Wsparcie przedsiębiorców znad Odry - można już składać wnioski

4.10.2022

Jakie wsparcie dla firm znad Odry?

Ustawa w sprawie pomocy dla przedsiębiorców znad Odry przewiduje wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 3010 zł za każdego ubezpieczonego pracownika. Firma otrzyma świadczenie, jeżeli jej przychód spadł o co najmniej 50 proc.

- "Przedsiębiorcy, którzy ucierpieli z powodu sytuacji ekologicznej na Odrze mogą już składać wnioski o przyznanie jednorazowego świadczenia. Uprawnieni przedsiębiorcy otrzymają jednorazowo 3010 zł na każdego ubezpieczonego pracownika. Zależy nam na tym, by środki jak najszybciej zostały wypłacone. Pieniądze trafią do firm, które prowadzą swoją działalność wzdłuż Odry, a ich przychód spadł co najmniej o połowę" – mówiła minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Przepisy dotyczące wsparcia dla firm znad Odry weszły w życie 30 września br. Obowiązują z mocą od 1 sierpnia tego roku. Pomoc finansową zapewni budżet państwa. Wnioski należy składać do ZUS.

Kto otrzyma pomoc?

Wsparcie przeznaczone jest za każdego ubezpieczonego zgłoszonego do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych przysługuje jednorazowe świadczenie za sierpień 2022 r. w wysokości 3010 zł.

Wsparcie jest skierowane do przedsiębiorców z terenów nadodrzańskich z branż takich jak: hotelarska, turystyczna, produkcji artykułów spożywczych, rybołówstwa, rekreacyjna, transportu wodnego.

Jednorazowe świadczenie postojowe przysługuje przedsiębiorcom z branż najbardziej dotkniętych sytuacją ekologiczną na Odrze. To głównie firmy prowadzące działalność:

turystyczną (hotele i inne obiekty noclegowe itd.)
sportowo – rekreacyjną (wypożyczalnie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego, wynajem i dzierżawa środków transportu wodnego itd.)
gastronomiczną (bary, restauracje itd.).

Pełen krąg podmiotów określa rozporządzanie Rady Ministrów wydane na podstawie ustawy. W dokumencie wskazano 28 uprawionych kodów PKD i 35 powiatów z terenów nadodrzańskich.

Przedsiębiorca, który złoży wniosek o świadczenie musi wykazać spadek przychodów w sierpniu 2022 roku o co najmniej 50 proc. w stosunku do przychodu uzyskanego w lipcu lub czerwcu br. albo w sierpniu 2021 roku.

Podstawa prawna wsparcia

Ustawa z 2 września 2022 r. o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, która określa warunki wsparcia dla firm znad Odry.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 29 września 2022 r. w sprawie określenia podmiotów, którym przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne przeznaczone na ograniczenie niektórych skutków ekonomicznych sytuacji ekologicznej na rzece Odrze. Rozporządzenie określa płatników składek objętych wsparciem poprzez wskazanie powiatów i kodów PKD. W dokumencie wskazano 28 uprawionych kodów PKD, 35 powiatów z terenów nadodrzańskich (z woj. dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego, śląskiego, zachodniopomorskiego) i miesiąc, za który świadczenie będzie wypłacane - sierpień 2022 r.

Źródłem wypłaty środków jest Fundusz Pracy.

Warunki uzyskania świadczenia

Prowadzenie działalności na terenie objętym wsparciem (do 31 lipca 2022 r. był zgłoszony do ZUS co najmniej jeden adres prowadzenia działalności).
Przeważający kod PKD (weryfikacja danych z rejestru REGON na dzień 31 lipca 2022 r.).
Co najmniej 50% spadek przychodów w sierpniu 2022 r. w stosunku do jednego z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu roku poprzedniego.
Płatnik składek był zgłoszony do ZUS do 31 lipca 2022 r. z datą obowiązku opłacania składek nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r.
Do 31 lipca 2022 r. była zgłoszona co najmniej jedna osoba do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania tych ubezpieczeń nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r. i pozostania w tych ubezpieczeniach co najmniej jednej osoby na ostatni dzień sierpnia 2022 r.
Złożenie wniosku elektronicznie do ZUS nie później niż w terminie 4 miesięcy od ostatniego dnia sierpnia 2022 r.

Firma otrzyma więc jednorazowe świadczenie, jeżeli wykaże spadek przychodów o przynajmniej 50 procent w stosunku do przychodu uzyskanego w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu poprzedniego roku.

Wsparcie przysługuje firmom, które posiadają PKD określone w rozporządzeniu oraz, których działalność znajduje się na obszarze powiatów nadodrzańskich, również wymienionych w rozporządzeniu.

Gdzie i do kiedy należy złożyć wniosek?

Świadczenie będzie przyznawane na wniosek płatnika składek. Będzie na to czas do końca roku. Wnioski będzie można składać wyłącznie online – za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wnioski o jednorazowe świadczenie postojowe można składać od 30 września br. jedynie drogą elektroniczną przez platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Pismo powinno wpłynąć do ZUS najpóźniej do 31 grudnia 2022 roku. Pieniądze będą wypłacane na rachunek płatnika składek.

Wypłata świadczenia

Pieniądze będą wypłacane niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość. ZUS poinformuje na profilu informacyjnym pracodawcy o kwocie wypłaconego jednorazowego świadczenia.

Świadczenie będzie zwolnione w podatku dochodowego od osób fizycznych i składek na ubezpieczenie zdrowotne. Nie będzie też podlegało potrąceniom i egzekucji.

Bon turystyczny na dłużej

W ustawie znalazły się również przepisy przedłużające ważność bonów turystycznych przyznanych rodzinom w czasie pandemii COVID-19. Nowe przepisy przewidują, że z bonu będzie można korzystać do 31 marca 2023 r. Bonem można płacić m.in. za pobyt w hotelu, pensjonacie, gospodarstwie agroturystycznym, turnusie rehabilitacyjnym, obozie harcerskim, sportowym czy rekreacyjnym na terenie Polski.

Co dokładnie przewiduje ustawa z dnia 2 września 2022 r. o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze?

Uchwalona ustawa określa zasady ustalania prawa do jednorazowego świadczenia pieniężnego przeznaczonego na ograniczenie niektórych skutków ekonomicznych związanych z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze oraz zasady jego wypłacania.

Ustawa wskazuje, iż płatnikowi składek (w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), niebędącemu jednostką budżetową lub samorządowym zakładem budżetowym, przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne określone w ustawie.

Jednorazowe świadczenie pieniężne przysługuje płatnikowi składek, który spełnia łącznie następujące warunki:

prowadził na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolniczą działalność oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważającą;
w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. był zgłoszony jako płatnik składek z datą obowiązku opłacania składek nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r.;
w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, uzyskał przychód z działalności w rozumieniu przepisów podatkowych w miesiącu wskazanym w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie uchwalonej ustawy niższy o co najmniej 50% w stosunku do przychodu uzyskanego w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu roku poprzedniego;
w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. zgłosił co najmniej jedną osobę do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r. i co najmniej jedna osoba pozostawała w tych ubezpieczeniach na ostatni dzień miesiąca wskazanego w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie uchwalonej ustawy;
w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. zgłosił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej „ZUS”, co najmniej jeden adres prowadzenia pozarolniczej działalności na obszarze powiatów wskazanych w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie uchwalonej ustawy, na obszarze których znajdują się gminy, w których na dzień 31 lipca 2022 r. była prowadzona pozarolnicza działalność.

Zgodnie z ustawą Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1. płatników składek, którym przysługuje jednorazowe świadczenie, przez określenie:

a) kodów, którymi była oznaczona na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolnicza działalność według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważająca,

b) powiatów, na obszarze których znajdują się gminy, w których na dzień 31 lipca 2022 r. była prowadzona pozarolnicza działalność,

2. miesiąc, za który przysługuje jednorazowe świadczenie

– mając na względzie skutki związane z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze oraz obszary życia gospodarczego lub społecznego w szczególny sposób dotknięte tymi skutkami.

Prawo do jednorazowego świadczenia pieniężnego jest ustalane przez ZUS, który również wypłaca należne świadczenie.

Za każdego ubezpieczonego zgłoszonego w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż dzień 1 lipca 2022 r. pozostającego w tych ubezpieczeniach w ostatnim dniu miesiąca wskazanego w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie uchwalonej ustawy przysługuje świadczenie w kwocie 3010 zł. Wysokość jednorazowego świadczenia jest ustalana jako suma świadczeń za każdego ubezpieczonego.

Przy ustalaniu wysokości jednorazowego świadczenia nie uwzględnia się osób zgłoszonych do ubezpieczeń przez płatnika składek lub z urzędu przez ZUS po dniu
31 lipca 2022 r.

Ustalenie prawa do jednorazowego świadczenia pieniężnego następuje na wniosek płatnika składek, złożony nie później niż w terminie 4 miesięcy od ostatniego dnia miesiąca, o którym mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie uchwalonej ustawy. Wniosek składa się za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS, w formie dokumentu elektronicznego. Ustawa określa szczegółowo zakres informacji, które powinien zawierać wniosek o jednorazowe świadczenie pieniężne.

ZUS wypłaca jednorazowe świadczenie pieniężne niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość, na rachunek bankowy zewidencjonowany na koncie płatnika składek. Odmowa przyznania prawa do jednorazowego świadczenia pieniężnego następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Jednorazowe świadczenie pieniężne oraz koszty obsługi wypłaty tego świadczenia są finansowane z Funduszu Pracy.

Ustawa określa również zasady zwrotu nienależnie pobranego jednorazowego świadczenia pieniężnego.

Ustawa stanowi, iż ZUS informuje Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o obniżeniu przychodu wykazanym w oświadczeniu płatnika składek składanym w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze. Szef Krajowej Administracji Skarbowej bada obniżenie przychodu w okresie wskazanym w oświadczeniu płatnika składek, a następnie potwierdza obniżenie przychodów wskazane w oświadczeniu lub informuje ZUS o rozbieżnościach z danymi posiadanymi przez Krajową Administracją Skarbową. Ponadto Główny Urząd Statystyczny przekazuje do ZUS informację, czy płatnik składek objęty zakresem ustawy prowadził na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolniczą działalność oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważającą.

Ustawa stanowi, iż jednorazowe świadczenie pieniężne nie stanowi podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne Ponadto kwota jednorazowego świadczenia pieniężnego jest zwolniona z podatku dochodowego. Z jednorazowego świadczenia pieniężnego nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.

Ustawa dokonuje ponadto zmiany ustawy z dnia 15 lipca 2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym wprowadzając wydłużenie prawa do dokonywania płatności za pomocą Polskiego Bonu Turystycznego do dnia 31 marca 2023 r.

Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 1 sierpnia 2022 r., z wyjątkiem wprowadzonych ustawą przepisów dotyczących Polskiego Bonu Turystycznego, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.