Obowiązki oddziału na terenie RP - opinia prawna

Stan faktyczny

X jest oddziałem spółki niemieckiej i zgodnie z wpisem do KRS podlega niemieckiemu kodeksowi handlowemu. Czy zasadne jest wymaganie od oddziału polskiego dostarczania uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników do Urzędu Skarbowego oraz Sądu Rejestrowego akceptującego roczne wyniki finansowe polskiego oddziału, podobnie jak czynią to spółki prawa handlowego zarejestrowane w Polsce w oparciu o polski kodeks handlowy? Jeśli tak, to na podstawie jakich przepisów?

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

Porady prawne
  • Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2004 r., Nr 173, poz. 1807),

  • Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. 2002 r., Nr 76, poz. 694),

  • Ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym  (Dz.U. 2001 r., Nr 17, poz. 209).

Analizując przedstawiony przez Pana stan faktyczny, na początek należy wskazać, że X jest oddziałem spółki niemieckiej, wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego, działającym na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przewidującej możliwość wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez utworzenie oddziału (art. 85 ustawy).

Art. 90 ustawy przewiduje obowiązki przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział, a jest on zobowiązany:

  • używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”,

  • prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości,

  • zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w zakresie okoliczności, o których mowa w art. 91 ust.1 pkt. 2, w terminie 14 dni od dnia ich wystąpienia.

Zgodnie z art. 90 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej należy przejść na grunt ustawy o rachunkowości, która w art. 4 wskazuje, iż jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Rachunkowość jednostki obejmuje:

  • przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,

  • prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

  • okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,

  • wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,

  • sporządzanie sprawozdań finansowych,

  • gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą,

  • poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.

Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację powyższych obowiązków. 

Aby usunąć wątpliwości, że chodzi również o oddział przedsiębiorstwa zagranicznego art. 2.1 ustawy o rachunkowości wskazuje, że przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2, a także zagranicznych osób prawnych, zagranicznych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz zagranicznych osób fizycznych, prowadzących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność osobiście, przez osobę upoważnioną, przy pomocy pracowników - w odniesieniu do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na wielkość przychodów.

Na podstawie art. 51 ustawy o rachunkowości jednostka, w skład której wchodzą jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe, sporządza łączne sprawozdanie finansowe, będące sumą sprawozdania finansowego jednostki i wszystkich jej oddziałów (zakładów), wyłączając odpowiednio:

  • aktywa i fundusze wydzielone,

  • wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym charakterze,

  • przychody i koszty z tytułu operacji dokonywanych między jednostką a jej oddziałami (zakładami) lub między jej oddziałami (zakładami),

  • wynik finansowy operacji gospodarczych dokonywanych wewnątrz jednostki, zawarty w aktywach jednostki lub jej oddziałów (zakładów).

Można nie dokonywać wyłączeń, o których mowa wyżej, jeżeli nie wpływa to ujemnie na spełnienie obowiązków określonych w art. 4 ust. 1.

Do sprawozdania finansowego jednostki, w której skład wchodzą oddziały (zakłady) znajdujące się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tam sporządzające sprawozdania finansowe, włącza się odpowiednie dane wynikające z bilansów tych oddziałów (zakładów), wyrażone w walutach obcych, przeliczone na walutę polską po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski, natomiast z rachunku zysków i strat - po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący każdy miesiąc roku obrotowego, a w uzasadnionych przypadkach - po kursie będącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący poprzedni rok obrotowy i dzień kończący bieżący rok obrotowy, ustalonych dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski. Powstałe na skutek tych przeliczeń różnice wykazuje się w łącznym sprawozdaniu finansowym jednostki, w pozycji "Różnice kursowe z przeliczenia", jako składnik kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny.

Definicja sprawozdania finansowego sporządzonego przez samobilansujący się oddział jest taka sama, jak w przypadku pozostałych podmiotów objętych ustawą o rachunkowości (więc niezbędne jest przygotowywanie przez Oddział X pełnego sprawozdania finansowego wraz z informacjami dodatkowymi). Ponadto przedsiębiorstwa wielozakładowe posiadające oddziały za granicą mają obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego według zagranicznych zasad rachunkowości i w walucie kraju  w jakim znajduje się siedziba oddziału.

Natomiast jeśli chodzi o obowiązek dostarczenia do Krajowego Rejestru Sądowego uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników akceptującej roczne wyniki finansowe polskiego oddziału spółki to taką konieczność wskazuje art. 40 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym  w związku z art. 89 in principio ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Otóż nie zostało to wyłączone z obowiązków oddziału, ani w inny sposób ograniczone, a cały rozdział 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym stosuje się do oddziałów przedsiębiorstw zagranicznych.

Art. 36 pkt. 14 ustawy o KRS mówi, iż przepisy niniejszego rozdziału (rozdział 2), w którym mieści się art. 40 ustawy stosuje się do oddziałów przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a art. 40 wskazuje, że w dziale 3 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się następujące dane:

  • przedmiot działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), z tym że
    w przypadku oddziałów przedsiębiorców zagranicznych oraz głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń określa się przedmiot działalności oddziału,

  • wzmiankę o złożeniu rocznego sprawozdania finansowego z oznaczeniem daty jego złożenia,

  • wzmiankę o złożeniu opinii biegłego rewidenta, jeżeli sprawozdanie podlegało obowiązkowi badania przez biegłego, na podstawie przepisów o rachunkowości,

  • wzmiankę o złożeniu uchwały bądź postanowienia o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty,

  • w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółek akcyjnych oraz spółdzielni - wzmiankę o złożeniu sprawozdania
    z ich działalności, jeżeli przepisy o rachunkowości wymagają ich złożenia do sądu rejestrowego.

Niezależnie od obowiązków określonych w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany:

  • podać imię i nazwisko oraz adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;

  • dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby, o której mowa wyżej;

  • jeżeli działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - złożyć ich odpisy do akt rejestrowych oddziału wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski (w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz
    z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze)

  • jeżeli istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - złożyć do akt rejestrowych oddziału odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski (w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze).

Z powyższego wynika, że uchwała bądź postanowienie o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego powinno być przedłożone zarówno do Krajowego Rejestru Sądowego, jak i do Urzędu Skarbowego.


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika