Zmiany w rachunkowości

Ustawa z dnia 12 kwietnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw przewiduje nałożenie na duże wielonarodowe przedsiębiorstwa obowiązku publicznego ujawnienia sprawozdania związanego z podatkiem dochodowym płaconym w poszczególnych krajach, w których prowadzą one działalność.

Cel nowych przepisów?

Zgodnie z treścią uzasadnienia do projektu uchwalonej ustawy celem tego aktu jest transpozycja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (Dz.Urz. UE L 249 z 01.12.2021, str. 1). Dyrektywa 2021/2101 nakłada na duże przedsiębiorstwa wielonarodowe prowadzące działalność gospodarczą w Unii Europejskiej obowiązek ujawniania informacji o zapłaconym podatku dochodowym oraz innych informacji w podziale na poszczególne kraje.

Jakie zmiany wprowadza nowelizacja?

Nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598), ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 685, 825 i 1705) oraz w ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1015, 1723 i 1843).

W myśl wprowadzonych regulacji obowiązek sporządzenia, publikowania i udostępnienia sprawozdania o podatku dochodowym będzie ciążyć na:

1. jednostce dominującej najwyższego szczebla, jeżeli przychody ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z dwóch ostatnich lat obrotowych kwotę 3 500 mln zł;
2. jednostce samodzielnej, jeżeli przychody ujęte w rocznym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z dwóch ostatnich lat obrotowych kwotę 3 500 mln zł.

Obowiązek ten będzie dotyczyć wyłącznie jednostek dominujących najwyższego szczebla i jednostek samodzielnych będących spółkami kapitałowymi, spółkami kapitałowo-akcyjnymi, bądź spółkami jawnymi lub komandytowymi, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej. Ustawa przewiduje nadto dwie sytuacje, w których nie będzie powstawać obowiązek udostępniania sprawozdania o podatku dochodowym.

Nowelizacja nakłada także obowiązek samodzielnego publikowania i udostępniania sprawozdania o podatku dochodowym na jednostki zależne oraz oddziały. Obowiązek ten będzie obejmować sprawozdania o podatku dochodowym za rok obrotowy, dotyczące odpowiednio jednostki dominującej najwyższego szczebla albo jednostki samodzielnej. Do ujawniania sprawozdań będą zobowiązane jednostki zależne oraz oddziały, które spełniają określone w ustawie warunki. W przypadku gdy jednostka dominująca najwyższego szczebla albo jednostka samodzielna nie przekaże sprawozdania o podatku dochodowym, jednostka zależna albo oddział będą zobowiązane do sporządzenia sprawozdania o podatku dochodowym zawierającego informacje, które posiadają, a także oświadczenia stwierdzającego, że odpowiednio jednostka dominująca najwyższego szczebla albo jednostka samodzielna nie udostępniły sprawozdania o podatku dochodowym lub informacji niezbędnych do jego sporządzenia. Sprawozdania i oświadczenia będą składane przez kierowników jednostek, w terminie 12 miesięcy od dnia bilansowego, we właściwym rejestrze sądowym oraz zamieszczane na stronach internetowych tych jednostek.

W myśl wprowadzanych regulacji sprawozdanie o podatku dochodowym ma być sporządzane na dzień bilansowy i obejmować informacje dotyczące całej działalności jednostki samodzielnej albo jednostki dominującej najwyższego szczebla, w tym działalności
wszystkich jednostek zależnych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej najwyższego szczebla, za dany rok obrotowy. Ustawa w sposób szczegółowy określa, jakie informacje powinno zawierać takie sprawozdanie oraz w jakim
formacie powinny być one przedstawione. Informacje zawarte w sprawozdaniu mają być przedstawiane w odniesieniu do każdej jurysdykcji podatkowej, w której działalność grupy lub jednostki samodzielnej może podlegać podatkowi dochodowemu na podstawie siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałej działalności gospodarczej.

W drodze nowelizacji wprowadzono również sankcje karne dotyczące ustanowionych obowiązków oraz zmodyfikowano treść załącznika nr 6 do ustawy o rachunkowości w zakresie dotyczącym kwoty podatku dochodowego od osób fizycznych, która może być przekazywana na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Zmiany w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym dotyczą:

• rozszerzenia katalogu dokumentów spółek kapitałowych o sprawozdania o podatku dochodowym;
• składania tych sprawozdań za pośrednictwem systemu teleinformatycznego;
• rozszerzeniu zakresu danych zamieszczanych w dziale 3 rejestru o wzmiankę o złożeniu sprawozdania o podatku dochodowym.

Zmiana w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym polega na rozszerzeniu katalogu informacji, jakie powinny być zawarte w sprawozdaniu z badania przeprowadzonego przez biegłego rewidenta. W myśl dodanego przepisu sprawozdanie to będzie musiało zawierać także informację o tym, czy dana jednostka, w odniesieniu do roku obrotowego poprzedzającego rok obrotowy, za który sporządzono sprawozdanie finansowe objęte badaniem, miała obowiązek złożenia do właściwego rejestru sądowego sprawozdania o podatku dochodowym, a jeżeli miała taki obowiązek – informację o tym, czy sprawozdanie to zostało złożone zgodnie z przepisami.

Od kiedy nowe przepisy będą obowiązywać?

Nowe przepisy będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdania o podatku dochodowym za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 21 czerwca 2024 r.

Ustawa weszła w życie 8 maja br., z wyjątkiem art. 1 pkt 2 w zakresie art. 63m ust. 4 pkt 1 i ust. 5 i art. 63n ust. 5 pkt 1 i ust. 6, art. 2 oraz art. 3, które wejdą w życie z dniem 22 czerwca 2025 r.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 12 kwietnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 619).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl