Data zbycia udziałów w spółce z o. o.
Pytanie:
"Została sporządzona umowa zbycia części udziałów posiadanych przez wspólnika spółki z o. o. Umowa została sporządzona w dniu określonym w treści umowy jednak nie została podpisana przez strony umowy. Strony umowy umówiły się na potwierdzenie notarialne w ciągu tygodnia które nie doszło do skutku. Do potwierdzenia notarialnego sporządzonej, ale nie podpisanej umowy doszło dopiero kilka miesięcy później. Notariusz na egzemplarzach tej umowy potwierdził podpisy złożone przed notariuszem. W ten sposób data w treści umowy jest wcześniejsza o kilka miesięcy w stosunku do daty złożonych podpisów potwierdzonych notarialnie. Obecnie spółka jest w trakcie kontroli prowadzonej przez ZUS która to kontrola ujawniła błędy w naliczanych składkach na podstawie rozbieżności w terminach związanych z zawartą umową zbycia części udziałów. Według ZUS datą zbycia (przeniesienia własności) jest data zawarta w treści umowy, nie zaś data potwierdzona przez notariusza jako data naniesienia podpisów. Według naszej wiedzy, datą faktycznego przeniesienie praw wynikających z umowy jest data złożenia podpisów, w tym przypadku potwierdzonych notarialnie. Dodatkowo ustawodawca określił że do ważności umowy zbycia udziałów spółki z o.o. konieczne jest notarialne potwierdzenie podpisów. Czy w opisanym przypadku za datę pewną zbycia udziałów i jednocześnie datą wywołującą skutki prawne można uznać datę naniesionych podpisów potwierdzonych notarialnie, czy też według ZUS datę zapisaną w treści umowy na której podpisy notarialnie potwierdzone zostały w terminie późniejszym (tak jak w opisie tej sprawy). "
Odpowiedź prawnika: Data zbycia udziałów w spółce z o. o.
Dla ważności zbycia udziałów w spółce z o.o. potrzebna jest umowa zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi - art. 180 ksh. Datą zawarcia ww. umowy jest data notarialnego potwierdzenia podpisów stron tej umowy.
Mają Państwo rację. Wymogi formalne z art. 180 ksh są jasne, jednoznaczne i nie budzą wątpliwości. Warto przytoczyć w tym miejscu art. 73 § 2 kc. Zgodnie z tym przepisem Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. W cytowanym przepisie pod frazą inna forma szczególna kryją się takie formy czynności prawnych jak: akt notarialny, forma pisemna z datą pewną czy forma pisemna z notarialnie poświadczonymi podpisami. Bez zachowania wymaganej przez odpowiedni przepis formy czynność prawna jest nieważna, czyli nie wywiera żadnych skutków prawnych. Zdanie drugie cytowanego przepisu stanowi, że powyższe nie ma zastosowania jeżeli przepis przewiduje inną sankcję za niedochowanie formy. W tym jednak wypadku przepis art. 180 ksh milczy.
Zgodnie z powyższym niezachowanie formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi powoduje nieważność czynności prawnej. Brak z kolei jakichkolwiek podpisów powoduje, że nie możemy w ogóle mówić o ważnie zawartej umowie. Gdyby nawet podpisano umowę bez notarialnego poświadczenia podpisów to i tak nie wywołuje ona żadnych skutków prawnych z przyczyn opisanych powyżej.
Jeżeli do uznania podpisu za własnoręczny doszło przed notariuszem w dacie późniejszej niż data złożenia podpisu na umowie przenoszącej udział, za datę zawarcia umowy uznać należy datę notarialnej legalizacji podpisu. (tak Mateusz Rodzynkiewicz w Lex Polonica komentarz do art. 180 ksh, pkt. 5.). Cytowany komentarz wprawdzie odnosi się do sytuacji gdy umowa została wcześniej podpisana, lecz jej notarialne potwierdzenia miało miejsce później. Nie zmienia to jednak merytorycznej wartości tego komentarza dla omawianej sytuacji faktycznej. Za datę zawarcia umowy należy uznać datę notarialnego potwierdzenia podpisów stron umowy. Data wymieniona w treści umowy jako data jej sporządzenia nie ma znaczenia dla określenia dnia ważnego zawarcia umowy.
Wymóg notarialnego potwierdzenia podpisów stron umowy zbycia udziałów w spółce z o.o. ma za zadanie zapobiec zarówno anty- jaki i postdatowaniu. Ma to szczególne znaczenie w stosunkach z osobami trzecimi (tak w szczególności Tomasz Siemiątkowski, Radosław Potrzeszcz w Lex Polonica, komentarz do art. 180 ksh).
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?