Jak rozwiązać problemy dotyczące opieki nad dzieckiem, gdy rodzice się rozstają - opinia prawna

Stan faktyczny

 

Przez 13 lat pozostawałam w nieformalnym związku z ojcem mojej obecnie dziesięcioletniej córki. Do dnia 12.11.2006 mieszkaliśmy we wspólnym mieszkaniu - wykupionym na zasadzie współwłasności (akt notarialny: 50% mama mojego byłego partnera, 30% mój były partner, 20% należało do mnie). Po śmierci mamy mój partner stał się większościowym właścicielem mieszkania (80%). Z uwagi na fakt, ze nasz związek przestał istnieć już kilka lat temu, łączyło nas jedynie dziecko (ojciec uznał dziecko i ma prawo do sprawowania opieki nad nim) i wspólne mieszkanie, zdecydowałam się odsprzedać byłemu partnerowi mój udział. Został sporządzony akt notarialny dotyczący zbycia udziału, w którym został określony termin opuszczenia przeze mnie mieszkania do dn. 18.10.2006. W międzyczasie kupiłam nowe mieszkanie, ale z powodu opóźnień z winy dewelopera nie mogłam się przeprowadzić w wyznaczonym terminie i mieszkałam wraz z dzieckiem, ale za zgodą mojego partnera, w dotychczas zajmowanym mieszkaniu. Nowy budynek, w którym od 12.11.2006 mieszkam, nie jest jeszcze ukończony, nie został odebrany przez gminę, więc formalnie nie mogę się w nowym mieszkaniu zameldować. Z dotychczasowego mieszkania nie wymeldowałam się do tej pory z uwagi na fakt, że pozostałabym bez stałego meldunku, co w obecnej sytuacji mogłoby stwarzać mi problemy formalne. Drugim z powodów był brak zgody mojego partnera na wymeldowanie dziecka. Dziecko od dnia wyprowadzki, tzn. 12.11.2006 mieszka ze mną (za warunkową zgodą mojego byłego partnera). 7 grudnia 2006 odebrałam pismo urzędowe informujące mnie o wszczęciu postępowania na żądanie mojego byłego partnera w sprawie wymeldowania mnie z pobytu stałego. Wniosek nie dotyczył dziecka. W dniu dzisiejszym złożyłam oświadczenie w biurze administracji i spraw obywatelskich w urzędzie miasta, co jednak nie uchroni mnie przed wymeldowaniem z urzędu. Dziecko mieszka ze mną od dnia wyprowadzki i chce, żeby pozostało pod moja opieką, dlatego zależy mi na wymeldowaniu dziecka razem ze mną. Co mogę zrobić, aby pomimo braku zgody ojca wymeldować dziecko? Chciałabym również ustalić sposób sprawowania opieki  nad dzieckiem, bo czuję, że mój były partner nie poprzestanie na  wymeldowaniu mnie i będzie dalej starał się utrudnić mi normalne funkcjonowanie, co wg mnie prowadzi do pozbawienia mnie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Obecnie stara się zmienić swoje nazwisko przyjmując nazwisko dwuczłonowe (nazwisko swoje plus nazwisko jego matki) i złożył wniosek w urzędzie stanu cywilnego o zmianę nazwiska również dziecku. Nie wyrażam zgody na tą zmianę, która wg. mnie nie ma uzasadnienia. Jestem przez mojego byłego partnera zastraszana od prawie roku, ale szczegółów nie chcę w tej chwili ujawniać. Proszę o poradę w sprawie zmiany meldunku dziecka oraz informację, jakie kroki powinnam podjąć, aby sądownie ustalić podział opieki nad dzieckiem oraz miejsce zamieszkania dziecka? Jakie mam szanse, jakie okoliczności musiałyby  zaistnieć, aby dziecko zostało przez sąd oddane pod opiekę ojcu? Mój partner od ponad 6 lat nie pracuje zarobkowo. Utrzymuje się z wynajmu innego mieszkania. Nigdy nie wnosiłam wniosku o alimenty.

 

Opinia prawna

Niniejsza porada prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

  • Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( Dz. U. 2005 r. Nr 48 poz. 462 ),

  • Ustawy z dnia 25 lutego 1965 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ( Dz. U. z 1964 r. Nr 9 poz. 59 z późn. zmianami),

  • Ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 1974 r. nr 14 poz.85 z późn. zmianami),

  • Ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o zmianie imion i nazwisk ( Dz. U. z 1956 r. Nr 56 poz. 254 z późn. zmianami).

Obowiązkowi meldunkowemu podlegają wszyscy posiadający obywatelstwo polskie i przebywający na terytorium RP. Za osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych (czyli np. małoletnie dziecko) obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy. Zgodnie z ustawą o ewidencji ludności i dowodach osobistych, osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego trwającego ponad dwa miesiące, zobowiązana jest wymeldować się w organie gminy. Dlatego też, skoro wyprowadziła się Pani wraz z dzieckiem i w stosunku do Pani zostało wszczęte postępowanie, to powinno być ono wszczęte również w stosunku do dziecka, gdyż ono również zmienia miejsce zamieszkania. Należy jednak pamiętać, że w kwestiach pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz w kwestiach wychowania, decydują obydwoje rodzice (jeżeli żadne z nich nie zostało pozbawione władzy rodzicielskiej, której dziecko podlega aż do osiągnięcia pełnoletności).

Jednak każde z rodziców może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Przyjmuje się jednak, iż rodzice powinni wspólnie uzgadniać decyzje dotyczące istotnych spraw dziecka. Zgodnie z orzecznictwem, do takich spraw należą m.in. wybór imienia dla dziecka, określenie miejsca jego pobytu czy decyzje co do sposobu leczenia (orzeczenie SN z 14.10.1970 r. Orzeczenia SN z 1971 r. Poz.107). W przypadku braku porozumienia pomiędzy rodzicami, każde z rodziców może skierować wniosek o rozstrzygnięcie do sądu opiekuńczego. Sąd opiekuńczy mając na uwadze przede wszystkim dobro dziecka, wydaje rozstrzygnięcie, po umożliwieniu rodzicom złożenia oświadczeń.

Najlepiej byłoby więc, gdyby doszli Państwo do porozumienia w kwestii zamieszkania córki. Rozsądnym wydaje się wymeldowanie dziecka od ojca, gdyż w chwili obecnej przebywa ono wraz z Panią w nowym miejscu zamieszkania.

W kwestii władzy rodzicielskiej przysługuje Pani jeszcze jedno uprawnienie. Zgodnie z artykułem 107 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom nie pozostającym ze sobą w związku małżeńskim, sąd opiekuńczy może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z nich, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. W związku z tym przepisem, może Pani wystąpić do sądu opiekuńczego, którym jest sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka, z wnioskiem o powierzenie Pani wykonywania władzy rodzicielskiej.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej orzekane jest, gdy dobro dziecka jest zagrożone. Nieco dalej idzie zawieszenie władzy rodzicielskiej, które orzekane jest w przypadku istnienia przemijającej przeszkody w jej wykonywaniu. Najpoważniejsze konsekwencje niesie za sobą pozbawienie władzy rodzicielskiej w przypadku istnienia trwałej przeszkody, która uniemożliwia wykonywanie władzy rodzicielskiej lub gdy rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka. Wszystkie te powyższe środki mogą być orzeczone w stosunku do jednego lub obojga rodziców.

W przypadku przez Panią opisanym zachodzi niemożność wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej, wskutek rozłączenia rodziców, dlatego też rodzic, z którym zamieszkuje dziecko, posiada więcej uprawnień jeśli chodzi o wykonywanie władzy rodzicielskiej i następstwem tego może być ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiego z rodziców.

Zgodnie z istniejącym orzecznictwem przyjmuje się, aby dziecko w okresie wczesnego dzieciństwa zamieszkiwało wraz z matką. Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim więź emocjonalną danego rodzica z dzieckiem. Pewne znaczenie mają też warunki bytowe dziecka (w tym warunki mieszkaniowe oraz zarobki rodziców), jakie mogą zapewnić im rodzice. Ostateczne rozstrzygnięcie należy do sądu opiekuńczego, który bierze pod uwagę wszystkie wymienione czynniki.

Jeśli chodzi o wniosek o zmianę nazwiska przez Pani byłego partnera, to zgodnie z ustawą musi on być uzasadniony ważnymi względami. W szczególności są to: noszenie nazwiska ośmieszającego, o brzmieniu niepolskim lub posiadające formę imienia. W opisanej przez Panią sytuacji zmiana nazwiska będzie więc uzależniona od odpowiedniego uzasadnienia wniosku złożonego do organu. Ustawa mówi również o sytuacji, kiedy zmiana nazwiska dotyczy tylko jednego z rodziców, wówczas rozciągnięcie jej na małoletnie dziecko jest możliwe tylko w przypadku udzielenia zgody przez drugiego z rodziców, a gdy dziecko ukończyło 14 lat, konieczna jest również zgoda dziecka. Zakładamy oczywiście, że obydwoje Państwo posiadacie pełną władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem.

W przypadku jednak, gdy rodzice dziecka nie mogą w tej kwestii dojść do porozumienia, każde z nich może zwrócić się o wydanie rozstrzygnięcia przez Sąd opiekuńczy, właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka.


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Maja 2013-04-07 17:41:27

    Mam 20lat, rozstaje się z moim parterem (nie jestesmy po ślubie),a mamy ze sobą dziecko(córka ma 13miesięcy).Bardzo bym chciala zeby corka zostala ze mna. Nie wiem jakie moge miec szanse z tego powodu iz nie pracuje (ucze sie w liceum), a partner dobrze zarabia. Ja obecnie szukam pracy,nie moge tez powiedziec, ze ojciec dziecka zle sie nasza corka zajmuje, jest dobrym ojcem. -Czy mam wieksze szanse jako matka? -Czy jako samotna matka moglabym uzyskac jakąkolwiek pomoc opieki spolecznej? -W jakiej wysokosci dostawalabym alimenty na corke? Chcialabym tez sie dowiedziec czy moglabym z corka wyjechac za granice do mojej rodziny na okres ok. miesiąca czasu bez zgody partnera. Bardzo prosze o odpowiedz, nie wiem co robic. :(


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika