Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o świadczeniu 500 zł dla osób niepełnosprawnych

We wtorek rząd przyjął projekt ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł ma trafić do osób uprawnionych jeszcze w tym roku.

– "Zdecydowaliśmy o wprowadzeniu nowego świadczenia dla osób niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania" – poinformował podczas wtorkowej konferencji prasowej premier Mateusz Morawiecki.

Cel projektu

Projekt ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji jest realizacją zapowiedzi złożonej przez premiera Mateusza Morawieckiego podczas konwencji Prawa i Sprawiedliwości w maju br. Celem projektu jest dodatkowe wsparcie finansowe najbardziej potrzebujących osób w postaci świadczenia uzupełniającego w wysokości 500 zł ze względu na zwiększone koszty związane z pielęgnacją, rehabilitacją oraz opieką medyczną.

Chodzi o pomoc osobom, które ze względu na stopień niepełnosprawności są całkowicie zależne od wsparcia ze strony najbliższych oraz otoczenia, w tym instytucjonalnego, co potwierdza posiadane przez nie orzeczenie wydane przez właściwe organy orzekające ich niezdolność do samodzielnej egzystencji.

– "Odpowiedzialny rozwój gospodarczy to taki rozwój, który nikogo nie pozostawia samemu sobie, nikogo nie pozostawia w tyle" – mówił premier Mateusz Morawiecki.

Dla kogo świadczenie?

Jak zaznaczyła minister Bożena Borys-Szopa, świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało osobom, które ukończyły 18 lat, których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona określonym orzeczeniem i  które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub gdy wysokość tych świadczeń nie przekracza kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, czyli dzisiaj 1100 zł.

– "W ubiegłym roku podnieśliśmy najniższą rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do poziomu 1100 zł. Stąd ten tzw. próg dochodowy" – tłumaczyła podczas konferencji prasowej minister Bożena Borys-Szopa.

Tak więc projekt zakłada przyznanie 500 zł miesięcznie (świadczenie uzupełniające) osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji (dotyczy także niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym), a które nie mają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych ze wszystkich systemów (np. ZUS i KRUS). Świadczenie będzie przysługiwać od 1 października 2019 r.

Świadczenie uzupełniające będzie przysługiwać osobom zamieszkującym w Polsce, jeśli są: obywatelami Polski lub mającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium naszego kraju obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej bądź cudzoziemcami legalnie przebywającymi w Polsce.

Proponowane rozwiązanie ma charakter systemowy, nie jednorazowy, którego celem jest poprawa sytuacji osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w perspektywie długofalowej.

– "Co ważne, projekt gwarantuje osobie uprawnionej wypłatę pełnej wysokości przyznanego świadczenia. Świadczenie zwolnione będzie z opodatkowania, a organ wypłacający nie będzie mógł dokonywać potrąceń i egzekucji. Świadczenie nie będzie wliczać się też do dochodów np. przy ustalaniu prawa do dodatku mieszkaniowego, świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej itd. Kwota świadczenia nie byłaby też zaliczana do dochodów, od których odlicza się wydatki na cele rehabilitacyjne" – podkreśliła szefowa MRPiPS.

Ze świadczenia uzupełniającego nie będą zatem dokonywane potracenia i egzekucje. Świadczenie będzie zwolnione z opodatkowania, a jego wysokość nie będzie wliczana do dochodów, od których odlicza się wydatki na cele rehabilitacyjne. Nie będzie ono także wliczane do dochodu przy ubieganiu się o świadczenia z innych systemów wspierających rodzinę (dotyczy to np. prawa do świadczeń pomocy społecznej, dodatku mieszkaniowego, dodatku energetycznego).

Potrzebny wniosek

– "Wypłata świadczenia będzie następowała na wniosek. Wniosek trzeba złożyć w organie, który wydał orzeczenie o niepełnosprawności" – mówiła szefowa MRPiPS.

Ustalenie prawa do świadczenia będzie zatem następowało na wniosek osoby uprawnionej, złożony do organu wypłacającego świadczenia emerytalno-rentowe lub do ZUS. Świadczenie będzie przysługiwać od miesiąca, w którym zostaną spełnione warunki wymagane do jego przyznania – nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.

Dodatkowo osoby, które mają wyłącznie orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, będą mogły wystąpić z wnioskiem o wydanie orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji wraz z wnioskiem o świadczenie uzupełniające, do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Świadczenie przyznawane byłoby więc na wniosek osoby uprawnionej złożony do organu wypłacającego świadczenia emerytalno-rentowe, a w przypadku osób nieposiadających prawa do świadczeń finansowanych ze środków publicznych lub mających prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej – do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Źródło finansowania

Świadczenie uzupełniające, koszty obsługi jego wypłaty oraz koszty obsługi wniosku finansowane będą ze środków Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.  Ponadto, w projekcie ustawy przewidziano możliwość udzielenia pożyczki przez Fundusz Pracy Solidarnościowemu Funduszowi Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz przekazywanie dotacji z budżetu państwa Solidarnościowemu Funduszowi Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.

Z szacunków MRPiPS wynika, że uprawnionych do świadczenia uzupełniającego będzie ok. 500 tys. osób.

Sposób procedowania

Rządowy projekt ustawy nie został przedstawiony do konsultacji publicznych, co podyktowane jest względami pragmatycznymi umożliwiającymi efektywniejsze, a zatem przede wszystkim szybsze przeprowadzenie projektu przez procedurę ustawodawczą. Wynika to z konieczności jak najszybszego udzielenia wsparcia w postaci dodatkowej pomocy dochodowej osobom niezdolnym  do samodzielnej egzystencji, a także z uwagi na zapewnienie ochrony ważnego interesu tych osób, jako osób, które ze względu na zakres swoich ograniczeń funkcjonalnych, będących następstwem istotnego naruszenia sprawności organizmu, ponoszą dodatkowe koszty funkcjonowania w życiu codziennym. Skrócenie czasu procedowania, a w efekcie szybsze przeprowadzenie projektu rządowego przez procedurę ustawodawczą, spowoduje, że pierwsze świadczenia uzupełniające mogłyby być realizowane już od IV kwartału 2019 r. - wyjaśnił resort poityki społecznej.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl