Dopuszczenie do współposiadania

Odpowiedź prawnika: Dopuszczenie do współposiadania

Zgodnie z art. 206 kc każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Kwestia posiadania przez współwłaścicieli budziła kontrowersja i była rozstrzygana przez orzecznictwo, w szczególności przez SN w uchwale całej Izby Cywilnej z 28 września 1963 r., sygn. III CZP 33/62, opubl OSNCP 2/64, poz. 22: 

Jeżeli przeto współwłaściciel nie wszedł w posiadanie rzeczy wspólnej lub je utracił, przysługuje mu w zasadzie roszczenie o dopuszczenie go do współposiadania. Jednakże roszczenie takie można realizować tylko wtedy, gdy ze względu na charakter współposiadania sąd może skonkretyzować w wyroku, na czym mają polegać obowiązki pozwanego, których wykonanie zapewni powodowi współposiadanie, a więc gdy wyrok nadaje się do egzekucji. Nie byłoby natomiast dopuszczalne, jako nie nadające się do egzekucji, ogólnikowe przyznanie współwłaścicielowi współposiadania bez określenia, na czym konkretnie to współposiadanie ma polegać. W konsekwencji uznać należy, że współwłaściciel może się domagać dopuszczenia go do współposiadania w wypadkach, gdy chodzi o wspólne korzystanie z takich obiektów, jak wspólna studnia, wspólna droga, wspólne pastwisko itp., a więc gdy każdy ze współwłaścicieli korzysta wprawdzie z całej rzeczy wspólnej, ale niezależnie od takiego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli. Nie byłoby natomiast z wymienionych przyczyn możliwe dopuszczenie do współposiadania w sytuacji, gdy wspólne posiadanie może być, ze względu na charakter i przeznaczenie rzeczy, wykonywane tylko przy zgodnym współdziałaniu wszystkich zainteresowanych. 

Trzeba dodać, że przyznając współwłaścicielowi współposiadanie bez fizycznego podziału rzeczy quoad usum, sąd nie może się ograniczyć do ogólnikowego stwierdzenia w wyroku, że wydaje taką decyzję, lecz powinien ściśle określić, do jakich świadczeń zobowiązuje pozwanego. Z reguły chodzić będzie w takim wypadku o włożenie na pozwanego obowiązku nieczynienia (np. niestawiania przeszkód przy wpędzaniu bydła na wspólne pastwisko), niekiedy jednak sąd nakaże również świadczenie pozytywne (np. rozebranie płotu, który zagradza drogę do wspólnej studni).  

Aby dochodzić swoich praw powinien Pan skierować pozew o dopuszczenie do współposiadania nieruchomości wspólnej. Sprawy o dopuszczenie do współposiadania i współużytkowania (art. 206) podlegają rozpoznaniu w procesie (art. 13 § 1 w zw. z art. 606 i nast. k.p.c.).

Art. 206 jest podstawą roszczeń o charakterze windykacyjnym i negatoryjnym współwłaścicieli między sobą. Są to więc roszczenia podobne do tych, które przysługują właścicielowi rzeczy na podstawie art. 222 (tak orzeczenia SN: z 28 września 1978 r., III CRN 172/78, OSNCP 7-8/79, poz. 150 i z 23 kwietnia 1993 r., III CZP 36/93, OSNCP 12/93, poz. 213).