Ustawa wdrażająca unijną dyrektywę DODO

Ujednolicenie zasad zbierania, przetwarzania oraz usuwania danych osobowych na potrzeby bezpieczeństwa państwa daje gwarancję, że państwo będzie mogło korzystać z tych danych wyłącznie w precyzyjnie uregulowanych sytuacjach oraz pod ścisłą kontrolą niezależnego od rządu organu ochrony danych osobowych.

W związku z wejściem w życie unijnego rozporządzenia dotyczącego ochrony danych osobowych (RODO) od 25 maja 2018 r. zaczną obowiązywać nowe przepisy w tym zakresie. Dodatkowo na podstawie tzw. unijnej dyrektywy policyjnej (dyrektywa DODO) Polska – podobnie jak inne kraje unijne - jest zobowiązana wdrożyć przepisy dotyczące przetwarzania danych osobowych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości. Dlatego właśnie MSWiA przygotowało i przesłało do konsultacji projekt ustawy w tym zakresie. Unijna dyrektywa, jako akt prawny, zobowiązuje państwa członkowskie do ustanowienia danego porządku prawnego – czyli przeniesienia założeń do aktów prawnych poszczególnych państw. Pozwala jednak na uwzględnienie w przygotowywanych przepisach odmienności krajowych regulacji (przykładowo w Polsce istnieje podział na przestępstwa i wykroczenia, którego nie posiada większość krajów europejskich).

Jednym z głównych założeń ustawy, którą MSWiA przesłało właśnie do konsultacji, jest utrzymanie równowagi pomiędzy prawem osób do prywatności a koniecznością zachowania poufności w przetwarzaniu danych podczas postępowań prowadzonych przez m.in. Policję, Straż Graniczną i inne służby.

Co przewidziano w projekcie?

Projekt ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i przeciwdziałaniem przestępczości określa m.in. cele i zasady przetwarzania danych osobowych oraz prawa osób, których te dane dotyczą. Zgodnie z projektem ustawy, dane osobowe będą mogły być przetwarzane m.in. w celu rozpoznawania, zapobiegania, wykrywania i zwalczania przestępstw i wykroczeń (w tym zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego) oraz prowadzenia postepowań w tych sprawach.

Osoby, których dane dotyczą, będą miały prawo do uzyskania informacji o tym, że ich dane są przetwarzane. Będą one mogły poznać m.in. cel i rodzaj przetwarzanych danych, a także uzyskać dostęp do swoich danych i wnosić o ich uaktualnienie, sprostowanie, ograniczenie przetwarzania lub usunięcie. Administrator danych (właściwy organ, który samodzielnie lub wspólnie z innym organem lub organami ustala cele i sposoby przetwarzania danych osobowych albo podmiot wskazany przez ustawę jako administrator danych osobowych) będzie mógł jednak odmówić m.in. poinformowania o fakcie przetwarzania danych czy usunięcia danych, jeśli przykładowo utrudni lub uniemożliwi to zwalczanie przestępstw i wykroczeń bądź prowadzenie postępowań, czy zagrażać będzie bezpieczeństwu państwa.

Nadzór nad przetwarzaniem danych w ramach ustawy będzie sprawował Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych - będzie on miał m.in. możliwość monitorowania przepisów ustawy, przeprowadzania kontroli przetwarzania danych osobowych i rozpatrywania zażaleń osób, których prawa zostały naruszone.

Zgodnie z proponowanymi przepisami, administratorzy danych będą musieli w określonych terminach dokonywać oceny, które z posiadanych przez nich danych są zbędne (zbędne dane będą usuwane). Według ustawy administratorzy danych będą m.in. mogli przetwarzać dane tylko w uzasadnionych celach, uaktualniać je i przetwarzać w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych. Zostaną też zobowiązani do opracowania polityki ochrony danych.

Dowiedz się więcej o nowych unijnych przepisach w zakresie danych osobowych.