Projekt ustawy o dystrybucji ubezpieczeń
RzÄ…dowy projekt ustawy o dystrybucji ubezpieczeÅ„, przygotowany przez ministra rozwoju i finansów, zawiera rozwiÄ…zania zwiÄ™kszajÄ…ce ochronÄ™ klientów zawierajÄ…cych umowy ubezpieczenia. Klienci bÄ™dÄ… korzystać z jednakowej ochrony niezależnie od różnic miÄ™dzy kanaÅ‚ami dystrybucji ubezpieczeÅ„.
Projekt ustawy wdraża do polskiego prawa przepisy dyrektywy unijnej w sprawie dystrybucji ubezpieczeÅ„ (tzw. dyrektywy IDD), która zaostrza wymogi stawiane sprzedawcom ubezpieczeÅ„. Nowa ustawa zastÄ…pi obowiÄ…zujÄ…cÄ… ustawÄ™ o poÅ›rednictwie ubezpieczeniowym.
Jakie obostrzenia przewidziano?
Zgodnie z propozycjÄ…, ochronÄ™ klienta zawierajÄ…cego umowÄ™ ubezpieczenia wzmocniÄ… m.in. przepisy dotyczÄ…ce obowiÄ…zków informacyjnych. Przede wszystkim ma on otrzymywać odpowiednie informacje o produkcie ubezpieczeniowym i dystrybutorze ubezpieczenia. Ponadto, projekt ustawy zobowiÄ…zuje dystrybutorów ubezpieczeÅ„ do uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego postÄ™powania, zgodnie z najlepiej pojÄ™tym interesem klientów.
W projekcie ustawy uregulowano kwestie ujawniania przez dystrybutorów ubezpieczeÅ„ charakteru ich wynagrodzenia. W rezultacie dystrybutor ubezpieczeÅ„ bÄ™dzie musiaÅ‚ ujawnić czy za swojÄ… pracÄ™ otrzymuje honorarium (pÅ‚acone bezpoÅ›rednio przez klienta), prowizjÄ™ (uwzglÄ™dnionÄ… w kwocie skÅ‚adki ubezpieczeniowej), czy jakiÅ› inny rodzaj wynagrodzenia. Klient otrzyma również podstawowe informacje o produkcie ubezpieczeniowym, jeÅ›li dystrybutorem bÄ™dzie zakÅ‚ad ubezpieczeÅ„.
Prokonsumencki charakter nowych przepisów wzmacnia także zobowiÄ…zanie agenta oferujÄ…cego ubezpieczenie uzupeÅ‚niajÄ…ce do powiadamiania klienta (tak jak robi to agent ubezpieczeniowy), czy dziaÅ‚a na rzecz jednego czy wielu zakÅ‚adów ubezpieczeÅ„, oraz poinformowania go o firmach zakÅ‚adów ubezpieczeÅ„, na rzecz których wykonuje dziaÅ‚alność agencyjnÄ…. Informacja ta ma znaczenie dla ujawnienia statusu takiego poÅ›rednika, tzn. czy jest agentem wyÅ‚Ä…cznym czy multiagentem.
W projekcie ustawy zobowiÄ…zano również agentów ubezpieczeniowych, zakÅ‚ady ubezpieczeÅ„ i brokerów ubezpieczeniowych do informowania klientów o wysokoÅ›ci wskaźnika kosztów dystrybucji oraz wskaźnika kosztów prowizji zwiÄ…zanych z proponowanÄ… umowÄ… ubezpieczenia. Ten obowiÄ…zek informacyjny bÄ™dzie miaÅ‚ zastosowanie do umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym. RozwiÄ…zanie to zwiÄ™kszy transparentność sprzedaży produktów ubezpieczeniowych o charakterze inwestycyjnym, zapewni ich porównywalność i zapobieganie zjawisku tzw. misselingu (sprzedaży usÅ‚ugi lub produktu nie odpowiadajÄ…cego potrzebom klienta).
Zaproponowano, aby przed zawarciem umowy ubezpieczenia (lub umowy gwarancji) dystrybutor ubezpieczeÅ„ okreÅ›laÅ‚ – na podstawie uzyskanych od klienta informacji – jego wymagania i potrzeby oraz podawaÅ‚ mu w zrozumiaÅ‚ej formie obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym. Chodzi o to, żeby umożliwić klientowi podjÄ™cie Å›wiadomej decyzji. Zatem proponowana umowa ubezpieczenia bÄ…dź umowa gwarancji ubezpieczeniowej powinna być zgodna z wymaganiami i potrzebami klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej.
Ponadto dystrybutor ubezpieczeÅ„ ma przekazywać informacje o sobie oraz o umowie ubezpieczenia lub umowie gwarancji ubezpieczeniowej – w postaci papierowej lub na żądanie klienta za pomocÄ… innego trwaÅ‚ego noÅ›nika bÄ…dź za poÅ›rednictwem strony internetowej – nieodpÅ‚atnie, w sposób jasny, dokÅ‚adny i zrozumiaÅ‚y. Informacje te bÄ™dÄ… przekazywane w jÄ™zyku urzÄ™dowym paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego Unii Europejskiej, w którym umowa ubezpieczenia jest zawierana lub innym jÄ™zyku, na który wyrażą zgodÄ™ strony umowy.
Zgodnie z projektem ustawy, wszystkie informacje, w tym informacje o charakterze reklamowym i marketingowym, kierowane przez dystrybutora ubezpieczeÅ„ do klienta majÄ… być: jasne, rzetelne i niewprowadzajÄ…ce w bÅ‚Ä…d oraz sporzÄ…dzone w jÄ™zyku urzÄ™dowym paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego Unii Europejskiej, w którym umowa ubezpieczenia lub umowa gwarancji ubezpieczeniowej jest zawierana, lub innym jÄ™zyku, na który wyrażą zgodÄ™ strony umowy. Informacje o charakterze reklamowym lub marketingowym muszÄ… być wyraźnie oznaczone.
Projekt ustawy zachowuje podziaÅ‚ poÅ›redników ubezpieczeniowych na: brokerów i agentów ubezpieczeniowych – z zastrzeżeniem niedopuszczalnoÅ›ci Å‚Ä…czenia obu funkcji. OkreÅ›lono także zasady ubezpieczania od odpowiedzialnoÅ›ci cywilnej za wyrzÄ…dzone szkody przez agentów ubezpieczeniowych i brokerów.
Zgodnie z projektem ustawy, powstanie nowy rejestr poÅ›redników ubezpieczeniowych, do którego bÄ™dÄ… wpisywani: agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujÄ…cy ubezpieczenia uzupeÅ‚niajÄ…ce (rejestr agentów), brokerzy ubezpieczeniowi oraz brokerzy reasekuracyjni (rejestr brokerów). Rejestr poÅ›redników ubezpieczeniowych bÄ™dzie prowadzony przez organ KomisjÄ™ Nadzoru Finansowego w systemie rejestracji internetowej. Rejestr agentów bÄ™dzie jawny w zakresie aktualnych danych, z wyÅ‚Ä…czeniem informacji dotyczÄ…cych danych osobowych (numer PESEL lub numer innego dokumentu potwierdzajÄ…cego tożsamość, miejsce zamieszkania).
Komisja Nadzoru Finansowego ma nadzorować wykonywanie działalności w dziedzinie dystrybucji ubezpieczeń i dystrybucji reasekuracji.
KNF bÄ™dzie zobowiÄ…zana do sprawowania nadzoru nad wszystkimi dystrybutorami ubezpieczeÅ„ oraz speÅ‚niania innych dodatkowych obowiÄ…zków, wynikajÄ…cych z jej uprawnieÅ„. Nadzór nad agentami ubezpieczeniowymi majÄ… sprawować zakÅ‚ady ubezpieczeÅ„, jednak bÄ™dÄ… oni również podlegać częściowemu nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Agenci ubezpieczeniowi bÄ™dÄ… musieli np. udzielać na żądanie KNF informacji dotyczÄ…cych ich dziaÅ‚alnoÅ›ci agencyjnej.
Z kolei rzecznik finansowy bÄ™dzie rozpatrywaÅ‚ reklamacje i skargi na dziaÅ‚alność poÅ›redników ubezpieczeniowych oraz agentów oferujÄ…cych ubezpieczenia uzupeÅ‚niajÄ…ce.
Projekt ustawy zobowiÄ…zuje pracowników zakÅ‚adów ubezpieczeÅ„ i zakÅ‚adów reasekuracji, agentów ubezpieczeniowych oraz brokerów ubezpieczeniowych do odbywania 15 godzin szkoleÅ„ zawodowych rocznie (przewidziano możliwość odbycia tych szkoleÅ„ w formie e-learningu). Takie szkolenia majÄ… rozwijać odpowiednie kompetencje osób odpowiedzialnych za dystrybucjÄ™ ubezpieczeÅ„, pomóc im utrzymać wysokie standardy etyczne i dobrÄ… reputacjÄ™ oraz zdobywać nowe umiejÄ™tnoÅ›ci zawodowe.
W projekcie przewidziano sankcje karne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy. PrzykÅ‚adowo kary: grzywny, ograniczenia wolnoÅ›ci albo pozbawienia wolnoÅ›ci do lat 2 bÄ™dÄ… mogÅ‚y być naÅ‚ożone za dziaÅ‚alność agencyjnÄ… wykonywanÄ… z naruszeniem wymogów okreÅ›lonych w ustawie; za wykonywanie czynnoÅ›ci agencyjnych bez upoważnienia; za dziaÅ‚alność brokerskÄ… w obszarach: ubezpieczeÅ„ lub reasekuracji bez wymaganego zezwolenia, za czynnoÅ›ci brokerskie w zakresie ubezpieczeÅ„ lub reasekuracji bez upoważnienia.
Kiedy proponowane rozwiązania mają wejść w życie?
Ustawa ma obowiÄ…zywać od 23 lutego 2018 r. (ostatni możliwy termin na wdrożenie dyrektywy), a 3 stycznia 2018 r. powinny wejść w życie regulacje odnoszÄ…ce siÄ™ do konfliktu interesów w ubezpieczeniowych produktach inwestycyjnych.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
Ponadto Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz ustawy o dziaÅ‚alnoÅ›ci ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przedÅ‚ożony przez ministra rozwoju i finansów. Zaproponowano w nim z kolei rozwiÄ…zania, które umożliwiÄ… wypeÅ‚nianie wymogów przewidzianych w rozporzÄ…dzeniu unijnym w sprawie dokumentów dotyczÄ…cych detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych. Realizacja obowiÄ…zków przewidzianych w tym dokumencie sprowadza siÄ™ do wskazania Komisji Nadzoru Finansowego jako organu odpowiedzialnego za nadzór, przestrzeganie i egzekwowanie rozporzÄ…dzenia unijnego oraz nakÅ‚adanie kar administracyjnych za nieprzestrzeganie jego przepisów. W praktyce oznacza to, że zakÅ‚ady ubezpieczeÅ„, brokerzy ubezpieczeniowi, agenci ubezpieczeniowi, fundusze inwestycyjne oraz banki oferujÄ…ce detaliczne produkty zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowe produkty inwestycyjne – bÄ™dÄ… musieli stosować przepisy rozporzÄ…dzenia unijnego, a jeÅ›li tego nie uczyniÄ… zostanÄ… obciążeni karami administracyjnymi naÅ‚ożonymi przez KNF (jednÄ… z najdotkliwszych sankcji bÄ™dzie kara w wysokoÅ›ci ponad 21 mln zÅ‚ za naruszenia przepisów tego rozporzÄ…dzenia). KNF ma również monitorować rynek ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych i bÄ™dzie mogÅ‚a wprowadzać zakazy lub ograniczenia sprzedaży produktów stwarzajÄ…cych zagrożenie dla klientów oraz prawidÅ‚owego funkcjonowania tego rynku. Te proponowane przepisy majÄ… obowiÄ…zywać od 1 stycznia 2018 r.