Nowe przepisy przeciwdziałające zatorom płatniczym?

Ministerstwo Rozwoju i Technologii nowelizuje przepisy przeciwdziałające zatorom płatniczym...

Resort rozwoju i technologii, po analizie dwuletniego okresu funkcjonowania ustawy antyzatorowej i w odpowiedzi na głosy przedsiębiorców, przygotował projekt nowelizacji tej ustawy. Proponowane zmiany mają lepiej chronić firmy sektora MŚP przed opóźnieniami płatniczymi, często ze strony podmiotów silniejszych finansowo. Większa elastyczność w stosowaniu sankcji pozwoli Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na skuteczne karanie firm, które faktycznie winne są zatorom płatniczym i powodują zaburzenia płynności finansowej u kontrahentów. Projekt nowelizacji trafia do uzgodnień i konsultacji.

W Ministerstwie Rozwoju i Technologii jedną z podstawowych zasad stanowienia prawa dla przedsiębiorców jest korzystanie z mechanizmów okresowej ewaluacji, które pozwalają doskonalić opracowane przepisy w oparciu o praktykę ich stosowania. Zaproponowane w nowelizacji zmiany dotyczą w głównej mierze uelastycznienia obowiązków sprawozdawczych, poprawy efektywności postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, jak również uelastycznienia zasad nakładania kar.

- "Decyzja o nowelizacji ustawy antyzatorowej wynika – w pierwszej kolejności – z naszych analiz, przeprowadzonych w związku z oceną skutków regulacji ex post. Wsłuchaliśmy się także w postulaty różnych podmiotów, w tym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który realizuje na podstawie ustawy antyzatorowej ważne zadania związane z postępowaniami antyzatorowymi. Chcemy, by regulacja była spójna, bardziej efektywna i elastyczna niż obecnie. Ale również, by nie przytłaczała przedsiębiorców wynikającymi z jej zapisów obowiązkami" – tłumaczył Mariusz Jerzy Golecki, wiceminister rozwoju i technologii.

Nowelizacja zakłada m.in. wprowadzenie instytucji tzw. wezwań miękkich. To rozwiązanie stosowane dotąd z powodzeniem w sprawach dotyczących praw konsumentów. Prezes UOKiK, zamiast sięgać od razu po sankcje finansowe, będzie mógł w pierwszej kolejności zwrócić uwagę przedsiębiorcy na obserwowane u niego nieprawidłowości w regulowaniu zobowiązań.

- "Stosowanie tego typu metod behawioralnych zwiększa efektywność regulacji. Chcemy tym samym zaprezentować nowoczesne podejście administracji, które bardziej stawia na elastyczność i logikę w działaniu niż biurokrację" – dodał Mariusz Jerzy Golecki.

Zdaniem wiceministra Goleckiego nowelizacja będzie miała szczególnie korzystny wpływ na MŚP.

- "Zwiększenie efektywności postępowań prezesa UOKiK i regulacje dotyczące cesji wierzytelności powinny motywująco wpłynąć na terminowe regulowanie zobowiązań przez dużych przedsiębiorców wobec małych i średnich firm" – dodał Golecki.

Rozpoczynające się dziś uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje społeczne projektu potrwają 30 dni.

Najważniejsze zmiany dotyczące obowiązków sprawozdawczych

Projektowana nowelizacja zwalnia z obowiązku sprawozdawczego: 

• spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych,
• publiczne podmioty lecznicze i podmioty lecznicze w formie spółek kapitałowych utworzonych przez skarb państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,

Wprowadza wydłużenie terminu na złożenie sprawozdania z 31 stycznia na 30 kwietnia.

Nowe przepisy wyłączą ze sprawozdań świadczenia: z transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przedawnione, pomiędzy spółkami w ramach jednej grupy kapitałowej.

Nastąpi zmiana sposobu sprawozdawania świadczeń spełnionych i otrzymanych – wartości świadczeń pieniężnych spełnionych/otrzymanych będą wykazywane w sprawozdaniu w odniesieniu do terminów umownych, a nie jak dotychczas w relacji do terminów określonych na fakturze lub rachunku.

Zmieni się sposób raportowania wartości świadczeń pieniężnych nieotrzymanych i niespełnionych – te wartości będą wykazywane z podaniem terminu opóźnienia w ramach określonych przedziałów czasowych.

Uregulowana zostanie kwestia składania korekty sprawozdania.

Określony zostanie w ustawie terminu publikacji raportu opracowywanego na podstawie złożonych sprawozdań – corocznie w terminie do 31 lipca.

Najważniejsze zmiany służące poprawie efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania się

Prezes UOKiK zyska większą elastyczność w sposobie nakładania kar finansowych za nadmierne opóźnianie się z realizacją zobowiązań finansowych wobec kontrahentów.

Nastąpi modyfikacja wzoru, według którego będzie liczona maksymalna kara za nadmierne opóźnienie ze spełnianiem świadczeń pieniężnych – ustalając dokładną wysokość kary, Prezes UOKiK będzie brał pod uwagę całokształt okoliczności sprawy, w tym występujące w sprawie przesłanki łagodzące i obciążające.

Wprowadzenie instytucji tzw. wezwań miękkich.

Wyłączenie opóźnień w ramach grup kapitałowych z zakresu postępowań w sprawie nadmiernych opóźnień.

Pozostałe zmiany

Wprowadzenie nieważności zastrzeżenia umownego o zakazie cesji wierzytelności w transakcjach handlowych.

Nałożenie obowiązku składania oświadczenia o swoim statusie na wszystkich dużych przedsiębiorców - obecnie duzi przedsiębiorcy mają obowiązek składania drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o swoim statusie tylko wtedy, gdy występują jako dłużnicy świadczenia pieniężnego.

Skutki zmian będą korzystne dla sektora MŚP

Zwiększenie efektywności postępowań prezesa UOKiK powinno wpłynąć motywująco na terminowe regulowanie zobowiązań przez dużych przedsiębiorców wobec przedsiębiorców z sektora MŚP.

Nieważność zastrzeżenia umownego o zakazie cesji wierzytelności w transakcjach handlowych wprowadzana jest głównie w interesie MŚP. Umowny zakaz cesji wierzytelności jest bowiem najbardziej dotkliwy w relacjach asymetrycznych, w których występuje element przewagi kontraktowej.

Zmodyfikowana treść sprawozdań będzie lepiej odzwierciedlała praktyki płatnicze największych przedsiębiorców, co pozwoli MŚP na lepszą ocenę ich wiarygodności płatniczej i tym samym może uchronić ich przed wchodzeniem w ryzykowne relacje biznesowe.

Zwolnienie z obowiązku sprawozdawczego spółek wchodzących w skład podatkowych grup kapitałowych uwolni od tego obowiązku niektóre podmioty z sektora MŚP – pojedyncze spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych często nie są bowiem największymi podatnikami.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl