Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zasadniczo w procesie posesoryjnym (o ochronę posiadania) sąd nie bada zgodności posiadania ze stanem prawnym. Od tej reguły zachodzi jednak jeden wyjątek, właśnie w sytuacji, kiedy prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia, jest zgodny z prawem.
Przykładowo oznacza to, że jeżeli w trakcie trwania procesu posesoryjnego strona pozwana o naruszenie posiadania uzyska np. prawomocny wyrok, stwierdzający, że jest ona właścicielem rzeczy, będącej przedmiotem toczącego się sporu, to mimo że dokonała ona samowolnego naruszenia posiadania, sąd nie orzeknie na korzyść powoda jego (posiadania) przywrócenia.
W omawianych przypadkach prawo polskie uznaje, że pozwany w procesie posesoryjnym ma mocniejsze, "lepsze" prawo do rzeczy niż powód, ponieważ wywodzi je z tytułu prawnego jakim może być prawo własności, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawo rzeczowe (np. użytkowanie, służebność) itp., potwierdzone na rzecz pozwanego prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego właściwego organu. Powód zaś w procesie posesoryjnym "legitymuje" się tylko naruszeniem stanu faktycznego, jakim jest posiadanie. Dlatego nie można w powołanym postępowaniu wydać wyroku przeciwko pozwanemu, jeżeli właściwy sąd albo organ prawomocnie stwierdził, że ma on prawo do rzeczy, będącej przedmiotem sporu. Ze względów ekonomiki procesowej nie miałoby to większego sensu, ponieważ prawdopodobnie taki pozwany w razie niekorzystnego dla niego wyroku w procesie posesoryjnym, wniósłby później powództwo windykacyjne lub negatoryjne (o ochronę własności).
W razie bezprawnego naruszenia posiadania sąd orzeka przywrócenie stanu poprzedniego (czyli takiego jaki istniał przed naruszeniem posiadania) oraz zaniechanie naruszeń. Dodatkowo osoba, która, samowolnie naruszając posiadanie, wyrządziła szkodę, na zasadach ogólnych ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą.