucenie dyrektywy nie spotkały się z przychylnością posłów.

Główny cel dyrektywy: zachęcić do dobrowolnych powrotów

Dyrektywa w sprawie powrotu imigrantów określa zasady wydalania nielegalnych imigrantów z terenu UE. Według propozycji, procedura odsyłania imigrantów ma przebiegać dwuetapowo. W pierwszym etapie, natychmiast po wydaniu decyzji o deportacji, rozpocznie się okres, kiedy imigranci będą mogli dobrowolnie wyjechać z Unii. Według dyrektywy, czas przeznaczony na dobrowolny  wyjazd wynosi od 7 do 30 dni. Jeśli imigranci nie skorzystają z możliwości dobrowolnego wyjazdu, zostanie wydany nakaz ich deportacji. Jeżeli, już po wydaniu przez sąd nakazu deportacji, zachodzi podejrzenie, że imigrant planuje ucieczkę, może on zostać zatrzymany.

Nakazy zatrzymania tymczasowego wydawane są przez organy administracyjne lub sądowe. W przypadku wydania przez organy administracyjne nakazu tymczasowego zatrzymania podlega on rewizji przeprowadzanej przez organy sądowe w ciągu 48 godzin od momentu, w którym nastąpiło tymczasowe zatrzymanie (propozycja Komisji wynosiła 72 godz.)

Areszt do 6 miesięcy, z możliwością przedłużenia do 18 miesięcy.

Obecnie cześć państw członkowskich nie określa maksymalnego czasu przetrzymywania imigrantów w areszcie. Dyrektywa reguluje tą sytuację. Według przyjętego tekstu okres przetrzymywania w areszcie ma wynosić maksymalnie 6 miesięcy, ale w wyjątkowych sytuacjach może on być przedłużony do 18 miesięcy. Ponadto, dyrektywa gwarantuje zachowanie podstawowych warunków życia, w tym prawo do opieki zdrowotnej i edukacji dla dzieci oraz  ogranicza użycie środków przymusu i wprowadza dla deportowanych szereg gwarancji prawnych i zachęt, których celem jest uniknięcie samowolnych i masowych wypędzeń.

Zakaz wjazdu do Unii

Zakaz wjazdu do Unii dla osób deportowanych będzie wynosił 5 lat. Jeśli osoba została deportowana z krajów członkowskich po okresie, który przysługiwał jej na wyjazd dobrowolny, przez 5 lat będzie miała zakaz wjazdu do Unii Europejskiej. W wypadku, gdy zachodzi podejrzenie zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego okres ten może zostać wydłużony.

Dzieci i rodziny zatrzymywane wyłącznie "w ostateczności"

Tymczasowe zatrzymywanie dzieci z rodzinami stosowane będzie wyłącznie w ostateczności i przez możliwie jak najkrótszy okres. Dzieci przebywające bez opiekuna mogą zostać deportowane tylko wtedy, jeśli mogą powrócić do swoich rodzin lub ich państwa zapewnią im odpowiednie traktowanie.

Sytuacje pilne

Wprowadzona przez Radę poprawka ustala większą swobodę dla organów administracyjnych w wypadku sytuacji wyjątkowych. Jeżeli z powodu wyjątkowo dużej liczby obywateli państwa trzeciego podlegających wydaleniu ośrodki detencyjne państwa członkowskiego lub jego kadra administracyjna lub sądowa są w nieprzewidziany sposób obciążone, to takie państwo członkowskie może na czas trwania tej wyjątkowej sytuacji dopuścić dłuższe terminy weryfikacji sądowej. Co więcej, deportując imigrantów państwa członkowskie muszą brać pod uwagę sytuacje w krajach pochodzenia. Zgodnie z zasadą non-refoulement, nie można wydalić obcokrajowca do państwa, w którym jego życie mogłoby być zagrożone. W przyszłości Parlament Europejski wraz z Radą przygotują listę krajów uważanych za "bezpieczne".

Pomoc prawna dla imigrantów

Dyrektywa przewiduje bezpłatną pomoc prawną dla nielegalnych imigrantów, którzy nie posiadają zasobów finansowych, zgodną z odpowiednim prawodawstwem narodowym lub zasadami stosowania takiej pomocy" oraz zgodnie z dyrektywą z 2005 w sprawie pomocy dla osób szukających azylu. Fundusz przeznaczony na powroty w latach 2008-2013, wynoszący 676 milionów euro, może być wykorzystany na zapewnienie pomocy prawnej.

W ciągu 24 miesięcy od dnia opublikowania dyrektywy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jej zapisy muszą zostać przeniesione do porządku prawnego państw członkowskich. Ministrowie państw UE muszą oficjalnie zaakceptować uzgodniony tekst na posiedzeniu w lipcu.

Manfred WEBER (EPP-ED, DE)

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska