Rezolucja PE w sprawie działalności CIA w Europie

Posłowie podkreślają, że jak potwierdził późniejszy rozwój wypadków, "wiele państw członkowskich UE było zaangażowanych w kontakty lub w aktywną bądź pasywną współpracę z władzami USA w zakresie prowadzonego przez amerykańskie siły wojskowe i CIA nielegalnego transportu więźniów do ośrodków przetrzymywania lub ich przetrzymywania w Guantanamo oraz innych tajnych więzieniach". Dlatego zdaniem posłów "państwa członkowskie UE podzielają szczególną odpowiedzialność polityczną, moralną i prawną za transport i przetrzymywanie osób uwięzionych w Guantanamo i w tajnych ośrodkach przetrzymywania".

Brak działań ze strony państw członkowskich

Posłowie krytykują państwa członkowskie za brak działań, które zmierzałyby do wyjaśnienia w jaki sposób realizowany był amerykański program wydawania w trybie nadzwyczajnym zatrzymanych i podejrzanych o działalność terrorystyczną. PE wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do współpracy z właściwymi organami międzynarodowymi, w tym organami ONZ oraz Rady Europy i do przekazania Parlamentowi wszelkich istotnych informacji. Należy ustalić odpowiedzialność za tajne ośrodki przetrzymywania - w tym więzienie w Guantanamo - oraz za program wydawania w trybie nadzwyczajnym

Posłowie stwierdzają, że osoby porwane w ramach programu wydania w trybie nadzwyczajnym zostały przewiezione przez amerykańskie władze do Guantanamo lub innych państw lotami wojskowymi lub lotami CIA, które często odbywały się nad terytorium UE, a także miały międzylądowania w niektórych państwach członkowskich UE. Osoby przewożone do krajów trzecich były poddawane torturom w miejscowych więzieniach.

Posłowie uważają również, że urzędnicy niektórych państw członkowskich UE mieli dostęp do więźniów w Guantanamo lub w innych ośrodkach przetrzymywania i że prowadzili ich przesłuchania, legitymizując tym samym istnienie takich ośrodków przetrzymywania.

Tuzin lotów CIA w Polsce

Od czasu przyjęcia sprawozdania przez Komisję tymczasową w lutym 2007 roku (sprawozdanie Claudio Favy) w państwach członkowskich UE miał miejsce szereg wydarzeń, w tym decyzja polskiego premiera o przekazaniu prokuratorom dokumentów w sprawie lotów i więzień CIA oraz ustalenie przez polskiego prokuratora, że ponad tuzin lotów CIA dotyczyło lotniska w Szymanach.

Posłowie zwracają uwagę, że niektóre rządy objęły tajemnicą państwową informacje dotyczące dochodzeń w sprawie wydawania więźniów. Tak stało się na przykład we Włoszech, gdzie postępowanie w sprawie wydania Abu Omara jest obecnie zawieszone w oczekiwaniu na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie legalności powołania się na tajemnicę państwową. W Wielkiej Brytanii Sąd Najwyższy oświadczył, że nie może nakazać ujawnienia informacji o rzekomym torturowaniu Binyama Mohameda, ponieważ minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii ujawnił, że Stany Zjednoczone groziły Wielkiej Brytanii zablokowaniem udostępniania danych wywiadowczych na temat terroryzmu.

Dekrety Obamy - duży krok naprzód, wątpliwości pozostają

Zdaniem posłów, choć dekrety wydane przez prezydenta Obamę 22 stycznia 2009 r. stanowią duży krok naprzód, to jednak wydają się jedynie częściowo rozwiązywać kwestie tajnego przetrzymywania i uprowadzania, a także kwestię stosowania tortur.

Parlament przypomina, że wydawanie w trybie nadzwyczajnym i tajne przetrzymywanie są niezgodne z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka, Konwencją ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur, europejską konwencją o ochronie praw człowieka i Kartą praw podstawowych.

Sprawozdanie Komisji tymczasowej

Parlament Europejski 14 lutego 2007 roku przyjął sprawozdanie, którego projekt powstał w Komisji tymczasowej ds. rzekomego wykorzystywania krajów europejskich przez CIA do transportu i przetrzymywania więźniów. Raport wypomniał wtedy krajom europejskim, że te "przymykały oko" na obsługiwane przez CIA loty, które w pewnych przypadkach były wykorzystywane do wydania w trybie nadzwyczajnym lub niezgodnego z prawem przewożenia zatrzymanych.  

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska, 19.02.2009