Zaskarżenie uchwały przez wspólnika - opinia prawna

Stan faktyczny

Jestem mniejszościowym wspólnikiem w Sp. z o.o. Czy możliwe jest zaskarżenie uchwały Zgromadzenia Wspólników w sp. z o.o. w kwestii podziału dywidendy, jeżeli nie byłem obecny na tym zgromadzeniu a nie przedstawiłem uprzednio żadnego usprawiedliwienia. ZW zostało zwołane prawidłowo.

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zmianami).

Zgodnie z art. 249 § 1 Kodeksu spółek handlowych, jest możliwe zaskarżenie uchwały wspólników sprzecznej z umową, bądź dobrymi obyczajami i godzącej w interesy spółki lub mającej na celu pokrzywdzenie wspólnika, w drodze wytoczenia przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały. Jednakże, zgodnie z art. 250 Kodeksu spółek handlowych prawo do wytoczenia powództwa przysługuje: 

• zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz poszczególnym ich członkom,

• wspólnikowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, (w tym przypadku jest to możliwe jednak tylko przeciwko tej uchwale, przeciwko której się głosowało i to tylko w granicach zgłoszonego do protokołu sprzeciwu - orzeczenie SN z dnia 8 września 1936 r., C II 836/36),

• wspólnikowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w zgromadzeniu wspólników (z przedstawionego przez Pana opisu stanu faktycznego wynika, że był Pan poinformowany o zgromadzeniu, aczkolwiek, czy w prawidłowy sposób, zostanie rozważone w dalszej części opinii),

• wspólnikowi, który nie był obecny na zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia wspólników lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad (należy tę okoliczność sprawdzić - czy zebranie było zwołane prawidłowo, a podjęta uchwała była w sprawie objętej porządkiem obrad),

• w przypadku pisemnego głosowania, wspólnikowi, którego pominięto przy głosowaniu lub który nie zgodził się na głosowanie pisemne albo też który głosował przeciwko uchwale i po otrzymaniu wiadomości o uchwale w terminie dwóch tygodni zgłosił sprzeciw. 

W opisie stanu faktycznego informuje Pan, że zgromadzenie wspólników było zwołane prawidłowo, należy jednak upewnić się czy aby na pewno był Pan prawidłowo zawiadomiony o zgromadzeniu i czy w zawiadomieniu znajdowała się informacje co do porządku obrad. Przesłanki te są kluczowe dla ustalenia czy można zaskarżyć przedmiotową uchwałę zgromadzenia wspólników, a  konkretnie - czy przysługuje Panu legitymacja prawna do wszczęcia przedmiotowego postępowania.

Jeśli chodzi o kwestię prawidłowego zawiadomienia uczestników zgromadzenia wspólników to zgodnie z art. 238 ksh zgromadzenie jest prawidłowo zwołane, jeżeli doszło do prawidłowego zwołania wspólników. 

Zgodnie z tym przepisem zgromadzenie wspólników zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, zawiadomienie może być wysłane wspólnikowi pocztą elektroniczną, jeżeli uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane. W zaproszeniu należy oznaczyć dzień, godzinę i miejsce zgromadzenia wspólników oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany umowy spółki należy wskazać istotne elementy treści proponowanych zmian. 

W paragrafie drugim powyższego przepisu (238 ksh) zawarty jest zapis dotyczący szczegółowego porządku obrad, co w przypadku np. zmiany umowy spółki, powinno skutkować wskazaniem w zawiadomieniu, który z paragrafów w umowie spółki będzie zmieniony, oraz jak będzie brzmieć nowoprzyjęty zapis. 

Ponadto istnieje również możliwość, zgodnie z art. 252 ksh wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą. W Pana przypadku można by się zastanawiać czy kwestia podziału dywidend nie narusza np. art. 20 ksh, który mówi o tym, że wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w tych samych okolicznościach.

Reasumując, jeśli faktycznie zgromadzenie wspólników zostało zwołane prawidłowo (spełnia wszystkie wymogi wskazane powyżej z art. 238 ksh, a Pan nie jest legitymowany do wytoczenia przeciwko spółce powództwa, gdyż nie mieści się Pan w żadnej kategorii podmiotów z art. 250 pkt. 1-5, to niestety nie może Pan wytoczyć powództwa ani z art. 249 ksh o uchylenie uchwały, ani z art. 252 ksh o stwierdzenie nieważności uchwały.

Należy dodać, iż celem wprowadzenia odrębnego powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników sprzecznej z prawem (obok powództwa o uchylenie uchwały) było uniemożliwienie uznania nieważności uchwały z mocy prawa na wskutek zastosowania art. 58 k.c.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w uchwale SN z dnia 17 kutego 2004 r., zgodnie z którą problem jest bardziej złożony w przypadku powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników jako sprzecznej z prawem. Jeśli chodzi o nieważność, o której stanowi art. 252 § 1 zdanie pierwsze ksh, to bardziej uzasadniony jest pogląd, że jest to unormowanie szczególne w stosunku do art. 58 kc, co oznacza, iż uchwała wspólników sprzeczna z ustawą jest wprawdzie nieważna, ale jest to nieważność względna, która może być stwierdzona tylko w drodze powództwa wniesionego przez określone osoby, w określonym przez ustawodawcę czasie. Przeciwne stanowisko oznaczałoby, że na nieważność bezwzględną mogłaby się powołać każda osoba, w określonym czasie, co godziłoby w bezpieczeństwo obrotu. Dostrzec jednak należy art. 252 § 4 ksh, który osłabia ten pogląd." (art. 252 § 4 dotyczy terminów – Upływ terminów określonych w §3 nie wyłącza możliwości podniesienia zarzutu nieważności uchwały).

Jednakże uchwalenie uchwały niezgodnej z prawem może uzasadniać odpowiedzialność odszkodowawczą z art. 292 ksh dotyczący odpowiedzialności cywilno-prawnej.

Zespół
e-prawnik.pl