Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych. Jeżeli istnieje potrzeba rozgraniczenia obu nieruchomości, to koszty rozgraniczenia obaj właściciele ponoszą po połowie. W takim samym stosunku ponoszą również koszty urządzenia i utrzymywania stałych znaków. Jeżeli właścicielem sąsiedniej nieruchomości jest gmina (a tak wynika z pytania), to ponosi ona połowę kosztów ponownego wyznaczenia granicy między nieruchomościami.
W przedstawionej sprawie należy zwrócić uwagę również na to, czy przekroczenie granicy nastąpiło z winy umyślnej. Jeżeli bowiem nastąpiło bez takiej winy, to właściciel nieruchomości, której granice zostały naruszone nie ma prawa żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez nie uzasadnionej zwłoki sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo że grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Taka regulacja ma na celu ochronę przed wyburzeniem budynku lub innego urządzenia wybudowanego z przekroczeniem bez winy umyślnej granicy sąsiedniej nieruchomości. Właściciel nieruchomości może żądać:
-
stosownego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności gruntowej, albo
-
wykupienia zajętej części gruntu, albo
-
wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze.
Dowód, że przekroczenie granicy nastąpiło bez winy umyślnej, obciąża właściciela nieruchomości wyjściowej, natomiast na właścicielu nieruchomości sąsiedniej, której granica została naruszona, spoczywa dowód, że sprzeciwił się przekroczeniu granicy bez nieuzasadnionej zwłoki albo że grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Roszczenia właściciela są realizowane na drodze postępowania cywilnego.
Jeżeli faktycznie istnieje spór co do przebiegu granicy, a stanu prawnego ani ostatniego spokojnego stanu posiadania nie można stwierdzić, to zasadne jest przeprowadzenie rozgraniczenia. Dokonuje go wójt, burmistrz lub prezydent; w tym wypadku na wniosek strony skierowany do jednego z wcześniej wymienionych organów. Czynności ustalania przebiegu granic wykonuje upoważniony geodeta. Strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać - w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie - przekazania sprawy sądowi. Jeżeli po przeprowadzeniu rozgraniczenia potwierdzi się, że nastąpiło przekroczenie granicy przy wznoszeniu u rządzenia, to roszczenia właściciela kształtują się w sposób wyżej opisany.