Rząd przyjął projekt usprawniający pracę instytucji publicznych

Rada Ministrów przyjęła 13 października 2020 r. przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw. Pozwoli on na wydawanie zaświadczeń przez administrację publiczną, np. przez Krajowy Rejestr Karny, w postaci elektronicznej, z kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, co usprawni procedury.

Na czym polegają proponowane zmiany?

Rząd chce umożliwić wydawanie zaświadczeń w formie dokumentu elektronicznego, opatrzonych kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną. Rozwiązanie to ułatwi udzielanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego oraz pozwoli na usprawnienie wydawania zaświadczeń przez organy administracji publicznej. Dzięki temu, w określonych przypadkach, udzielanie informacji z KRK skróci się średnio do 1 dnia od daty wpływu żądania takiej informacji.

Obecnie zaświadczenia wydawane przez organy administracji publicznej muszą być podpisane przez osobę do tego upoważnioną – odręcznie lub elektronicznie. Wymóg ten wydłuża postępowanie, co może utrudniać zainteresowanym uzyskanie dokumentu np. na potrzeby postępowania przetargowego lub koncesyjnego albo przy zatrudnianiu pracowników. Gdy nowe przepisy wejdą w życie, postępowanie będzie maksymalnie uproszczone i szybkie – uzyskanie zaświadczenia będzie możliwe nawet w ciągu jednego lub kilku dni.

Stanie się tak dzięki opatrywaniu zaświadczeń kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną. Taki dokument będzie traktowany na równi z dokumentami papierowymi zawierającymi podpis odręczny i z dokumentami opatrzonymi kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Zastosowanie kwalifikowanej pieczęci elektronicznej w nowej usłudze sieciowej pozwoli na zautomatyzowanie procesu wydania dokumentu. Usprawni to m.in. działanie Krajowego Rejestru Karnego, do którego co roku wpływa ok. 3 mln zapytań i wniosków o udzielenie informacji. To zapytania i wnioski obsługiwane przez punkty informacyjne przy sądach i prokuraturach (ok. 1,7 mln) oraz dokumenty, jakimi zajmują się pracownicy Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego (ok. 1,3 mln). Dotyczą one zwykle zaświadczenia o niekaralności (lub karalności) danej osoby.

Zaproponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości rozwiązania mają szczególne znaczenie dla sądów, prokuratury czy policji. Uzyskają one szybki dostęp do zgromadzonych w rejestrze danych, co przełoży się na usprawnienie prowadzonych przez te organy postępowań. To ważne, bo ok. 80 procent liczby zapytań wpływających do KRK pochodzi od tych właśnie podmiotów.

Udzielanie informacji z KRK

• Każdego roku do KRK wpływa ok. 3 mln zapytań i wniosków o udzielenie informacji.
• Obecnie nie jest możliwa pełna automatyzacja procesu udzielania informacji z KRK. W efekcie, czas udzielania informacji może negatywnie wpływać na interes osób lub podmiotów, które chcą je otrzymać, np. na potrzeby prowadzonych postępowań karnych, postępowań przetargowych lub koncesyjnych albo zatrudnienia pracowników.
• Po zmianach, możliwe będzie udzielanie – w określonych sytuacjach i określonym podmiotom – informacji opatrzonej kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną za pomocą usługi sieciowej (webservice). Pieczęć nie będzie nadawana przez człowieka, ale przez system teleinformatyczny, co pozwoli na pełne zautomatyzowanie procesu udzielania informacji i umożliwi otrzymanie informacji z KRK niemal natychmiast.
• Wprowadzenie proponowanych rozwiązań pozwoli także na usprawnienie obsługi tych zapytań i wniosków o udzielenie informacji, które nie będą obsługiwane w sposób automatyczny.

Ułatwienia dla sądów, prokuratury i Policji

Nowa usługa sieciowa udostępniania informacji z KRK – na żądanie, będzie przeznaczona dla uprawnionych instytucji, które prowadzą kluczowe postępowania dla bezpieczeństwa obywateli. Chodzi m.in. o sądy, prokuraturę, czy Policję.

• Uprawnione instytucje przesyłają około 70 proc. zapytań i wniosków o udzielenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego.
• Po zmianach, podmioty te – za pomocą aplikacji, którymi dysponują – będą mogły wysłać do systemu KRK żądanie udzielenia informacji.
• Na podstawie takiego żądania nastąpi automatyczne przeszukanie i weryfikacja danych. Odpowiedź zostanie udzielona bez udziału pracownika KRK.
• W każdym czasie będzie można uzyskać informację o osobie lub o podmiocie zbiorowym z KRK w dotychczasowy sposób, tj. wysyłając zapytanie tradycyjnie (w formie dokumentu papierowego) lub przez usługę e-KRK, za pośrednictwem której będzie można uzyskać zaświadczenie z KRK.

Kiedy nowe przepisy mają wejść w życie?

Zgodnie z projektem, nowe przepisy wejdą w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl